"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL-TAZMİNAT
Taraflar arasında görülen tapu iptali-tescil, olmazsa tazminat davası sonunda yerel mahkemece iptal-tescil isteğinin reddine, tazminat isteğinin kısmen kabulüne ilişkin olarak verilen karar, süresi içinde davacı vekili ve davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı, ...'in İstanbul 7. İcra Müdürlüğünün 2008/16543 sayılı dosyası ile aleyhinde takip başlattığını ve 5651 parseldaki 1 nolu bağımsız bölümün satışına karar verildiğini, yapılan ihale ile taşınmazın davalı ...’a devredildiğini ancak Silivri 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/140 Esas sayılı dosyasında ihalenin feshine karar verildiğini ileri sürerek dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile adına tesciline olmadığı takdirde şimdilik 60.000TL'nin faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı ..., dava konusu taşınmazın maliki olmadığını ve davanın yetkisiz mahkemede açıldığını belirterek davanın reddini savunmuş, aşamada 02.04.2014 havale tarihli dilekçe ile ihalenin feshine neden olan usulsüz tebligatın yapılmasında kendisine kusur atfedilemeyeceğini bildirerek ... ile ... AŞ’ye ve ...’e davanın ihbar edilmesini talep etmiştir.
İhbar olunanlar, iddiaları kabul etmediklerini belirterek davanın reddini savunmuşlar, ... davaya cevap vermemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Silivri 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 12/07/2016 tarihli ve 2016/25 E. 2016/188 K. sayılı kararı ile; dava kayıt malikine yöneltilmediğinden tapu iptali ve tescil isteminin reddine, zararın memurun Tebligat Tüzüğünün 28. maddesine aykırı bir şekilde hatalı tebligat yapmasından kaynaklanması sebebiyle ihbar olunan ... yönünden bedel isteminin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
1. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve ihbar olunan ... vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
2. Bozma Kararı
Dairenin 17/06/2020 tarihli ve 2017/1685 E., 2020/2803 K. sayılı ilamı ile ‘‘...Hemen belirtmek gerekir ki, tapu iptal ve tescil istekli davaların kural olarak iptali istenen tapu kaydının malikine karşı açılması gerektiği ve davanın da kayıt malikine yöneltilmediği gözetilerek tapu iptal ve tescil isteminin reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik yoktur. Öte yandan, Türk hukuk sisteminde, tapu kayıtlarının oluşumunda illilik prensibi esas olup davalı ... adına oluşan tescilin yasal dayanağı olan ihalenin iptal edilmesi ile yolsuz tescil durumuna düştüğü, bir başka ifade ile davalı yönünden sicilin dayanaksız hale geldiği de kuşkusuzdur. Bilindiği üzere, usul hukukumuzda zorunlu dava arkadaşlığı dışında davaya dahil edilme müessesesi bulunmayıp, bir kimseye dahili dava yoluyla taraf sıfatı verilemeyeceği açıktır. Kaldı ki, davacının kararda dahili davalı olarak geçen ...’nin davaya dahil edilmesi yönünde bir talebi de olmamıştır. Öte yandan, Hukuk Muhakemeleri Kanununun 61 vd. maddelerinde davayı ihbar kurumu düzenlenmiş olup, dava kendisine ihbar edilen, davayı kazanmasında hukuki yararı olan taraf yanında davaya katılabilir. Görülmekte olan davanın taraflarından birinin üçüncü bir kişiye bu davayı haber vermesi ve üçüncü kişiden bu davada kendisine yardım etmesini istemesi davanın ihbarıdır.Kendisine dava ihbar edilen kişi ihbar eden tarafın yardımcısı durumunda olduğundan ihbar edilen kişi hakkında hüküm kurulamaz.Ne var ki, mahmemece davacı tarafından usulüne uygun bir dava yöneltilmeyen ve ihbar olunan sıfatı ile davada yer alması gereken ... davaya dahil edilerek bedel istemi yönünden aleyhinde hüküm kurulmuş olup, bu husus önemli bir usul hatasıdır. Hal böyle olunca, dava konusu taşınmazın devrine esas ihalenin feshedildiği ancak ihale alıcısının çekişmeli taşınmazı dava dışı kişiye temlik ettiği, bu durumda terditli olarak ileri sürülen bedel isteminden ilk el konumunda olan davalı ...’ın sorumlu olduğu gözetilerek hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken hakkında yöntemince dava açılmayan ... yönünden bedel isteminin kabul edilmesi doğru değildir...’’ gerekçesi ile mahkeme kararı bozulmuştur.
3. Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Silivri 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 27/04/2021 tarihli ve 2020/315 E., 2021/192 K. sayılı kararıyla; dava kayıt malikine karşı açılmadığı gerekçesiyle tapu iptal-tescil isteğinin reddine, tazminat isteği yönünden ise, ihalenin iptal edilmesi ile ihale alıcısı davalı adına oluşan tescilin yolsuz duruma düştüğü, bu nedenle davalının terditli talep olan tazminattan sorumlu olduğu, ancak davalının icra dosyasına ihale bedeli olarak ödediği 30.050,00 TL kadar davacının icra dosyasındaki borcundan kurtulmuş olduğu gözetilerek, davalının ödediği 30.050,00 TL’nin taşınmazın değerinden mahsubu ile kalan 29.950,00 TL tazminatın davalı ...’den tahsiline karar verilmiştir.
4. Bozma Sonrası Mahkeme Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
5. Temyiz Nedenleri
Davacı vekili; çekişmeli taşınmazın değeri olan 60.000 TL tazminata hükmedilmesi gerekirken davalının icra dosyasına ödediği ihale bedeli mahsup edilerek tazminata hükmedilmesinin hukuka aykırı olduğunu, davalının usule aykırı olarak yapılan ihale sonucunda taşınmazı edindiğini, davalının ödediği ihale bedelinin icra dosyasındaki alacaklı tarafından ihale alıcısına geri ödenmesi gerektiğini, haksız ihale ile dava konusu taşınmazı adına tescil ettiren davalı-ihale alıcısının haksız kazanç elde ettiğini, mahkemece sanki feshedilen ihale hukuka uygun bir ihaleymiş gibi karar verdiğini belirterek, hükmün bozulmasını istemiştir.
Davalı vekili; ihalenin iptal edilmesine sebep olan usulsüz tebligat işleminde hiçbir kusuru bulunmadığından aleyhine tazminata hükmedilmesinin doğru olmadığını, mahkemece bu yönde hiçbir araştırma ve değerlendirme yapılmadan karar verildiğini, davacının iddiasını ispatlayamadığını, dava tarihi itibarıyla kayıt maliki olmadığından kendisine husumet yöneltilemeyeceğini, ihale alıcısı olan davalının ihale bedelini ödemek haricinde başka bir sorumluluğunun bulunmadığını, ihale bedeli olan 30.050 TL’yi ise icra dosyasına ödediğini, başka sorumluluğunun bulunmadığını, tazminat isteğinin kısmen kabulüne karar verilmesinin hukuka aykırı olduğunu belirterek, hükmün bozulmasını istemiştir.
6. Gerekçe
6.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; yolsuz tescil hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil, olmadığı takdirde bedel istemine ilişkindir.
6.2. İlgili Hukuk
6.2.1. 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 705. maddesinde; “Taşınmaz mülkiyetinin kazanılması, tescille olur. Miras, mahkeme kararı, cebrî icra, işgal, kamulaştırma hâlleri ile kanunda öngörülen diğer hâllerde, mülkiyet tescilden önce kazanılır. Ancak, bu hâllerde malikin tasarruf işlemleri yapabilmesi, mülkiyetin tapu kütüğüne tescil edilmiş olmasına bağlıdır.” 1022/1. maddesinde; “Aynî haklar, kütüğe tescil ile doğar; sıralarını ve tarihlerini tescile göre alır.”
6.2.2. Yukarıda yer verilen yasal düzenlemeler uyarınca, ayni haklar tapu siciline tescil ile doğar ve tescilin hukuki netice doğurabilmesi için de geçerli bir hukuki sebebinin bulunması zorunludur. Bu hususun tapunun illilik prensibinden kaynaklandığı açıktır. Oluşan sicilin hukuken geçerli bir sebebi bulunmadığı takdirde, tescilin yolsuz tescil niteliğini taşıyacağı ve sicilin iptali gerekeceğinde kuşku yoktur.
6.3. Değerlendirme
Kararın (IV./2.) nolu bendinde yer verilen hükmüne uyulan bozma kararında gösterildiği şekilde işlem yapılarak, yazılı şekilde karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
V. SONUÇ
Açıklanan nedenlerle; davacının ve davalının yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle, usul ve yasaya ve bozma kararının gerekçelerine uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı 21,40 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacıdan, 1.534,41 TL bakiye onama harcının temyiz eden davalıdan alınmasına, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24/02/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.