"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : KONYA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE MAHKEMESİ: KONYA 4. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen tapu iptal-tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece, Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verildiği Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne ilişkin verilen karar, süresi içinde davalı ... Müdürülüğü vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı, kamulaştırma nedeniyle davalı TCDD tarafından aleyhine açılan 2016/8 Esas sayılı dava sonucunda taşınmazın kamulaştırılan kısmının iptal ve tesciline karar verilmesi gerekirken paydaşı bulunduğu taşınmazın tamamının iptal ve tesciline karar verildiğini ve kararın tapuya yansıtıldığını, oluşan yolsuz tescilden her iki davalının da sorumlu olduğunu ileri sürerek, kamulaştırma kapsamı dışında kalan kısmın tapusunun iptali ile adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
1.1. Davalı ... vekili, dava konusu taşınmazla ilgili halen devam eden bir dava bulunduğunu, davacının isteklerinin bu davada giderilmesi mümkün iken eldeki davayı açmakta hukuki yararı bulunmadığını, eldeki davanın açılmasında herhangi bir kusurlarının olmadığını belirterek, dava şartı ve sıfat yokluğundan davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
1.2. Davalı Devlet Demiryolları Taşımacılık A.Ş. vekili davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Konya 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 04/03/2021 tarihli ve 2019/11 E., 2021/164 K. sayılı kararıyla; dava konusu taşınmazın bir kısmının kamulaştırma kapsamında kaldığının saptandığı gerekçesiyle, TCDD yönünden davanın kabulüne karar verilmiş, davalı ... yönünden ise bir hüküm kurulmamıştır.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. İstinaf Nedenleri
Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesi kararının eksik inceleme ve değerlendirme neticesinde verildiğini, dava konusu taşınmaz ile davalı ... Müdürlüğünün bir ilgisinin bulunmadığını, davalı ... yönünden davanın husumet yokluğu nedeni ile reddine karar verilmesi gerektiğini, İlk Derece Mahkemesince husumet itirazının dikkate alınmadığını, davalı ... Müdürlüğünün Mahkemece verilen talimatı yerine getirdiğini, bu nedenle Tapu Müdürlüğü yönünden husumet yokluğundan davanın reddine karar verilerek, lehine vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğini, ancak İlk Derece Mahkemesince bu yönde olumlu veya olumsuz bir karar verilmediğini belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davalı ... İlçe Tapu Müdürlüğü yönünden davanın husumetten reddine karar verilmesini istemiştir.
3. Gerekçe ve Sonuç
Konya Bölge Adliye Mahkemesi 1.Hukuk Dairesinin 05/07/2021 tarihli ve 2021/850 E., 2021/900 Karar sayılı kararıyla; tapu iptali ve tescil davalarının tapu maliki ya da malikleri aleyhine açılacağı, eldeki davada davalı ... Müdürlüğünün taraf sıfatı bulunmadığı, bu durumda Tapu Müdürlüğü hakkındaki davanın husumet yönünden reddine karar verilmesi gerekirken bu hususta bir karar verilmemiş olmasının doğru olmadığı gerekçesi ile davalı ... Müdürlüğünün istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün kaldırılmasına, davalı TCDD yönünden davanın kabulüne, davalı ... yönünden husumet yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Bozma Kararı
Dairenin 07/10/2021 tarihli, 2021/8240 Esas, 2021/5277 Karar sayılı kararı ile; “Gerçekten de, TCDD tarafından davacı aleyhine açılan 2016/8 Esas sayılı dava sonucunda verilen tescil kararında bilirkişi raporuna da atıf yapılarak rapor ve haritasının kararın eki sayılmasına işaret edildiği halde, bu husus dikkate alınmadan taşınmazın tamamı kamulaştırılmış gibi yolsuz tescil işlemi yapıldığı anlaşılmaktadır. O halde, haksız fiil niteliğindeki yolsuz tescil işleminin oluşmasında Mahkeme kararının eki sayılan bilirkişi raporu ve haritasını dikkate almayan Tapu Müdürlüğünün de yolsuz tescilden sorumlu bulunduğu kuşkusuzdur. Hâl böyle olunca, davalı ... yönünden davanın husumet nedeniyle reddedilmesi ve lehine vekalet ücreti tayin edilmesi doğru değildir.” gerekçesiyle Bölge Adilye Mahkemesince verilen kararın bozulmasına karar verilmiştir.
3. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin 27/12/2021 tarihli, 2021/1673 Esas - 2021/1726 Karar sayılı kararıyla; hükmüne uyulan bozma kararı doğrultusunda her iki davalı yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir.
4. Bozma Sonrası Bölge Adliye Mahkemesi Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
5. Temyiz Nedenleri
Davacının talebinin, kamulaştırılmayan kısmın tapu kaydının iptali ile adına tescili şeklinde olduğunu, tapu iptali ve tescil davalarında husumetin tapu kaydında malik gözüken kişiye yöneltilmesi gerektiğini, bu nedenle davalı ... yönünden husumet yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmesinin doğru olduğunu, davacının tapu sicilinin tutulmasından kaynaklanan bir zararının bulunması talebinin olmadığını, davalı ... yönünden kusurlu olup olmadığı yönünde bir araştırma yapılmadığını, ayrıca, davalı ... sorumlu bulunsa bile, sorumluluk davalarının Maliye Hazinesi aleyhine açılması gerektiğini, yargılama giderlerinin diğer davalı üzerinde bırakılması gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesinin doğru olmadığını, tescil işlemlerinde yapılan tüm hatadan diğer davalı TCDD’nin sorumlu olduğunu belirterek, kararın bozulmasını istemiştir.
6. Gerekçe
6.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; yolsuz tescil hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
6.2. İlgili Hukuk
6.2.1. Bilindiği üzere; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 705. maddesinde; “Taşınmaz mülkiyetinin kazanılması, tescille olur. Miras, mahkeme kararı, cebrî icra, işgal, kamulaştırma hâlleri ile kanunda öngörülen diğer hâllerde, mülkiyet tescilden önce kazanılır. Ancak, bu hâllerde malikin tasarruf işlemleri yapabilmesi, mülkiyetin tapu kütüğüne tescil edilmiş olmasına bağlıdır.” 1022/1. maddesinde; “Aynî haklar, kütüğe tescil ile doğar; sıralarını ve tarihlerini tescile göre alır.”, 1023. maddesinde; “Tapu kütüğündeki tescile iyiniyetle dayanarak mülkiyet veya bir başka aynî hak kazanan üçüncü kişinin bu kazanımı korunur.", 1024/2. maddesinde; “Bağlayıcı olmayan bir hukukî işleme dayanan veya hukukî sebepten yoksun bulunan tescil yolsuzdur.”, 1024/3. maddesinde, “ Böyle bir tescil yüzünden ayni hakkı zedelenen kimse, tescilin yolsuz olduğunu iyiniyetli olmayan üçüncü kişilere karşı doğrudan doğruya ileri sürebilir.” düzenlemelerine yer verilmiştir.
Yukarıda yer verilen yasal düzenlemeler uyarınca, ayni haklar tapu siciline tescil ile doğar ve tescilin hukuki netice doğurabilmesi için de geçerli bir hukuki sebebinin bulunması zorunludur. Bu hususun tapunun illilik prensibinden kaynaklandığı açıktır. Oysa, oluşan sicilin hukuken geçerli bir sebebi bulunmadığı takdirde, tescilin yolsuz tescil niteliğini taşıyacağı ve sicilin iptali gerekeceğinde kuşku yoktur.
6.3. Değerlendirme
6.3.1. Hükmüne uyulan (V/2.) numaralı paragrafta belirtilen bozma kararında gösterildiği şekilde işlem yapılarak yazılı şekilde karar verilmesinde herhangi bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
VI. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle, davalı ... vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK'nın 370. maddesi uyarınca ONANMASINA, 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13. maddesinin j. bendi gereğince davalı ... Müdürlüğünden harç alınmasına yer olmadığına, 22/06/2022 tarihinde kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.