"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ERZURUM BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 2. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE MAHKEMESİ : DOĞUBAYAZIT 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince verilen davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddine ilişkin kararın, davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılan inceleme sonucunda; başvurunun esastan reddine dair verilen karar, süresi içinde davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü.
I. DAVA
Davacılar vekili, Ağrı ili, .... ilçesi, .... köyünde bulunan 113 ada 17, 101 ada 64, 100, 94, 95, 96, 98 99 parsel sayılı taşınmazların kadastro çalışmaları neticesinde davalılar adına tescil edilmiş ise de davacılara bu taşınmazların babalarından kaldığını, kışlak ve tarım arazisi niteliğinde olduklarını, ellerinde tapu senetlerinin bulunduğunu, kayıtların yolsuz olduğunu, gerçeği yansıtmadığını ileri sürerek taşınmazların tapularının iptali ile davacılar adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili, zamanaşımı ve husumet itirazları olduğunu, Kadastro Kanunu'nun 12. maddesi gereği mevcut davanın yasal süresi içinde açılmadığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Davalı ..., açılan davanın yersiz ve asılsız olduğunu, kadastro bilirkişilerinin dava konusu yerlerin mera ve Hazineye ait olduğunu teyit ettiğini, ...'in bilinçli olarak bu yerleri işgal ettiğinden köyde 80 kişinin imzalı şikayet talepleri doğrultusunda kaymakamlığa şikayette bulunduklarını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEME KARARI
Doğubayazıt 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 06.01.2021 tarihli ve 2020/174 Esas, 2021/6 Karar sayılı kararıyla; süresi içerisinde açılmayan davanın Kadastro Kanunu'nun 12/3. maddesi gereğince hak düşürücü süre nedeniyle reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1.İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2.İstinaf Nedenleri
Davacılar vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, taşınmazların Hazine adına tescil edilmesine dair idari işlemin yok hükmünde olduğunu, tapu kayıtlarının mevcut bulunduğunu, bu işlemin iptali için açılacak davaların süreye tabi tutulamayacağını, davacıların taşınmazlar üzerinde tarım yaptığının aşikar olduğunu ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
3.Gerekçe ve Sonuç
Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesinin 29.03.2021 tarihli ve 2021/408 Esas, 2021/480 Karar sayılı kararıyla, davacılar tarafından 16/06/2020 tarihinde kadastrodan önceki hukuki sebeplere dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescil davasının dava konusu taşınmazın kadastro tespitinin kesinleştiği 27/03/2007 tarihinden itibaren 3402 sayılı Kanun'un 12/3 maddesinde öngörülen 10 yıllık hak düşürücü süre geçtikten sonra açıldığı gerekçesiyle davacılar vekilinin yerinde görülmeyen istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b.(1) maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz talebinde bulunmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesi ve Bölge Adliye Mahkemesi kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek istinaf dilekçesindeki taleplerin tekrarı ile ret kararının bozulmasını talep etmiştir.
3.Gerekçe
3.1.Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, kadastrodan önceki nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
3.2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3. maddesinde “Bu tutanaklarda belirtilen haklara, sınırlandırma ve tespitlere ait tutanakların kesinleştiği tarihten itibaren on yıl geçtikten sonra, kadastrodan önceki hukuki sebeplere dayanarak itiraz olunamaz ve dava açılamaz.” düzenlemesi yer almaktadır.
Bu sürenin hak düşürücü niteliğinde olduğu ve taraflarca öne sürülmese bile Mahkemece kendiliğinden değerlendirileceği tartışmasızdır.
3.3. Değerlendirme
Kadastro sonucunda Ağrı ili, ..... ilçesi, ..... köyü çalışma alanında bulunan 101 ada 94, 95, 96, 98, 99 parsel sayılı sırasıyla 43.612,32 m2, 28.166,92 m2, 12.160,40 m2, 11.683,13 m2, 7.767,79 m2 yüzölçümlü taşınmazlar ham toprak vasfı ile Hazine adına tespit edilmiş, askı ilan süresinde dava açılmadığından 27/03/2007 tarihinde kesinleşerek tapuya tescil edilmiş; 101 ada 64, 100 ve 113 ada 17 parsel sayılı sırasıyla 3.594.774,00 m2, 543.457,00 m2 ve 92.247,00 m2 yüzölçümlü taşınmazlar ise mera vasfı ile tespit edilmiş, askı ilan süresinde dava açılmadığından 27/03/2007 tarihinde mera özel siciline kaydedilmiştir. Dava 16.06.2020 tarihinde açılmıştır.
Dosya içeriğine, toplanan delillere, Bölge Adliye Mahkemesince dayanılan yasal ve hukuksal gerekçeye ve delillerin takdirinin yerinde olmasına göre (IV/3.) numaralı paragrafta yazılı şekilde karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
VI. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle; davacılar vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK'nın 370 inci maddesi uyarınca ONANMASINA, aşağıda yazılı 21,40 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacılardan alınmasına, 13.12.2022 tarihinde kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.