"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 3. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : EL ATMANIN ÖNLENMESİ VE KAL
Taraflar arasındaki elatmanın önlenmesi, yıkım ve eski hale getirme davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince verilen davanın kabulüne ilişkin kararın, dahili davalı ... Belediyesi tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesinin kararı kaldırılarak yeniden davanın kabulüne dair verilen karar, süresi içinde davacı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı, devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan kıyının bir kısmının iskele yapılmak ve masa sandalye konulmak suretiyle davalı ... tarafından haksız olarak işgal edildiğini ileri sürerek, krokide A harfi ile gösterilen 77.40 m2 , (C) harfiyle gösterilen 68,48 m2, (B) harfi ile gösterilen 50,00 m2, (D) harfiyle gösterilen 40,00 m2'lik kapalı alanlara müdahalenin men ve kal’i ile eski hale getirilmesini istemiş, Mahkemece re'sen dava konusu alanı kiraya veren ... Belediyesi, davaya dahil edilmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı, dava konusu yeri belediyeden ihale yoluyla devraldığını, devraldığında dava konusu yapıların var olduğunu belirterek, davanın reddini savunmuştur.
2. Dahili davalı ..., taraf sıfatının bulunmadığını, kiraya verdiği 50 m2’lik alan dışında kalan yapıların, eski hale getirilmesi için yapı tespit ve durdurma zaptı düzenlediğini belirterek, davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemece, davaya konu yapıların devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerde bulunduğu, dahili davalı ... tarafından davalı ...'e kiralandığı ve haksız müdahalenin her iki davalı tarafından birlikte yapıldığı gerekçesiyle, 24.12.2018 havale tarihli fen bilirkişisi raporuna göre kıyı kenar çizgisinin deniz tarafında bulunduğu tespit edilen ve krokisinde (A) harfi ile gösterilen 77.40 m2, (C) harfiyle gösterilen 68,48 m2, (B) harfi ile gösterilen 50,00 m2, (D) harfiyle gösterilen 40,00 m2'lik kapalı alanlar üzerindeki müdahalenin men'ine, kal'ine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesi kararına karşı süresi içinde dahili davalı ... vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
2. İstinaf Nedenleri
Dahili davalı ... Belediyesi vekili istinaf dilekçesinde özetle, taraf sıfatı bulunmadığını, yalnızca 50,00 m2’lik alanı kiraya verdiğini ve düzenlediği yapı durdurma zaptı ile tecavüzlü alanlara ilişkin işlem yaptığını ileri sürerek, kararın kaldırılmasını istemiştir.
3. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 09.10.2019 tarihli ve 2019/1168 E., 2019/726 K. sayılı kararıyla; hükme esas alınan bilirkişi rapor krokisinde (B) harfi ile gösterilen 50,00 m2 alanın dahili davalı ... Belediyesi tarafından yapılan ihale ile davalı ...'e kiraya verildiği, dahili davalının bu alana elatmasından dolayı sorumlu olduğu, davalı ...'in tasarrufunda olduğu sabit olan ve bilirkişi raporunda "A", "C" ve "D" harfleri ile gösterilen alanlara ise elatmasının söz konusu olmadığı halde, Mahkemece elatıldığı tespit edilen tüm dava konusu alanlara ilişkin olarak dahili davalının elatmasının önlenmesine karar verilmiş olmasının doğru olmadığı gerekçesiyle, dahili davalı vekilinin bu yöne yönelik istinaf başvurusunun kabulü ile kararın 6100 sayılı HMK'nın 353-(1)-b/2 maddesi uyarınca kaldırılmasına, yeniden hüküm tesisi ile davalı ... yönünden davanın kabulüne, dahili davalı yönünden davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesi kararına karşı süresi içinde davacı Hazine vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davacı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle, taşınmaz mal kira sözleşmesi incelendiğinde krokide (B) ve (D) harfi ile gösterilen ve kapalı mekan olarak kullanılan iş yerlerinin davalı ... tarafından kiraya verilmesi nedeniyle açık alanların işgaline sebep olunduğunu, bu nedenle belediyenin tüm alandan sorumlu tutulması gerektiği, aleyhine vekalet ücreti hükmedilmesinin de hatalı olduğunu ileri sürerek, hükmün bozulmasını istemiştir.
3.Gerekçe
3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan, herkesin eşit ve serbest olarak yararlanmasına açık olan, kıyıya yapılan elatmanın önlenmesi, yıkım ve eski hale getirme istemlerine ilişkindir.
3.2. İlgili Hukuk
Bilindiği üzere; kıyılara ilişkin olarak, 2709 Sayılı T.C. Anayasası'nın, "Kıyılardan yararlanma" başlıklı 43. maddesinde, "Kıyılar, Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır. Deniz, göl ve akarsu kıyılarıyla, deniz ve göllerin kıyılarını çevreleyen sahil şeritlerinden yararlanmada öncelikle kamu yararı gözetilir. Kıyılarla sahil şeritlerinin, kullanılış amaçlarına göre derinliği ve kişilerin bu yerlerden yararlanma imkan ve şartları kanunla düzenlenir." düzenlemesi ve bu düzenleme gereğince çıkarılan 3621 sayılı Kıyı Kanunu'nun "Genel Esaslar" başlıklı 5. maddesinde "Kıyılar ile ilgili olarak kıyıların Devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğu, herkesin eşit ve serbest olarak yararlanmasına açık olduğu, yararlanmada öncelikle kamu yararı gözetildiği, kıyıda ve sahil şeridinde planlama ve uygulama yapılabilmesi için kıyı kenar çizgisinin tespitinin zorunlu olduğu, sahil şeritlerinde yapılacak yapıların kıyı kenar çizgisine en fazla 50 metre yaklaşabileceği, yaklaşma mesafesi ve kıyı kenar çizgisi arasında kalan alanlar, ancak yaya yolu, gezinti, dinlenme, seyir ve rekreaktif amaçla kullanılmak üzere düzenlenebileceği, kıyılarda hiçbir yapı yapılamayacağı, duvar, çit, parmaklık, tel örgü, hendek, kazık ve benzeri engeller oluşturulamayacağı" şeklinde genel esaslar düzenlenmiştir.
3.3. Değerlendirme
Dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayandığı (V/3.2.) paragraftaki yasal ve hukuksal gerekçeye göre, Bölge Adliye Mahkemesince (IV/3.) numaralı paragrafta yer verilen gerekçe ile yazılı şekilde karar verilmesinde bir isabetsizlik yoktur.
VI. SONUÇ
Açıklanan nedenlerle; davacı Hazine vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK'nın 370. maddesi uyarınca ONANMASINA, 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13. maddesinin j. bendi gereğince Hazineden harç alınmasına yer olmadığına, 06/04/2022 tarihinde kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.