"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2019/2677 E., 2021/2464 K.
HÜKÜM/KARAR : Kabul/ Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2015/815 E., 2018/933 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili, Hakkari ili, ... ilçesi,...köyü çalışma alanında bulunan ve davalı Hazine adına tespit ve tescil edilen 117 ada 64 parsel sayılı taşınmazın davacının mirasbırakanından intikal ettiğini, eklemeli olarak 60 yılı aşkın süredir zilyet edildiğini ileri sürerek tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili, davaya konu taşınmazın 1963 yılında yapılan toprak tevzi komisyonu çalışmalarında 27 parsel numarası ile Hazine adına tapu kaydının oluşturulduğunu, Hazine'nin özel mülkiyetindeki yerlerden olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı lehine 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14 üncü ve 46 ncı maddelerindeki kazanma koşullarının oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne, çekişmeli 117 ada 64 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptaline ve davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı Hazine vekili, davacının çekişmeli taşınmaza ilişkin vergi kaydı ibraz etmesi, eklemeli zilyetliğe dayanmakta ise önceki zilyetlerden kendisine olan geçişleri somut belgelerle ispatlaması gerektiğini, eksik inceleme ile karar verildiğini, sulu ve kuru toprak ayrımının 3083 sayılı Kanun hükümlerine göre belirlenmediğini, taşınmazın Hazine'nin özel mülkiyetinde bulunduğunu, 3402 sayılı Kanun'un 14 üncü ve 46 ncı maddelerine göre belirlenen zilyetlik koşullarının davacı lehine gerçekleştiğinin ispatlanamadığını ileri sürerek hükmün kaldırılmasını ve yeniden yargılama yapılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; İlk Derece Mahkemesince delillerin takdirinde usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalı Hazine vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Hazine vekili, istinaf dilekçesinde yer alan itiraz nedenlerini yineleyerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 114/1-i bendi ve 303 üncü maddesi; 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 28 inci ve 36 ncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1. 2007 yılında yapılan kadastro çalışmaları sırasında Hakkari ili, ... ilçesi,...köyü çalışma alanında bulunan 117 ada 64 parsel sayılı taşınmazın 12.411,07 m² yüzölçümü ve tarla vasfı ile Toprak Tevzi Komisyonu çalışmaları sonucunda oluşan tapu kaydı nedeniyle davalı Hazine adına tespit gördüğü, davacı tarafından askı ilan süresi içerisinde tespite itiraz edilmesi üzerine ... Kadastro Mahkemesinin 2007/596 Esas sayılı dava dosyasında yapılan yargılama sonunda Mahkemece davanın reddine, taşınmazın tespit gibi tesciline karar verildiği, böylece taşınmazın kadastro tespitinin hükmen kesinleştiği görülmektedir.
2. Her ne kadar İlk Derece Mahkemesince, davacı lehine 3402 sayılı Kanunu'nun 14 üncü ve 46 ncı maddelerinde belirtilen koşulların oluştuğu kabul edilerek davanın kabulüne karar verilip Bölge Adliye Mahkemesince davalı Hazine vekilinin istinaf talebi esastan reddedilmişse de verilen karar dosya kapsamına, usul ve yasaya uygun bulunmamaktadır.
3. Dava konusu taşınmazın davalı Hazine adına hükmen tesciline esas alınan ... Kadastro Mahkemesinin 2007/596 Esas, 2009/508 Karar sayılı dosyasında, eldeki dosya davacısı ... tarafından Hazine aleyhine dava konusu 117 ada 64 parsel sayılı taşınmaz hakkında kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği iddiasına dayalı olarak dava açıldığı, yapılan yargılama sonucunda delil (keşif) avansının süresinde yatırılmaması nedeniyle 11.06.2009 tarihinde davanın reddine karar verildiği ve kararın temyiz edilmeksizin 10.08.2009 tarihinde kesinleştiği; anılan dava ile eldeki davanın taraflarının, konusunun ve hukuki sebebinin aynı olduğu anlaşılmaktadır.
4. Hemen belirtilmelidir ki; 3402 sayılı Kanunu'nun 36 ıncı maddesi gereğince taraflardan her biri, ikamesini talep ettiği delil için mahkemece belirlenecek avansı verilen kesin süre içinde yatırmak zorunda olup avans yükümlülüğünün yerine getirilmemesi halinde ilgili kişi talep olunan delilin ikamesinden vazgeçmiş sayılacaktır. Bu durumda verilecek karar ise davanın esasına ilişkin olup taraflar arasında kesin hüküm oluşturacaktır.
5. Hal böyle olunca; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 114/1-i maddesi uyarınca dava şartları arasında bulunan ve mahkemece yargılamanın her safhasında re'sen gözetilmesi gereken kesin hüküm nedeniyle davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davalı Hazine vekilinin temyiz itirazının kabulü ile temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Temyiz eden Hazine harçtan muaf olduğundan, bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
30.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.