"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasında görülen kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescili davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesince Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili ile davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde özetle; ... ilçesi ... köyü ... mevkii 111 ada 26 parselde kayıtlı bulunan taşınmazın 60-70 dönüm kadar genişliğndeki miktarının kadastro çalışmaları sırasında hazine adına tescil edildiğini, ancak ... bu taşınmaz üzerindeki zilyetlik süresinin 100 yılı geçtiğini ve bu nedenle bu taşınmazın kendilerine ait olduğunu, bu nedenle davaya konu taşınmazın tapu kaydının iptali ile kendi adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece, fen bilirkişisinin raporuna ekli krokide (A) harfi ile gösterilen toplam 17.810,31 m2'lik kısmını davacıların babası tarafından tarımsal ekonomik amacına uygun malik sıfatı ile zilyetlikle 20 yılı aşkın bir süre kullanıldığı, davacıların babası vefat ettikten sonra davacıların dava konusu taşınmazı gerek kendileri bizzat gerek çoğu zaman kiraya vermek sureti ile zilyetliklerini devam ettirdikleri 3402 sayılı Kanunu'nun 14. maddesindeki şartların davacı lehine oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 31.01.2019 tarihli ve 2019/284 Esas, 2019/488 Karar sayılı kararıyla "tespit tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesi en az üç ayrı zaman dilimine ait stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından tarihleri açıkça yazılmak suretiyle istenilerek dosya arasına konulmalı, dosya tamamlandıktan sonra; yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişilerle; taraf tanıkları, üç kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, fen bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri mühendisinden oluşacak bilirkişi heyeti aracılığıyla yapılacak keşifte; usulünce zilyetlik araştırması yapılmalı, bu kapsamda, belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğrafları üzerinde, jeodezi ve fotogrametri mühendisine inceleme yaptırılarak; çekişme konusu taşınmaz hava fotoğraflarında gösterilmeli, bu yerin önceki ve şimdiki niteliğinin, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığı, imar-ihyaya muhtaç olup olmadığı ve zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılmalı, yerel bilirkişi ve tanıklardan taşınmazın kime ait olduğu, öncesinde kim tarafından kullanıldığı, kimden kime ne şekilde intikal ettiği, öncesinin ne olduğu, taşınmaz üzerindeki zilyetliğin başlangıcı, sürdürülüş biçimi, öncesinde nasıl kullanıldığı etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılması" gerekçesiyle hüküm bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, davacıların kullanımı ile tamamlandığı görülerek üzerinde zilyetlik ve imar ihya bulunan (B) ve (C) harflleri ile gösterilen kısımlara ilişkin davanın kısmen kabul kısmen reddi ile,
A)Dava konusu ... ili ... ilçesi ... köyü Çiftlik Mevki 111 ada 26 parsel sayılı taşınmazın 14.07.2020 tarihli fen bilirkişisinin raporuna ekli krokide (B) harfi ile gösterilen 3181,08 m2'lik kısmının ifrazı ile davalı Maliye Hazinesi adına olan tapu kaydının iptaline, iptal edilen bu kısmın ... 5. Sulh Hukuk Mahkemesinin 12/11/2012 tarih 2012/1105 Esas 2012/1138 Karar sayılı veraset ilamında tespit edilen muris ... mirasçılarının miras payları oranında aynı ada üzerinden son parsel numarası verilmek suretiyle tapuya tarla vasfı ile kayıt ve tesciline,
B) Aynı yer aynı tarihli raporda krokide (C) harfi ile gösterilen 4152,04 m2'lik kısmının ifrazı ile davalı Maliye Hazinesi adına olan tapu kaydının iptali ile, iptal edilen bu kısmın ... 5. Sulh Hukuk Mahkemesinin 12/11/2012 tarih 2012/1105 Esas 2012/1138 Karar sayılı veraset ilamında tespit edilen muris ... mirasçılarının miras payları oranında, aynı ada üzerinden son parsel numarasını takip eden parsel numarası verilmek suretiyle tapuya tarla vasfı ile kayıt ve tesciline,
C)... ili ... ilçesi ... köyü Çiftlik Mevki 111 ada 26 parsel sayılı taşınmazdan yukarıda belirtilen kısımlar ifraz edildikten sonra kalan miktar aynı vasıf ve mahiyette davalı üzerinde bırakılmasına,
D)Fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ile davalı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle, dava konusu taşınmazın özel mülkiyete konu olacak taşınmazlardan olmadığını öne sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle, reddedilen (A), (D) ve (E) ile gösterilen bölümlerin tarım arazisi vasfında olduğunu, eklemeli zilyetlikle 50 yılı aşkın süredir davacıların zilyetliğinde olduğunu, reddedilen (A), (D) ve (E) ile gösterilen bölümler yönünden kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun; 14. maddesinin ilgili kısımları şöyledir;"Tapuda kayıtlı olmayan ve aynı çalışma alanı içinde bulunan ve toplam yüzölçümü sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar olan (40 ve 100 dönüm dahil) bir veya birden fazla taşınmaz mal, çekişmesiz ve aralıksız en az yirmi yıldan beri malik sıfatıyla zilyetliğini belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanlarıyla ispat eden zilyedi adına tespit edilir.
(Değişik ikinci fıkra: 3/7/2005 - 5403/26 md.) Sulu veya kuru arazi ayrımı, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu hükümlerine göre yapılır."
17. maddesinin ilgili kısımları şöyledir;"Orman sayılmayan Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve kamu hizmetine tahsis edilmeyen araziden, masraf ve emek sarfı ile imar ve ihya edilerek tarıma elverişli hale getirilen taşınmaz mallar 14. maddedeki şartlar mevcut ise imar ve ihya edenler veya halefleri adına, aksi takdirde Hazine adına tespit edilir."
2.4721 sayılı ... Medeni Kanunu'nun; 713. maddesinin ilgili kısımları şöyledir;"Tapu kütüğünde kayıtlı olmayan bir taşınmazı davasız ve aralıksız olarak yirmi yıl süreyle ve malik sıfatıyla zilyetliğinde bulunduran kişi, o taşınmazın tamamı, bir parçası veya bir payı üzerindeki mülkiyet hakkının tapu kütüğüne tesciline karar verilmesini isteyebilir." hükümlerine yer verilmiştir.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı HMK’nın geçici 3/2 maddesinin yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un uygulanacağı davalar yönünden HUMK'un 428. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
2. Kadastro sonucu çekişmeli 111 ada 26 parsel sayılı 39.582,82 metrekare taşınmaz tarla vasfıyla senetsizden en az 20 yıl önce terkedildiği devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğu belirtilerek Hazine adına tespit ve tescil edilmiştir.
3. Temyizen incelenen kararın bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukuken mümkün olmadığı anlaşılmakla, temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Tarafların yerinde bulunmayan temyiz itirazının reddiyle, usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA,
Aşağıda yazılı fazla yatırılan harcın temyiz eden davacıya iadesine,
492 sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13. maddesinin “j” bendi gereğince Hazineden harç alınmasına yer olmadığına,
25/04/2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.