"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasında Mahkemesinde görülen kadastro öncesi hukuki nedene dayalı tapu iptali ve tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonunda, Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesince Mahkeme kararının onanmasına ve bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonunda; davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı asil dava dilekçesinde; ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesinde bulunan 6580 ve 10684 parsel sayılı taşınmazların babası ... ... miras yoluyla intikal ettiğini, ancak kadastro çalışmaları sırasında Hazine adına tespit ve tescil gördüğünü ileri sürerek, Hazine adına tapu kaydının iptali ile ... ... mirasçıları adına tescilini talep etmiş, yargılama sırasında ... ...'ın diğer mirasçıları dava konusu taşınmazların davacı tarafından tasarruf edildiğini ve davacı adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde; her iki taşınmazla ilgili olarak daha önce davacının murisi ... ... tarafından açılan davalar bulunduğunu, bu davaların kesinleştiğini, bu kararların kesin hüküm teşkil ettiğini, Kadastro Kanunu'nun 14. maddesinde yer alan zilyetlikle kazanım şartlarının oluşmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 04.06.2015 tarihli ve 2010/157 Esas, 2015/253 Karar sayılı kararıyla; dava konusu taşınmazların davacıya babasından, babasına da dedesi ... intikal ettiğinin mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarından anlaşıldığı, 1940-1943 yıllarından bu yana davacı ve murisleri tarafından kullanıldığı, ziraat bilirkişi raporundan dava konusu taşınmazın tarla vasfında olduğunun tespit edildiği gerekçesiyle, 6580 ve 10684 parsel sayılı taşınmazların davalı Hazine adına tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1.Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde, davalı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesi'nin 11.06.2019 tarihli ve 2019/2044 Esas, 2019/4322 Karar sayılı kararı ile "1- Dosya içeriğine, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle 10684 parsel sayılı taşınmaz yönünden usul ve yasaya uygun olan hükmün onanmasına,
2- Dava konusu 6580 parsel sayılı taşınmaza ilişkin hükme yönelik temyiz itirazlarının incelemesine gelince; dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. Çekişmeli taşınmazın hükmen tesciline esas alınan ... Kadastro Mahkemesi'nin 1996/318 Esas, 2000/24 Karar sayılı dava dosyası ile, eldeki dosya davacısı ...'ın murisi ... ... tarafından, çekişmeli taşınmaz hakkında kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği iddiasına dayalı olarak dava açılmış, yapılan yargılama sonucunda delil (keşif) avansının süresinde yatırılmaması nedeniyle davanın esastan reddine karar verilmiş ve anılan karar Yargıtay 16. Hukuk Dairesinin 30.03.2000 tarihli ve 2000/1541 Esas, 2000/1370 Karar sayılı kararı ile onanarak 17.05.2000 tarihinde kesinleşmiştir. Eldeki davada ise, davacı ..., çekişmeli taşınmazın babasının zilyetliğinde iken ölümü ile kendilerine kaldığını ve taşınmaz üzerinde 40 yıldan beri zilyetliklerinin bulunduğunu ileri sürerek, taşınmazın murisi ... ... mirasçıları adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece, çekişmeli taşınmazda davacı lehine 3402 sayılı Yasa’nın 14. ve 46/1. maddesinde belirtilen koşulların oluştuğu kabul edilerek davanın kabulüne karar verilmiş ise de, bu karar usul ve yasaya uygun değildir. Şöyle ki, eldeki dava dosyası ile çekişmeli taşınmazın hükmen tesciline esas ... Kadastro Mahkemesi'nin 1996/318 Esas, 2000/24 Karar sayılı dava dosyasının taraflarının, dava sebebinin ve konusunun aynı olması nedeniyle kesin hüküm oluşturduğu kuşkusuzdur. Ancak mahkemece, HMK’nın 114/1-i maddesi uyarınca dava şartları arasında bulunan ve yargılamanın her safhasında re'sen gözetilmesi gereken kesin hüküm hususu değerlendirilmemiştir. Hal böyle olunca, Mahkemece, dava konusu 6580 parsel sayılı taşınmaz yönünden kesin hüküm nedeniyle davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesinin isabetsiz olduğu" gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Karar Düzeltme
Davacı vekilinin ve davalı Hazine vekilinin karar düzeltme talebi, Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 17.12.2019 tarihli kararıyla reddedilmiştir.
C. Mahkemesince Bozma Kararına Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin, yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, Yargıtay 16. Hukuk Dairesince 10684 parsel sayılı taşınmaz yönünden usul ve yasaya uygun olan hükmün onanmasına ve davalı vekilinin karar düzeltme talebinin reddine karar verildiği, bu parsel yönünden hüküm kesinleştiğinden karar verilmesine yer olmadığına; 6580 parsel sayılı taşınmazla ilgili ... Kadastro Mahkemesinin 1996/318 Esas, 2000/24 Karar sayılı dosyasının davacısının işbu davanın davacı ...'ın babası ... ... olduğu, davacının çekişmeli taşınmaz hakkında kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği iddiasına dayalı olarak dava açtığı, yapılan yargılama sonucunda delil (keşif) avansının süresinde yatırılmaması nedeniyle davanın esastan reddine karar verildiği ve kararın Yargıtay 16. Hukuk Dairesinin 30.03.2000 tarihli ve 2000/1541 Esas, 2000/1370 Karar sayılı kararı ile onanarak 17/05/2000 tarihinde kesinleştiği anlaşıldığından, eldeki dava dosyası ile çekişmeli taşınmazın hükmen tesciline esas ... Kadastro Mahkemesinin 1996/318 Esas, 2000/24 Karar sayılı dava dosyasının taraflarının, dava sebebinin ve konusunun aynı olması nedeniyle kesin hüküm oluşturduğu gerekçesiyle 6580 parsel sayılı taşınmaz yönünden kesin hüküm nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; 6580 parsel sayılı taşınmaz yönünden davanın usulden reddine karar verilmişse de Mahkemece kesin hüküm oluşturduğu belirtilen Kadastro Mahkemesi dosyasında keşif avansı yatırılmaması nedeniyle davanın esastan reddine karar verildiği, ancak işbu davada davacının zilyetliğini ispat ettiğini, taşınmazlara ilişkin davalarda kesin hükmün söz konusu olmadığını, mülkiyet hakkının kısıtlanamayacağını ileri sürerek, Mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kadastro öncesi hukuki nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 114/1-i maddesi şöyledir:
(1) Dava şartları şunlardır:
....
i) Aynı davanın, daha önceden kesin hükme bağlanmamış olması.
2. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 115/1. maddesi şöyledir:
(1) Mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır. Taraflar da dava şartı noksanlığını her zaman ileri sürebilirler.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması, 6100 sayılı HMK'nın Geçici 3/2 maddesinin yollamasıyla, 1086 sayılı HUMK uygulanacağı davalar yönünden HUMK'un 428. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna ve bozma kararının gerekçelerine uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 120,60 TL bakiye onama harcının davacıdan alınmasına,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
03.07.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.