"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
KARAR : Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Çeşme Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki Kadastro öncesi nedene dayalı Tapu iptali ve tescili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; İzmir ili, Çeşme İlçesi, ... Köyü, ... Mevkii, İskan kaydında 5 nolu zabıt defterinde (68 cilt sy. 63 ve 64) 30 nolu taşınmaz, tapulama tutanağında 11 pafta 119 parsel, tapu kütüğünde 11 pafta, 1475, 1476, 1477, 1478, 1479, 1480, 1481, 1482, 1483, 1484, 1485, 1486, 1487 nolu, maliki ... olan parsellerin, zabıt defterinde davacının babası Karanfil oğlu ... ve davacının babaannesi ...'nın 29/03/1937 tarihinde ... oğlu ... Tunçer'e yaptıkları satış işleminin yok hükmünde olduğunun tespiti ile maliklerinin Karanfil oğlu Ruşan ve annesi ... olduğu şeklinde tapu kayıtlarının düzeltilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı tarafça süresinde cevap dilekçesi sunulmadı.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 16 ve 30. maddeleri atfıyla ...nun 150/1-5 maddeleri uyarınca davanın 26/09/2019 tarihi itibariyle açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava dilekçesindeki taleplerini tekrarla, davalarının bir tür tespit davası olduğunu, dava dilekçesinin sonuç ve istem bölümünde görüldüğü şekilde tapunun iptali ile miras payı oranında davacı adına tescili talebinde bulunmadıklarını, satış işleminin yok hükmünde olması nedeniyle geçersizliğinin tespitini ve tapu kaydının düzeltilmesini talep ettiklerini, mahkemenin davanın açılmamış sayılmasına ilişkin kararının dayanağı olan ...nın 119/2. maddesinin olayda uygulama yeri olmadığını, zira aynı yasanın 119/1-d bendinin, 119/2. fıkrasındaki düzenlemenin dışında olduğunu, bu nedenle ikinci fıkraya göre mahkemenin bir haftalık kesin süre vermesi ve sonrasında davanın açılmamış sayılmasına karar vermesinin hukuken yerinde olmadığını, somut olayda 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun uygulanmasının da mümkün olmadığını, eğer bir davada dava açılırken nispi harç yatırılmış ise sonradan tespit edilecek dava değerine göre harcın eksik olduğunun belirlenmesi halinde eksik harcın tamamlanması için ilgilisine süre verilmesi gerektiğini, oysa davanın nispi harca tabi olmaması nedeniyle nispi harç yatırılmadığını, ...nun 26/1. maddesi uyarınca hakimin tarafların talep sonucu ile bağlı olduğunu, ondan fazlasına karar veremeyeceğini belirterek, kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, dava dilekçesindeki anlatıma ve dosya kapsamına göre uyuşmazlığın, mülkiyet uyuşmazlığına ilişkin olduğu, davacı tarafın talebinin tapu kaydının iptali sonucunu doğuracak nitelikte olduğunu, 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 16/1 maddesi gözetildiğinde davanın görülebilmesi için, davacı tarafça bildirilecek dava değeri üzerinden hesaplanacak peşin nisbi harcın ödenmesi gerektiği, anılan yasanın 16/3. maddesine göre, davacı tarafça dava değerinin bildirilmesinden kaçınma halinde dava dilekçesinin işleme konulması mümkün olmadığından,
duruşma açılmadan, davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesinde sonuçları itibariyle bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle tüm istinaf itirazlarının 6100 sayılı ...nun 353/(1)-b/1. maddesi gereğince reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesini tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 492 sayılı Kanunu'nun 16. maddesinin ilgili kısımları şöyledir; "Gayrimenkulün aynına taalluk eden davalarda dava değerinin gayrimenkulün değerine göre belirleneceği öngörülmüştür. Dava değerinin belirlenmesinde taşınmazın dava tarihindeki keşfen saptanacak gerçek değerinin esas alınacağı kuşkusuzdur."
2. 492 sayılı Kanunu'nun 30. maddesinin ilgili kısımları şöyledir; "Muhakeme sırasında tesbit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o celse için muhakemeye devam olunur, takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 409 uncu maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın muameleye konulması, noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır." hükümlerine yer verilmiştir.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye göre, usul ve kanuna uygun olup, davacı vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 120,60 TL bakiye onama harcının temyiz edenden alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20/03/2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.