"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2019/1283 E., 2021/2454 K.
DAVA TARİHİ : 15.04.2014
HÜKÜM/KARAR : Kabul/Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Yüksekova 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2014/212 E., 2019/225 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; Hakkari ili, Yüksekova ilçesi, Akçalı köyü çalışma alanında bulunan 115 ada 4 parsel sayılı taşınmazın kadastro çalışmaları sırasında davalı Hazine adına tespit edildiğini, aynı taşınmaz hakkında Yüksekova Kadastro Mahkemesinde açılan 2007/923 Esas sayılı davanın keşif giderinin süresinde yatırılmaması nedeniyle reddedildiğini, taşınmazın anılan davanın davacılarının zilyetliğindeyken haricen eldeki davanın davacılarına devredildiğini, eklemeli olarak sürdürülen zilyetliğin 70 yıldır devam ettiğini, davacıların iştirak halinde eşit hisse sahibi olduğunu ileri sürerek taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacılar adına eşit hisseyle tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde; davanın soyut iddialara dayandığını, bu iddiaların somut belgelerle kanıtlanması ve davacıların senetsizden edindiği taşınmazların araştırılması gerektiğini, davaya konu taşınmazların 1963 tarihli Toprak Tevzi Komisyonunun 1 parsel sayılı taşınmazlarına ait tapu kapsamında olduğunu, taşınmaz hakkında Kadastro Mahkemesinin 2007/923 Esas sayılı davasının reddine karar verildiğini, taşınmazın yalnızca Hazinenin tasarrufunda olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; çekişmeli taşınmazların kadastro tutanaklarında bilirkişilerin imzadan imtina ettiği, dava konusu yerlerin mera veya kamuya tahsisli yerlerden olmadığı, hava fotoğraflarına göre 1955 yılından bu yana tarımsal amaçlı kullanıldığı, taşınmazlar üzerinde tesis edilen tapu kaydı öncesinde 20 yıl süreyle davasız ve aralıksız olarak malik sıfatıyla zilyetlik koşullarının davacılar lehine oluştuğunun ispatlandığı gerekçesiyle davanın kabulüne, çekişmeli 115 ada 4 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile 1/7’şer payla davacılar adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı Hazine vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacı tarafın çekişmeli taşınmazla ilgili vergi kaydı ibraz etmesi eklemeli zilyetliğe dayanmakta ise önceki zilyetlerden kendisine olan geçişleri somut belgelerle ispatlaması gerektiğini, eksik inceleme ile karar verildiğini, aynı çalışma alanı içerisinde zilyetlikle iktisap edilen taşınmazların araştırılmadığını, taşınmazın 1936 yılından bu yana Hazinenin hüküm ve tasarrufu altında bulunduğunu, 3402 sayılı Kanun'un 14 üncü ve 46 ncı maddelerine göre belirlenen zilyetlik koşullarının davacı lehine gerçekleştiğinin ispatlanamadığını ileri sürerek hükmün kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İlk Derece Mahkemesince verilen kararda usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde, istinaf dilekçesini tekrarlamıştır.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastrodan önceki hukuki nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 114 üncü, 115 inci ve 303 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Dosyanın incelenmesinden; davaya konu 115 ada 4 parsel sayılı taşınmazın Toprak Tevzi Komisyonunun 1 numaralı parseli olduğu ve 12.10.1963 tarihli ve 44 sıra numaralı tapu kaydıyla Hazine adına çayır vasfıyla kayıtlı olduğu, halen de aynı vasıfta bulunduğu gerekçesiyle 15.01.2007 tarihinde tarla vasfıyla davalı Hazine adına tespit edildiği, davacıların bayii olduğu anlaşılan dava dışı şahıslar tarafından 06.06.2007 tarihinde açılan tespite itiraz davasının Yüksekova Kadastro Mahkemesinin 2007/923 Esas, 2009/85 Karar sayılı ve 24.02.2009 tarihli ilamı ile keşif giderinin yatırılmaması nedeniyle reddedildiği, kararın temyiz edilmeksizin 15.06.2009 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır.
2. Bilahare 14.04.2014 tarihinde açılan eldeki davada davacılar vekili dava dilekçesinde; davaya konu taşınmazın kadastro mahkemesinde davacı olan şahısların fiili tasarrufunda iken bu şahıslar tarafından eldeki davanın davacılarına haricen devredildiğini belirterek kadastro mahkemesinde davacı olan şahıslardan eklemeli olarak gelen zilyetliğe dayanmıştır.
3. Bilindiği üzere; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 114 üncü maddesinin 1 inci fıkrasının i bendi uyarınca aynı davanın daha önceden kesin hükme bağlanmamış olması dava şartlarından olup mezkur Kanun'un 303 üncü maddesinde kesin hükmün, tarafların küllî halefleri ile hükmün kesinleşmesinden sonra dava konusu şeyin mülkiyetini tarafların birisinden devralan yahut dava konusu şey üzerinde sınırlı bir ayni hak veya fer’î zilyetlik kazanan kişiler hakkında da geçerli olduğu düzenlenmiştir.
4. Hal böyle olunca; somut olayda Yüksekova Kadastro Mahkemesinin 2007/923 Esas, 2009/85 Karar sayılı ve 24.02.2009 tarihli kesin hükmünün anılan davadaki davacıların zilyetliğine dayanan eldeki dava davacılarını da bağlayacağı gözetilerek davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsizdir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davalı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Temyiz eden davalı Hazine harçtan muaf bulunduğundan bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
09.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.