"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki tapu iptali- tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili; ... ili, ... ilçesi, .... köyü, 101 ada 247 parsel, 102 ada 934 ve 935 parsel sayılı taşınmazların kadastro çalışmaları sırasında davalı Hazine adına tescil edildiğini, oysaki taşınmazların davacılara murisleri ... kaldığını ve davacıların 25 yılı aşkın süredir nizasız ve fasılasız malik sıfatıyla eklemeli zilyetliğinde bulunduğunu ileri sürerek, dava konusu taşınmazların davacılara ait kısımlarına ilişkin tapu kayıtlarının iptali ile davacılar adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili; davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 10.07.2018 tarihli ve 2016/19 Esas, 2018/357 Karar sayılı kararıyla;davanın kabulü ile ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, 101 ada 247 no.lu parselde fen bilirkişi ... tarafından tanzim edilen 14.03.2018 havale tarihli rapor ve ekli 1 no.lu krokide sarı renkle (A) harfi ile gösterilen 26716,49 m²lik kısmın, aynı yer 102 ada 934 nolu parselde aynı rapor ve ekli 2 no.lu krokide turuncu renkle çizili (E) harfi ile gösterilen 21501,12 m²lik kısmın ve aynı yer 102 ada 935 parselde aynı rapor ve ekli 2 no.lu krokide sarı renkle (C) harfi ile gösterilen 40784,73 m²lik kısma ilişkin tapu kaydının iptali ile ... Sulh Hukuk Mahkemesinin 2017/20 Esas ve 2017/16 Karar sayılı veraset ilamındaki payları oranında davacılar adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. Kaldırma Kararı
... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesinin 17.05.2018 tarihli ve 2018/928 Esas, 2018/1008 Karar sayılı kararıyla; eksik inceleme ile hüküm tesis edildiğinden bahisle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, dosyanın, davanın yeniden görülmesi için Mahkemesine iadesine karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesince Kaldırma Kararı Sonrasında Verilen Karar
... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 02.05.2019 tarihli ve 2019/150 Esas , 2019/537 Karar sayılı kararı ile dava konusu taşınmaz kısımlarının tarıma elverişli, imar ihyası yapılan, hali hazırda tarımsal faaliyette kullanılan yerlerden olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne, ... ili,... ilçesi,... Mahallesi 101 ada 247 no.lu parselde fen bilirkişi ... tarafından tanzim edilen 11.04.2019 havale tarihli rapor ve ekli 1 no.lu krokide sarı renkle (A) harfi ile gösterilen 26716,49 m²lik kısmın, aynı yer 102 ada 934 nolu parselde aynı rapor ve ekli 2 no.lu krokide turuncu renkle çizili E harfi ile gösterilen 21501,12 m²lik kısmın ve aynı yer 102 ada 935 parselde aynı rapor ve ekli 2 no.lu krokide sarı renkle (C) harfi ile gösterilen 40784,73 m²lik kısmın mevcut tapu kaydının iptali ile ... Sulh Hukuk Mahkemesinin 2017/20 Esas ve 2017/16 Karar sayılı veraset ilamındaki payları oranında davacılar adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
D. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
E. İstinaf Sebepleri
Davalı Hazine vekili istinaf dilekçesinde özetle; davanın 10 yıllık hak düşürücü süre dolduktan sonra açıldığını, dava konusu taşınmazların Devletin hüküm ve tasarruf altında olması nedeniyle özel mülkiyete konu olamayacağını, dinlenen bilirkişi ve tanıkların davacı ile aynı köyden olup bir çoğunun akraba olması nedeniyle yanlı beyanda bulunduklarını, taşınmazların tarıma elverişli olduğu ve bağ omcalarının varlığından bahsedilmiş ise de bunların kim tarafından ekilip dikildiğinin bilinmediğini, bağ omcalarının yaşının tespit edilmediğini, bu sebeple kadastrodan önce 20 yıllık kullanım ve zilyetlik şartlarının oluşup oluşmadığının bilinemediğini,bilirkişilerin objektif ve tarafsız rapor hazırlayamadıklarını, davacıların nizasız ve fasılasız 25 yıllık zilyetliğinin olmadığını, bilirkişi raporlarının hüküm kurmaya elverişli bulunmadığını, 1984 ve 2002 tarihli hava fotoğraflarının rapora esas alınmasının Yargıtay içtihatları gereğince usule uygun olmadığını, eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulduğunu, ayrıca vekalet ücreti ve yargılama giderlerine ilişkin hükümlerin de irdelenmesi gerektiğini, nispi vekalet ücretinin hesaplanmasında hata yapıldığını ileri sürerek, İlk Derece Mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
F. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesinin 28.05.2021 tarihli ve 2019/1802 Esas, 2021/687 Karar sayılı kararıyla; dava konusu taşınmazlara uygulanan 1984 ve 2002 yıllarına ait hava fotoğraflarında, 101 ada 247 parsel numaralı taşınmazın, fen bilirkişisinin raporuna ekli krokide (A) harfiyle gösterilen 26.716,49 m² yüz ölçümündeki, 102 ada 934 parsel numaralı taşınmazın, fen bilirkişisinin raporuna ekli krokide (E) harfiyle gösterilen 21.501,12 m² yüz ölçümündeki, 102 ada 935 parsel numaralı taşınmazın, fen bilirkişisinin raporuna ekli krokide (C) harfiyle gösterilen 40.784,73 m² yüz ölçümündeki kısımlarında tarımsal faaliyet bulunduğunun, sınırlarının belirgin olduğunun tespit edildiği, zirai bilirkişilerin raporuna göre de (A), (E), (C) harfleriyle gösterilen kısımların, kadastro tespitlerinden geriye doğru 20 yılı aşkın bir süre önce imar ihya edildiğinin, bu kısımlar üzerinde 30-40 yaşlarında bağ omcalarının bulunduğunun belirlendiği, dolayısıyla 101 ada 247 parsel numaralı taşınmazın (A) harfiyle, 102 ada 934 parsel numaralı taşınmazın (E) harfiyle, 102 ada 935 parsel numaralı taşınmazın (C) harfiyle gösterilen kısımları yönünden kazandırıcı zamanaşımı ile taşınmaz iktisabına ilişkin yasal koşulların oluştuğu, keşfin usulüne göre yapıldığı, bilirkişi raporlarının hüküm kurmaya yeterli ve elverişli olduğu; harç, yargılama giderleri ve vekalet ücretleri yönünden verilen kararda bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davalı Hazine vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Nedenleri
Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14. maddesi; ' 'Tapuda kayıtlı olmayan ve aynı çalışma alanı içinde bulunan ve toplam yüzölçümü sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar olan (40 ve 100 dönüm dahil) bir veya birden fazla taşınmaz mal, çekişmesiz ve aralıksız en az yirmi yıldan beri malik sıfatıyla zilyetliğini belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanlarıyla ispat eden zilyedi adına tespit edilir.”
2. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 17. maddesi; “Orman sayılmayan Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve kamu hizmetine tahsis edilmeyen araziden, masraf ve emek sarfı ile imar ve ihya edilerek tarıma elverişli hale getirilen taşınmaz mallar 14 üncü maddedeki şartlar mevcut ise imar ve ihya edenler veya halefleri adına, aksi takdirde Hazine adına tespit edilir."
3.4721 sayılı ... Medeni Kanunu’nun 713/1. maddesi, “Tapu kütüğünde kayıtlı olmayan bir taşınmazı davasız ve aralıksız olarak yirmi yıl süreyle ve malik sıfatıyla zilyetliğinde bulunduran kişi, o taşınmazın tamamı, bir parçası veya bir payı üzerindeki mülkiyet hakkının tapu kütüğüne tesciline karar verilmesini isteyebilir. ” hükümlerini içermektedir.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı Hazine vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR :
Açıklanan sebeple;
Davalı Hazine vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının HMK’nın 370. maddesi uyarınca ONANMASINA;
492 sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13. maddesinin j. bendi gereğince Hazine'den harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren ... Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesine gönderilmesine,
31.05.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.