"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/197 E., 2021/593 K.
DAVACILAR : ... mirasçıları ..., ..., ..., ..., ..., ... vekilleri Avukat ...
DAVA TARİHİ : ...
HÜKÜM : Kısmen Kabul
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil istemine ilişkin davadan dolayı yapılan yargılama sonunda Mahkemece verilen karar Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesince bozulmuştur.
Mahkemece bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Karar davacılar vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı ... vekili dava dilekçesinde; kadastro sırasında tespit harici olup imar yoluyla Hazine adına tescil edildiğini belirttiği 1073 ada 1 parsel sayılı taşınmazın davacı tarafından önceleri tarla olarak kullanmaktayken 1980'lerden itibaren bağ olarak kullandığını, 1077 ada 2 parsel sayılı taşınmaz üzerinde ise davacının evi bulunduğunu ve etrafının bahçe olarak kullanıldığını ileri sürerek dava konusu taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile davacı adına tescillerine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... vekili cevap dilekçesi sunmamış, aşamada davanın reddini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Kahramanmaraş 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 31.12.2015 tarihli ve 2015/73 Esas, 2015/1149 Karar sayılı kararıyla; çekişmeli taşınmazlarda davacı lehine zilyetlikle iktisap koşullarının oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne, çekişmeli taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tescillerine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içerisinde davalı ... vekili tarafından temyiz başvurusunda bulunulmuştur.
2. Karar, Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 27.10.2020 tarihli, 2020/1621 Esas, 2020/4775 Karar sayılı kararıyla; yapılan araştırmanın hüküm vermeye yeterli olmadığı belirtilip dava konusu taşınmazların tescil harici bırakılma nedeninin araştırılması ve hava fotoğraflarından da yararlanılmak suretiyle taşınmazlarda zilyetlik araştırması yapılması gereğine değinilerek hüküm bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozma Kararına Uyularak Verilen Temyize Konu Karar
Kahramanmaraş 2. Asliye Hukuk Mahkemesince bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonunda, Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı yazılı kararıyla; davanın kısmen kabulüne, davacı lehine zilyetlikle edinim koşulları oluştuğundan çekişmeli 1077 ada 2 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile ev ve arsası vasfı ile davacının mirasçıları adına tapuya kayıt ve tesciline, 1073 ada 1 parsel sayılı taşınmaz yönünden zilyetlikle edinim süresinin davacı lehine dolmadığı gerekçesi ile bu parsele yönelik davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkeme kararına karşı süresi içerisinde davacılar vekili ile davalı ... vekili tarafından temyiz başvurusunda bulunulmuştur.
B. Temyiz Nedenleri
1. Davacılar vekili temyiz dilekçesinde; 1073 ada 1 parsel sayılı taşınmaz yönünden verilen ret kararının hukuka uygun olmadığını, dava konusu arazinin 1980-1985 yılları arasında imar-ihya edilerek kullanıldığını belirterek hükmün bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde; Mahkemece yapılan yargılama sonunda verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, dava konusu taşınmaz üzerinde davacı lehine zilyetlikle edinim koşullarının oluşmadığını, salt ev, ağıl, samanlık yapmanın zilyetlikle kazanıma yeterli olmadığını, dava konusu taşınmazlarda imar-ihya çalışmalarınnın yapılmadığını, çekişmeli taşınmazların Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, tapusuz taşınmaz iken ihdasen Hazine adına tescil edilen taşınmazın imar yoluyla oluşan bölümlerinde tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 713/1 inci maddesi; 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14 üncü ve 17 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. 1960 yılında ... köyünde yapılan kadastro çalışmaları sırasında kadastro harici bırakılan çekişmeli taşınmazların bulunduğu bölüm ihdasen Hazine adına tescil edilmiş ve 2009 yılında yapılan imar uygulaması sonucunda çekişmeli 1073 ada 1 ve 1077 ada 2 parsel sayılı taşınmazlar arsa vasfıyla Hazine adına kayıtlanmıştır.
2. Mahkemece, çekişmeli 1077 ada 2 parsel sayılı taşınmazda zilyetlikle edinim koşullarının davacı lehine oluştuğu, 1073 ada 1 parsel sayılı taşınmazda ise oluşmadığı gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm, 1077 ada 2 parsel yönünden Hazine, 1073 ada 1 parsel yönünden ise davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
3. Dosya kapsamına göre çekişmeli taşınmazların evveliyatı taşlık bir yer olup imar-ihyaya muhtaçtır. Bu tür yerlerin zamanaşımı yoluyla edinilebilmesi için imar-ihyanın tamamlandığı tarihten itibaren varsa imar planı onay tarihine, imar planı yoksa taşınmazın ihdasen tescil edildiği tarihe kadar 20 yıllık sürenin geçmesi gerekmektedir. Bu süreçte taşınmazın emek ve masraf sarfedilerek tarıma elverişli hale getirilmesi zorunludur.
Dosya arasında bulunan 28.07.2021 tarihli Kahramanmaraş Büyükşehir Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığından gelen müzekkere cevabı ile; ... parsel ve1073 ada 1 parsel sayılı dava konusu taşınmazların, mülga Karacasu Belediyesi tarafından mülga ... Belediyesine teslim edilen sayısal 1/5.000 ölçekli nâzım imar planında 1077 ada 2 parsel kısmen konut, kısmen dere, kısmen de park olarak; 1073 ada 1 parsel ise kısmen konut, kısmen tarım alanı, kısmen yol, az bir kısmı da park tanımlı olduğu, onama tarihine arşiv kayıtlarında rastlanmadığı, Mülga ... Belediyesi tarafından 1986 onanlı 1/1000 uygulama imar planında ise 1077 ada 2 parsel kısmen konut, kısmen dere, kısmen yol, kısmen de park olarak, 1073 ada 1 parsel ise kısmen konut, kısmen de plan onama sınırı dışında olduğu, daha sonra söz konusu taşınmazları da kapsayan bölgede Mülga ... Belediyesi tarafından 05.02.2014 tarihinde 1/5.000 ölçekli ... Revizyon ve İlave Nâzım İmar Planı ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarının onandığı belirtilmiştir.
Davacı yan, dava konusu taşınmazlardan 1073 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 1970’li yılların sonundan beri önceleri tarla, 1980’den beri de bağ olarak kullanıldığını, aynı yıllarda kullanılmaya başlanan 1077 ada 2 parsel sayılı taşınmaz üzerinde ise davacının evi ve bahçesi bulunduğunu belirtmiştir. 18.08.2021 havale tarihli bilirkişi raporuna göre 1975 ve 1978 tarihli hava fotoğraflarında çekişmeli taşınmazlar üzerinde kullanım bulunmadığı, 1985 tarihli hava fotoğrafında 1077 ada 2 parsel sayılı taşınmaz üzerinde ev bulunduğu, çevresinde münferit halde ağaçların bulunduğu, ev ve bahçesi şeklinde kullanıldığı, 1073 ada 1 parselin ise kullanılmadığı, 1999 tarihli hava fotoğrafında 1077 ada 2 parsel sayılı taşınmazın ev ve bahçesi şeklinde kullanıldığı, 1073 ada 1 parsel sayılı taşınmazın bir kısmının işlendiği, doğu sınırına yakın yerlerde herhangi bir kullanım olmadığı ve hali arazi niteliğinde olduğu, sonuç itibariyle 1077 ada 2 parsel sayılı taşınmazın 1985 yılında sınırının belirginleştiği, 1073 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 1990'lı yılların başında kısmen işlenmeye başlandığı, doğu sınırına yakın olan kısımlarda herhangi bir kullanım bulunmadığı, son yıllarda bir kısmına zeytin fidanları dikildiği, sınırlarının belirgin olmadığı belirtilmiştir.
Somut olayda; çekişmeli 1077 ada 2 parselin üzerinde ev olup davacının bu bölümü ev ve bahçesi olarak kullandığı, 1073 ada 1 parselin bir kısmının 1990'lı yıllarda kullanılmaya başlandığı, keşifte alınan beyanlara göre taşınmazların evveliyatının taşlık olduğu, taşınmazların bulunduğu yörede 1986 onama tarihli uygulama imar planı bulunduğu, bu hali ile çekişmeli taşınmazlar üzerinde davacı lehine zilyetlikle edinim koşullarının oluşmadığı anlaşılmaktadır.
4. Hal böyle olunca; davacılar vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmediğinden reddine, davalı ... vekilinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davacılar vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmediğinden reddiyle;1073 ada 1 parsel sayılı taşınmaza ilişkin hükmün ONANMASINA,
2.Davalı ... vekilinin yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulü ile 1077 ada 2 parsel sayılı taşınmaza ilişkin hükmün 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesi yollaması ile 1086 sayılı HUMK'un 428 inci maddesi gereğince BOZULMASINA,
Aşağıda yazılı 368,30 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacılardan alınmasına,
Temyiz eden davalı ... harçtan muaf olduğundan bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Dosyanın mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
09.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
...