"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
KARAR : Kabul
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ardahan 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptal ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın aktif husumet yokluğundan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle Ardahan ili ... köyü hudutları dahilinde bulunan ve davacıların babası ... ... ... tarafından davacılara verilen taşınmazlar kadastro tespit çalışmaları sırasında 101 ada 167 parsel, 116 ada 73 parsel, 118 ada 153 parsel sayılı taşınmazlar olarak davalı Hazine adına tespit ve tescil edildiğini, Hazine adına olan tapu kaydının iptali ile davacıların her biri adına 1/6 oranında tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili yazılı ve duruşmalardaki beyanlarında özetle, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1.Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne dair verilen 12/04/2017 tarihli ve 2015/ 119 Esas 2017/358 Karar sayılı karar davalı Hazine vekili tarafından istinaf edilmekle Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesinin 10/11/2017 tarihli ve 2017/779-987 E.K sayılı kararı ile kaldırılmıştır. Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesinin 10/11/2017 tarihli ve 2017/779-987 E.K sayılı kaldırma kararında özetle ".... terekenin mirasçılar arasında taksim edilmediği diğer mirasçıların onayını almak veya mümessil tayin etmek için davacı tarafa imkan tanınarak yapılması halinde davaya devam olunması aksi halde usulden reddine karar verilmesi ...." gereğine değinilmiş ve dava dosyası İlk Derece Mahkemesine gönderilmiştir.
2. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 3402 sayılı Yasa'nın 14.maddesi koşullarının gerçekleştiği gerekçesiyle davanın kabulü ile, Ardahan ili, Merkez ilçesi ... köyü 101 ada 167 parsel,116 ada 73 parsel ve 118 ada 153 parsel sayılı taşınmazların Maliye Hazinesi adına olan tapu kaydının iptali ile davacılar adına 1/6 pay oranında kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı Hazine vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacıların zilyetlik iddialarının yerinde olup olmadığına dair yeterli ve gerekli araştırma yapılmadan davanın kabulüne karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek Mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile somut olayda davacıların murisi ... ... ...'ın 05/10/1993 tarihinde vefat ettiği, murisin davacılar dışında da mirasçıları bulunduğu, davacıların dava dilekçesinde taşınmazların babadan kaldığını belirterek adlarına tescil talebinde bulundukları, taşınmazların taksim edilmediğinin yapılan keşifte dinlenen bilirkişiler ve tanık beyanlarından anlaşıldığı davacıların TMK'nın 701 ve 702 maddeleri gereğince aktif dava açma sıfat ve hukuki ehliyetleri bulunmadığı, Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesinin 10/11/2017 tarihli ve 2017/779-987 E.K sayılı kararının maddi hataya dayalı olduğu anılan 4. Hukuk Dairesinin kaldırma kararının maddi hataya dayalı olması nedeniyle usuli kazanılmış hak oluşturmayacağı, maddi hata kazanılmış hakkın istisnası olduğu gibi dava şartlarına aykırılığın bulunması halinde taraflar yönünden usuli kazanılmış hak oluşmayacağından, açıklanan nedenlerle davanın aktif dava ehliyeti yokluğundan reddine karar verilmesi gerekirken yazılı biçimde davanın kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle hükmün ...nın 353/1-b-2 maddesi uyarınca kaldırılarak yeniden uyuşmazlığın esasına ilişkin olarak davanın aktif dava ehliyeti yokluğu sebebiyle usulden reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle, dava konusu taşınmazların muris ... ... ...'tan kaldığı, ... ... ...'ın kadastro tespitinden önce öldüğünü, taşınmazların yöresel örf ve adete göre erkek çocukları tarafından kullanıldığını, bu nedenle davacıların kız kardeşleri ve anneleri vermiş olduğu muvafakatname ve düzenleme şeklindeki vekaletnameler ile dava konusu taşınmazların davacı erkek kardeşler adına tescili yönünde davaya muvafakat ettiklerini, bu muvafakatin resmi makam olan noter huzurunda verildiğini, davacılar davayı açtığı zaman dava konusu taşınmazlara erkek kardeşlerin zilyet olduğunu, bu nedenle Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesinin davanın aktif dava ehliyeti yokluğu sebebiyle usulden reddine ilişkin karar ve gerekçesinin yerinde olmadığını, Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesinin 2017/779 Esas sayılı kararı ile Erzurum BAM 2. Hukuk Dairesinin 2018/911 Esas sayılı kararlarının içerik olarak birbiri ile çelişmekte olduğunu öne sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 4721 sayılı ... Medeni Kanunu'nun 6. maddesi şöyledir, "Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür."
2. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 15. maddesi şöyledir " Tapuda kayıtlı taşınmaz malların malikleri veya bunların mirasçıları arasında, tapuda kayıtlı olmayan taşınmaz malların ise on dördüncü madde gereğince belirlenen zilyetleri arasında taksim edildikleri belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanları ile sabit olduğu takdirde bu mallar taksim gereğince zilyetleri adına tespit olunur. "
3. TMK’nın 640. maddesi şöyledir“Birden çok mirasçı bulunması hâlinde, mirasın geçmesiyle birlikte paylaşmaya kadar, mirasçılar arasında terekedeki bütün hak ve borçları kapsayan bir ortaklık meydana gelir. Mirasçılar terekeye elbirliğiyle sahip olurlar ve sözleşme veya kanundan ... temsil ya da yönetim yetkisi saklı kalmak üzere, terekeye ait bütün haklar üzerinde birlikte tasarruf ederler.”
4. TMK’nın 701. maddesi şöyledir “Kanun veya kanunda öngörülen sözleşmeler uyarınca oluşan topluluk dolayısıyla mallara birlikte malik olanların mülkiyeti, elbirliği mülkiyetidir. Elbirliği mülkiyetinde ortakların belirlenmiş payları olmayıp her birinin ..., ortaklığa giren malların tamamına yaygındır.”
5. TMK’nın 702. maddesi şöyledir “Ortakların hakları ve yükümlülükleri, topluluğu doğuran kanun veya sözleşme hükümleri ile belirlenir. Kanunda veya sözleşmede aksine bir hüküm bulunmadıkça, gerek yönetim, gerek tasarruf işlemleri için ortakların oybirliğiyle karar vermeleri gerekir. Sözleşmeden ... topluluk devam ettiği sürece, paylaşma yapılamaz ve bir pay üzerinde tasarrufta bulunulamaz. Ortaklardan her biri, topluluğa giren hakların korunmasını sağlayabilir. Bu korumadan bütün ortaklar yararlanır.”
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Kadastro sonucu Ardahan ili, Merkez, ... köyü 116 ada 73 parsel, 101 ada 167 parsel ve 118 ada 153 parsel sayılı taşınmazlar 2006 yılında yapılan kadastro çalışmalarında Hazine adına tespit edilmiş itirazlar sonucu Kadastro Mahkemesinde görülen dava neticesinde Hazine adına tarla vasfı ile 28.09.2011 tarihinde hükmen tapuya tescil edilmiştir.
3. Temyizen incelenen karar; tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere, usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan nedenlerle,
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 120,60 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacılardan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13/03/2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
-