"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde, dava konusu .../.../... köyünde davacının maliki olduğu 109 ada 5 parsel sayılı taşınmazın sınırında yıllardır zeminde mevcut olduğu şekilde yolu olduğunu ancak bu yolun davalı adına kayıtlı olan 4 no.lu parselin içerisinde kaldığını ve davalının yolu kapattığını, bu yol haricinde taşınmazın bir yolu bulunmadığını, bu sebeple zeminde mevcut olan yol kadar davalıya ait taşınmazın tapu kaydının iptali ile yol olarak terkinine karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili birleştirilen davada dava dilekçesinde özetle, kadimden beri kullanılagelen yolunun davalıya ait olan 6 no.lu parsele ilave edildiğini ve davalının yolun kullanımına izin vermediğini, 4 no.lu parsel ile ilgili Mahkemenin 2013/280 E. sayılı dosyası ile dava açtıklarını, bu sebeple zeminde mevcut olan yol kadar davalıya ait taşınmazın tapu kaydının iptali ile yol olarak terkinine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... cevap dilekçesinde, davacının iddia ettiği 109 ada 4 no.lu parselin yolunun eski olmadığını, kendi imkanları ile açtığını ve mülkiyetinin kendisine ait olduğunu, aksine davacının kendi parselinde kalan kadimden beri kullanılan diğer taşınmaz sahiplerinin de gelip geçtiği yolu kapattığını ve kimsenin geçmesine izin vermediğini, bunun üzerine kendi yolunu açtığını, açılan davanın haksız ve mesnetsiz olduğunu, bu sebeple davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Birleştirilen davada davalı ... duruşmadaki beyanında; bilirkişilerce belirlendiği üzere kazık çakılmak suretiyle kapatılan kadim yolu davacının oğlunun kapattığını, kendi parselindeki yolun kadim yol olmadığını, özel yol olduğunu, kendilerinin o yolu açtıklarını beyan ederek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince, mahallinde dinlenen mahalli ve tespit bilirkişiler ile tanık beyanlarından ana yoldan 6 parselde E harfi, 4 parselde ise B harfi ile gösterilen yolun kadim yol olduğu, davacının taşınmazına bu yoldan gidip geldiği, bu yolun eskiden bulunan değirmene gidip gelmek için de kullanılan bir yol olduğu anlaşıldığından davanın kabulüne;
1-... ili ... ilçesi ... köyü ... Mahalle mevkii 109 ada 4 ve 6 parsel sayılı taşınmazların tapu kayıtlarının iptaline,
2-23.11.2017 havale tarihli fen ve harita bilirkişi ek raporunun ekindeki krokide "E" harfi ile gösterilen 74,80 m² ve "B" harfi ile gösterilen 398,67 m²'lik kısmın yol olarak tapu sicilinden terkinine,
3-23.11.2017 havale tarihli fen ve harita bilirkişi ek raporunun ekindeki krokide "F" harfi ile gösterilen 23.827,59 m² ve "D" harfi ile gösterilen 96,31 m²'lik kısımların ayrı ayrı 109 adanın son parsel numarasından sonraki parsel numaraları verilmek suretiyle davalı ... adına tapuya kayıt ve tesciline,
4-23.11.2017 havale tarihli fen ve harita bilirkişi ek raporunun ekindeki krokide "A" harfi ile gösterilen 12.359,31 m2 ile "C" harfi ile gösterilen 2.283,04 m2'lik kısımların ayrı ayrı 109 adanın son parsel numarasından sonraki parsel numaraları verilmek suretiyle davalı ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. İstinaf Nedenleri
Davalılar istinaf dilekçesinde özetle; Mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, cevap dilekçelerinde ve yargılama esnasında arz ve izah ettikleri ve resen nazara alınacak nedenlerle kararın kaldırılmasını ve davanın reddine karar verilmesini istemişlerdir.
3. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; somut uyuşmazlık ve dosyada mevcut bilgi ve belgelerle istinaf talep dilekçesi birlikte değerlendirildiğinde; davanın kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmediği gerekçesiyle, davalıların istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davalı temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesindeki itirazlarını tekrarla kararın bozulmasını talep etmiştir.
3. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, tapu iptali ve terkin istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 16. maddesinde; "Kamunun ortak kullanılmasına veya bir kamu hizmetinin görülmesine ayrılan yerlerle Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan sahipsiz yerlerden: (...) Yol, meydan, köprü gibi orta malları ise haritasında gösterilmekle yetinilir. (....)"
2. 4721 sayılı ... Medeni Kanunu'nun 715. maddesinde; “Sahipsiz yerler ile yararı kamuya ait mallar, Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır. Aksi ispatlanmadıkça, yararı kamuya ait sular ile kayalar, tepeler, dağlar, buzullar gibi tarıma elverişli olmayan yerler ve bunlardan çıkan kaynaklar, kimsenin mülkiyetinde değildir ve hiçbir şekilde özel mülkiyete konu olamaz. Sahipsiz yerler ile yararı kamuya ait malların kazanılması, bakımı, korunması, işletilmesi ve kullanılması özel kanun hükümlerine tâbidir.”
3. 4721 sayılı ... Medeni Kanunu'nun "Kaydedilmeyecek Taşınmazlar" başlıklı 999. maddesinin 2. fıkrasında; "Tapuya kayıtlı bir taşınmaz kayda tabi olmayan bir taşınmaza dönüşürse tapu sicilinden çıkartılır." düzenlemeleri mevcuttur.
3. Değerlendirme
1.Dava konusu ... ili, ... ilçesi, ... köyü, 109 ada 5 parsel sayılı, fındıklık vasıflı taşınmaz ... adına, 109 ada 4 parsel sayılı, fındıklık vasıflı taşınmaz ... adına ve 109 ada 6 parsel sayılı fındıklık vasıflı taşınmaz ... adına kayıtlıdır.
2. Mahkemece, davalılara ait taşınmazların bir kısmının kadim yol olduğu kabul edilerek davanın kabulüne karar verilmiş ise de; yapılan araştırma, inceleme ve uygulama karar vermeye yeterli bulunmamaktadır. Mahallinde yapılan keşif sonucunda dosyaya sunulan fen ve harita bilirkişi raporunda, her ne kadar 1944 tarihli hava fotoğrafının stereoskop altında incelemesi yapıldığı belirtilmiş ise de rapor eklerinde ve UYAP sisteminde yapılan aramada bu yıla ait hava fotoğrafının zemine uygulandığına dair bir belge, kroki vs. bulunamamıştır.
3. Davacıya ait 5 parsel ve davalılara ait 4 ve 6 parsel sayılı taşınmazların belli kısımlarının kadim yol olup olmadığı hususu, denetlenebilir ve hüküm vermeye elverişli bir bilirkişi raporu ile açıklığa kavuşturulmadan eksik araştırma, inceleme ve uygulama ile karar verilmesi hatalıdır.
4. Hal böyle olunca; doğru sonuca varılabilmesi için Mahkemece dava tarihinden 10-15-20 yıl öncesine ilişkin hava fotoğrafları getirtilerek dosya arasına konulmalı ve jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiye inceleme yaptırılmak suretiyle, taşınmazların çekişmeli bölümünün çevresindeki taşınmazdan ne şekilde ayrıldığının belirlenmesi istenilmeli, taşınmazın sınırları harita çizim programı vasıtasıyla fotoğraflara yansıtılmalı; fen bilirkişisinden denetlemeye imkan veren, ayrıntılı ve gerekçeli rapor ve kroki alınmalı ve bundan sonra, toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin yazılı olduğu şekilde karar verilmesi isabetsiz olmuştur.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı ...'nin temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK'nın 373/1. maddesi uyarınca ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
İlk Derece Mahkemesi kararının yukarıda yazılı nedenlerden dolayı 6100 sayılı HMK’nın 371/1-a maddesi uyarınca BOZULMASINA,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesine gönderilmesine, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine,
05.06.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.