"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : GAZİANTEP BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 16. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE MAHKEMESİ : VİRANŞEHİR 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince verilen davanın reddine ilişkin kararın, davacı vekili ve davalı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılan inceleme sonucunda; başvuruların ayrı ayrı esastan reddine dair verilen karar, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü.
I. DAVA
Davacı vekili, ..... ili, .... ilçesi, .... mahallesinde bulunan ve dava dilekçesine ekli krokide 172 ada 2 parsel içinde yer alan 12.300 metrekarelik taşınmaz bölümünün taşlık vaziyette iken davacı tarafından masraf ve mesai harcanarak imar ve ihya yoluyla tarım arazisi haline getirildiğini, kuru tarım yapıldığını ve 20 yılı aşkın bir süredir nizasız ve fasılasız olarak malik sıfatı ile kullanıldığını ileri sürerek taşınmaz bölümünün tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar davanın reddini savunmuşlardır.
III. İLK DERECE MAHKEME KARARI
Viranşehir 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 02.07.2019 tarihli 2017/451 Esas, 2019/476 Karar sayılı kararıyla; orman ve meraların zilyetliğe konu olamayacağı ve sürdürülen zilyetliğin suç oluşturması bir yana, 08.05.1987 tarihli ve 1986/3-1987/4 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı ve Hukuk Genel Kurulunun 24.06.1988 tarihli 1988/8-303-647 sayılı kararında benimsenen ilkeye göre, mera niteliğiyle sınırlandırılan taşınmazlar hakkında açılacak davaların 766 sayılı Yasa'nın 31/2 ve 3402 sayılı Yasanın 12/3. maddesinde belirtilen 10 yıllık hak düşürücü süreye tabi olacağına ve çekişmeli taşınmazın toplulaştırma sonrası hali ile Şanlıurfa ili, .... ilçesi, .... Mahallesi 172 ada 2 numaralı mera parseli içerisinde kaldığının bilirkişi raporu, kadastro müdürlüğünün yazısı ile kesinleşen kadastro haritalarından da açıkça anlaşıldığı gerekçesiyle süresinden sonra açılan davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1.İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2.İstinaf Nedenleri
Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulduğunu, TMK'nın 713. maddesinde belirtilen kazanma koşullarının gerçekleşmesine rağmen davanın reddine karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Belediyesi vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; davanın reddine karar verilmesi gerekirken kabulüne karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu, imar ihya ve zilyetlikle kazanma koşullarının gerçekleşmediği, davanın kısmen kabul kısmen reddedilmesi sebebiyle kurum lehine vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği gerekçesiyle istinaf yoluna başvurmuştur.
3.Gerekçe ve Sonuç
Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesinin 08.02.2021 tarihli 2021/67 Esas 2021/119 Karar sayılı kararıyla, davanın, 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3. maddesinde belirtilen 10 yıllık hak düşürücü süre geçtikten sonra açıldığı, bu nedenle yerel mahkemenin davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddine ilişkin kararının usul ve yasaya uygun olduğu, yine davalı kurum lehine vekalet ücretine de hükmedilmiş olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin ve davalı ... vekilinin yerinde görülmeyen istinaf başvurularının HMK'nın 353/1-b.(1) maddesi gereğince ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz talebinde bulunmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle, Yerel Mahkeme ve Bölge Adliye Mahkemesi kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek istinaf dilekçesindeki taleplerin tekrarı ile ret kararının bozulmasını talep etmiştir.
3.Gerekçe
3.1.Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, kadastrodan önceki nedene dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Kadastro sonucunda Şanlıurfa ili, .... ilçesi, . Mahallesi çalışma alanında bulunan 57parsel sayılı 12.300,00 metrekare yüzölçümlü taşınmaz tarla niteliğiyle Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan yerlerden olduğu belirtilerek Hazine adına tespit edilmiş, ... ve ... ... tarafından komisyona yapılan itirazın kabul edilmesi neticesinde 17.10.1980 tarihli komisyon kararı ile itirazın kabulü ile taşınmazın tamamının .... ve.... adına yazılmasına karar verilmiş, komisyon kararına karşı Hazine tarafından açılan dava neticesinde 57 parsel sayılı taşınmazın mera olarak sınırlandırılmasına ve özel siciline kaydedilmesine karar verilmiş, karar 30.08.1994 tarihinde kesinleşmiştir. Bilahare taşınmaz toplulaştırma işlemi neticesinde 172 ada 2 parsel numarasıyla kaydedilmiştir. Dava 14.06.2017 tarihinde açılmıştır.
3.2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3. maddesinde “Bu tutanaklarda belirtilen haklara, sınırlandırma ve tespitlere ait tutanakların kesinleştiği tarihten itibaren on yıl geçtikten sonra, kadastrodan önceki hukuki sebeplere dayanarak itiraz olunamaz ve dava açılamaz.” düzenlemesi yer almaktadır.
Bu sürenin hak düşürücü niteliğinde olduğu ve taraflarca öne sürülmese bile Mahkemece kendiliğinden değerlendirileceği tartışmasızdır.
3.3. Değerlendirme
Dosya içeriğine, toplanan delillere, kararın (IV/3.) numaralı paragrafında yer verilen Bölge Adliye Mahkemesi kararının dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye ve delillerin takdirinin yerinde olmasına göre yazılı şekilde karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
VI. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle; davacı vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK'nın 370 inci maddesi uyarınca ONANMASINA, aşağıda yazılı 21,40 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, 13/12/2022 tarihinde kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.