"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : TRABZON BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasında yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince verilen davanın kabulüne ilişkin kararın, davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılan inceleme sonucunda; başvurunun esastan reddine ilişkin verilen karar, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Trabzon İli, Araklı İlçesi, Dul Mahallesinde bulunan 104 ada 52 parsel sayılı taşınmazın Karayolları Genel Müdürlüğünün mülkiyetinde iken 5018 sayılı Kanunun 12nci maddesi gereğince Hazine adına tescil edildiğini, sonradan yürürlüğe giren 25/06/2010 tarih ve 6001 sayılı kanunun Geçici 1. maddesinin 5. fıkrasında sayılan taşınmazlardan olduğu düşünülerek sehven ...’ne devredildiğini, dava konusu taşınmazın Karadeniz Teknik Üniversitesi Rektörlüğü’ne tahsisli olması sebebiyle 6001 sayılı yasanın geçici maddesi gereği davalıya devredilecek taşınmazlardan olmamasına rağmen yapılan idari yazışmalardan sonuç alınamadığını ileri sürerek dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile Hazine adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davaya konu taşınmazın malzeme ocağı olarak 1977/248 sayılı kamu yararı kapsamında 2C parsel numarası ile kamulaştırıldığını, ancak o dönemdeki 5018 sayılı Kanunu'nun gereği olarak Hazine adına tescil edildiğini, Araklı Mal Müdürlüğü’nün 06/10/2009 tarih ve 621 sayılı yazısı ile eğitim öğretim amaçlı kullanılmak üzere KTÜ Rektörlüğü adına tahsisinin istendiğini ve davalı idarece tahsisinin uygun olduğunun bildirildiğini, daha sonra KTÜ Rektörlüğünün talebi üzerine ön tahsis süresinin 21/04/2012 tarihinden itibaren 2 yıl uzatıldığını, ancak KTÜ Rektörlüğünün 19/12/2012 tarihli yazısı ile tahsisin iptalinin talep edildiğini, ön tahsis kesin tahsise dönüşmeden iptal edilmesine rağmen taşınmazın davalı idareye devredilmediğini, davalı idarenin talebi üzerine 6001 sayılı Kanun’un Geçici 1. maddesi kapsamında davalı idareye devrinin yapıldığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
3.1. Araklı Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 24/10/2019 tarihli ve 2018/148 E., 2019/443 K. sayılı kararıyla taşınmazın KTÜ Rektörlüğü’ne ön tahsis süresi dolmuş ise de devir tarihinde Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanlığı lehine tahsisli olduğunun anlaşıldığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş; davalı vekilinin istinaf başvurusu üzerine Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi’nin 16/09/2020 tarihli ve 2020/295 E., 2020/357 K. sayılı kararıyla taşınmaz değerinin keşfen belirlenmesi gereğine değinilerek diğer istinaf sebepleri hakkında inceleme yapılmaksızın davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile kararın kaldırılmasına, dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
3.2. Yeniden yapılan yargılama sonucunda İlk Derece Mahkemesinin 27/05/2021 tarihli ve 2020/186 E., 2021/117 K. sayılı kararıyla; çekişmeli taşınmazın şantiye yeri olarak kullanılmak üzere İl Özel İdaresine tahsisinin 2012/15 sayılı Başbakanlık Genelgesi kapsamında Başbakanlığın 02.04.2013 tarihli ve 1147/787 sayılı yazıları ile uygun görüldüğü, 30 Mart 2014 tarihinde tüzel kişiliği sona eren İl Özel İdaresine tahsis edilen taşınmazın 6360 sayılı Kanun hükmü gereğince Trabzon Valiliği'nin 27.03.2014 tarih ve 102 sayılı kararı ile Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na tahsisen devredildiği; ancak taşınmazın öncelikle Araklı Kaymakamlığı Mal Müdürlüğü'nün 13.08.2010 tarihli ve 55 sayılı evrakında Karadeniz Teknik Üniversitesine 2 yıllığına ön tahsis şeklinde tahsis edildiğinin anlaşıldığı, sonrasında Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğü'nün 06.04.2012 tarih ve 10203 sayılı evrakında üniversite adına yapılan ön tahsisin bitimi tarihinden (21.04.2012) itibaren 2 yıl daha uzatılmasının uygun görüldüğü, sonrasında üniversitenin 19.12.2012 tarihli ve 2121 sayılı evrakında tanınan tahsisin kaldırılmasını talep ettiği, bu doğrultuda davalı ... Müdürlüğünün 14.03.2016 tarihli ve 58542 sayılı evrakında taşınmazın idareye devrini talep ettiği, Araklı Kaymakamlığı Mal Müdürlüğünün 7.05.2016 tarihli ve 85429009, 300, 516 sayılı evrakında 21.04.2014 tarihinde üniversiteye tanınan ön tahsis işleminin sona erdiği bu nedenle ...'ne devir işlemlerinin yapıldığı; sonuç olarak 2012/15 sayılı Başbakanlık Genelgesi kapsamında Başbakanlığın 02.04.2013 tarihli ve 1147/787 sayılı yazıları ile uygun görülerek Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanlığı lehine 5 yıllık tahsis işleminin bulunduğu; taşınmazın halen tahsisli göründüğü, üniversite adına yapılan ön tahsisin son bulduğu bu sebeple devrin yapıldığı anlaşılsa da devrin yapıldığı tarihte taşınmazın hali hazırda öncelikle İl Özel İdaresi lehine ve tüzel kişiliğinin sona ermesi ile Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanlığı lehine tahsisli olduğunun anlaşıldığı, dolayısıyla taşınmazın 6001 sayılı Kanunun Geçici 1. maddesindeki şartları da taşımadığı gerekçesiyle davanın kabulüne, çekişmeli taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2.İstinaf Nedenleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; yargılama aşamasındaki beyanlarını tekrar etmiş, KTÜ Rektörlüğü’ne yapılan ön tahsis resen kalktığından taşınmazın kurum adına devredildiğini, 6001 sayılı Kanun kapsamında yapılan devrin yerinde olduğunu, davacı lehine nispi vekalet ücretine hükmedilmesinin isabetsiz olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
3. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 05/10/2021 tarihli ve 2021/1024 E., 2021/1001 K. sayılı kararıyla; çekişmeli taşınmazın Maliye Hazinesi tarafından önce 21/04/2012 tarihinden itibaren başlamak üzere 2 yıllığına KTÜ Rektörlüğü’ne tahsisli olduğu ancak bu tahsisin kaldırılması sonucunda 5018 sayılı Kanunun 47. maddesi gereğince 21/05/2013 tarihinde 5 yıllığına İl Özel İdaresine tahsisinin yapıldığı, 2012/15 sayılı Başbakanlık Genelgesi kapsamında Başbakanlığın 02/04/2013 tarihli ve 1147/787 sayılı yazıları ile uygun görülerek öncesinde İl Özel İdaresi lehine ve tüzel kişiliğinin sona ermesi ile Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanlığı lehine 5 yıllık tahsis işlemi icra edildiği, tahsis süresi devam ederken 28/03/2016 tarihinde davalı kuruma devredildiği, 6001 sayılı Kanunun Geçici 1. maddesindeki şartların oluşmadığı, ayrıca taşınmazın aynına ilişkin davada davacı lehine nispi vekalet ücretine hükmedilmesinin yerinde olduğu gerekçesiyle davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; yargılama aşamasındaki savunmalarını ve istinaf dilekçesindeki iddialarını tekrar etmiştir.
3. Gerekçe
3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, yolsuz tescil hukuki sebebine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
3.2. İlgili Hukuk
3.2.1. 6100 sayılı ...’nün Hizmetleri Hakkındaki Kanun’un Geçici 1. maddesinin 5. fıkrası uyarınca; Genel Müdürlüğün mülkiyetinde iken 5018 sayılı Kanunun geçici 12. maddesi gereğince Hazineye devredilen taşınmazlardan satışı yapılmamış, başka kurum ve kuruluşlara tahsis edilmemiş ve devredilmemiş olanların mülkiyeti, bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren üç ay içinde Genel Müdürlüğe devredilir.
3.2.2. 4721 sayılı TMK’nın 1025. maddesi uyarınca bir aynî hak yolsuz olarak tescil edilmiş veya bir tescil yolsuz olarak terkin olunmuş ya da değiştirilmiş ise, bu yüzden aynî hakkı zedelenen kimse tapu sicilinin düzeltilmesini dava edebilir.
3.2.3. 6100 sayılı HMK’nın 190/1. maddesi uyarınca, ispat yükü, kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir. 4721 sayılı TMK’nın 6. maddesi uyarınca, kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür.
3.3. Değerlendirme
Dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayanağı olan ve kararın (V/3.2.) bentlerinde açıklanan yasal ve hukuksal gerekçeye, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre Bölge Adliye Mahkemesince kararın (IV/3.) bendinde yer verilen gerekçeyle yazılı şekilde karar verilmiş olmasında bir isabetsizlik yoktur.
VI. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle; davalı vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, 492 Sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13. maddesinin j. bendi gereğince Karayolları Genel Müdürlüğünden harç alınmasına yer olmadığına 19/01/2022 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.