"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptal ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle;kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin murisi ...'ın 40 yıldan fazla süredir malik sıfatıyla ... ili, Merkez ilçesi, ... köyü 135 ada 87 parseldeki taşınmazın bir kısmını kullandığını, müvekkilinin babasının vefatından sonra babasına ait taşınmazların kardeşler arasında paylaşıma tabi tutulduğunu, müvekkiline de dava konusu yerin kaldığını, müvekkilinin babadan kalma bu yerin ıslahını sağlayarak ve kuru araziyi işlemek, taraçalama yapmak suretiyle taşınmazı tarımsal araziye uygun hale getirdiğini belirterek tapu iptali ve tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın üzerinde bulunduğu yerdeki kadastro işlemi üzerinden uzun süre geçmesi nedeniyle davanın 3402 sayılı Kanun 12/3 maddesi uyarınca hak düşürücü süre nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiğini, davacının zilyetlik beyanlarının iddiaya dayalı olduğunu ve kabul etmediklerini beyan ederek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile zilyetlik kazanım şartları davacı lehine oluştuğu kabul edilerek davanın kabulü ile, ... ili, Merkez ilçesi, ... köyü 135 ada 87 nolu parselin fen bilirkişisinin 17/02/2017 tarihli raporundaki krokide (A) harfi ile gösterilen 14.135,34 m²'lik alanın tapusunun iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı Hazine vekili istinaf dilekçesinde özetle; Mahkemece verilen kararın eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olduğunu, dava konusu taşınmazların üzerinde bulunduğu yerdeki kadastro işlemi üzerinden uzun süre geçmesi nedeniyle davanın 3402 sayılı Kanun 12/3 maddesi uyarınca hak düşürücü süre nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken davanın kabulüne karar verilmesinin hatalı olduğunu, TMK’nın m. 713 hükmünde öngörülen olağanüstü kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğinin koşullarının gerçekleşmediğini, beyan ederek istinaf isteminde bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ileuzman jeodezi bilirkişi tarafından 1984 ve 1994 yılı hava fotoğraflarında yapılan incelemede fen bilirkişi raporuna ekli krokide (A) harfi ile gösterilen çekişmeli taşınmaz bölümü üzerinde tarımsal faaliyet ve kullanımın bulunduğunun, ziraat bilirkişi tarafından taşınmaz bölümünün tarımsal faaliyete uygun III. sınıf tarım arazisi vasfında olduğunun bildirilmiş olmasına göre; çekişmeli taşınmaz bölümünün kazandırıcı zamanaşımı yoluyla iktisaba elverişli nitelikte bulunduğu, davacı lehine kazandırıcı zamanaşımı yoluyla taşınmaz iktisabına ilişkin yasal şartların gerçekleştiği, Mahkemenin vakıa ve hukukî değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla, davalı ... vekilinin yerinde olmayan istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Hazine vekili istinaf dilekçesini tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C.Gerekçe
1.Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun; 14. maddesinin ilgili kısımları şöyledir;"Tapuda kayıtlı olmayan ve aynı çalışma alanı içinde bulunan ve toplam yüzölçümü sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar olan (40 ve 100 dönüm dahil) bir veya birden fazla taşınmaz mal, çekişmesiz ve aralıksız en az yirmi yıldan beri malik sıfatıyla zilyetliğini belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanlarıyla ispat eden zilyedi adına tespit edilir.
(Değişik ikinci fıkra: 3/7/2005 - 5403/26 md.) Sulu veya kuru arazi ayrımı, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu hükümlerine göre yapılır."
17. maddesinin ilgili kısımları şöyledir;"Orman sayılmayan Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve kamu hizmetine tahsis edilmeyen araziden, masraf ve emek sarfı ile imar ve ihya edilerek tarıma elverişli hale getirilen taşınmaz mallar 14. maddedeki şartlar mevcut ise imar ve ihya edenler veya halefleri adına, aksi takdirde hazine adına tespit edilir."
2.4721 sayılı ... Medeni Kanunu'nun; 713. maddesinin ilgili kısımları şöyledir; "Tapu kütüğünde kayıtlı olmayan bir taşınmazı davasız ve aralıksız olarak yirmi yıl süreyle ve malik sıfatıyla zilyetliğinde bulunduran kişi, o taşınmazın tamamı, bir parçası veya bir payı üzerindeki mülkiyet hakkının tapu kütüğüne tesciline karar verilmesini isteyebilir." hükümlerine yer verilmiştir.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Kadastro sonucu 135 ada 87 parsel sayılı taşınmaz ham toprak vasfında devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve ekonomik yarar sağlaması mümkün olan yerlerden olduğu beliritlerek hazine adına tespit ve tescil edilmiştir.
3 Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
492 sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13. maddesinin “j” bendi gereğince Hazineden harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.04.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.