"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2019/2377 E., 2021/2155 K.
HÜKÜM/KARAR : Usulden Ret/Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/371 E., 2018/310 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı, köylerinde yapılan kadastro çalışmaları sırasında dava konusu ... ili, ...ilçesi,...köyü 101 ada 247 parsel sayılı taşınmazın davalı ...; 101 ada 251 parsel sayılı taşınmazın ise davalı Cabbar Sarıkaya adına tespit ve tescil edildiğini, ancak adı geçenlerin hiç bir hakkı bulunmadığını, taşınmazların kendisine ait olduğunu ve üzerinde evi, ahırı ve samanlığı bulunduğunu ileri sürerek tapu kayıtlarının iptali ile adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalılara dava dilekçesi tebliğ edilememiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, davacıya verilen kesin süreye rağmen Cabbar Sarıçam'ın veraset ilamının dosyaya sunulmadığı, bu hali ile pasif husumetin sağlanıp sağlanmadığının anlaşılamadığı gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B.İstinaf Sebepleri
Davac istinaf dilekçesinde özetle; kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, bilinçsiz olması ve cahilliği nedeniyle veraset ilamını süresi içinde Mahkemeye veremediğini, Mahkemenin kendisine verdiği yetkiyi tam olarak anlayamadığından ölü...nın veraset ilamı almaya yetkili olmadığını düşündüğü için süresi içinde veraset davası açamadığını, bu hatanın göz ardı edilerek kendisine ikinci kez yetki verilmediğini, ikinci kez süre verilmiş olsaydı veraset ilamı alıp Mahkemeye sunacağını bildirerek ve önceki beyanlarını tekrarla İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, davanın usulden reddine karar verilmesinde usul ve yasaya aykırılık görülmediği gerekçesiyle 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-1 maddesi uyarınca davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki itiraz nedenlerini yineleyip kararın usul ve yasaya, hakkaniyete aykırı olduğunu, veraset ilamının istendiğini ancak tarafına herhangi bir tebligat ve bildiri gelmediğini, tarafına tebligat yapılsaydı veraset ilamını muhakkak sunacağını, yaşlı olduğunu ve okuma yazması bulunmadığını, ikinci kez süre verilmesi gerektiğini bildirerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Dosya içeriği ve toplanan delillere göre; kadastro sonucunda dava konusu ... ili, ...ilçesi,...köyü, 101 ada 247 parsel sayılı 6.036,32 m2 yüzölçümlü tarla vasıflı taşınmazın irsen intikal, taksim, satış ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle davalı ... adına tespit ve tescil edildiği; 101 ada 251 parsel sayılı 4.422,24 m2 yüzölçümlü tarla vasıflı taşınmazın ise irsen intikal, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle davalı Cabbar Sarıkaya adına tespit ve tescil edildiği, kadastro tespit tutanağında...nın ölü olduğu ancak mirasçılarının bilinmediğinin belirtildiği anlaşılmaktadır.
2. Somut olayda davacı, dava konusu 247 parsel sayılı taşınmaz bakımından ...'yı, 251 parsel yönünden ise Cabbar Sarıkaya ölü olduğundan mirasçılarını davalı olarak göstermek suretiyle dava açmıştır. Mahkemece, 251 parsel sayılı taşınmaz maliki davalı...nın veraset ilamının ibraz edilmediği, pasif husumetin sağlanıp saplanmadığının anlaşılamadığından bahisle davanın usulden reddine karar verilmiş ise de, dava konusu 247 parsel sayılı taşınmaz maliki Metin hakkında pasif husumet ehliyeti yönünden bir sorun olmadığı, davalı ...'in pasif husumet ehliyeti bulunduğu anlaşılmakla, dava konusu 247 parsel/maliki bakımından davanın usulden reddine karar verilmesi isabetsizdir.
3. Öte yandan, davacıya davalı...nın veraset ilamını ibraz etmek, mirasçılarını davaya dahil etmek, veraset ilamı alınması için açılan dava var ise bildirmek üzere kesin süre verilmiş ve muhtıralarda, verilen süre içinde belirtilen işlemlerin yapılmaması halinde dosya kapsamına göre karar verileceği ihtar edilmiş ise de, anılan şekilde soyut bir ihtarla yetinilmesi doğru değildir. Taraflara yapılan ihtarın belirgin, net olması, istenilen husus yerine getirilmediği takdirde sonucunun ne olacağının açıkça bildirilmesi gerektiğine kuşku yoktur. Bu durumda usulüne uygun olmayan ihtar sonucunda, ihtar gereğinin yerine getirilmediği gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmiş olması da doğru değildir.
4. Hal böyle olunca; dava konusu 247 parsel sayılı taşınmaz maliki davalı ...'in pasif husumet ehliyeti bulunduğu nazara alınmak suretiyle dava konusu bu parsel bakımından işin esasının incelenip gerekli araştırma ve incelemelerin yapılması, toplanan ve toplanacak tüm delillerin birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi; dava konusu diğer taşınmaz olan 251 parsel yönünden ise, tapu kayıt maliki Cabbar Sarıkaya ölü olduğundan veraset ilamının ibrazı için davacıya usulüne uygun şekilde ihtar yapılması, istenilen husus yerine getirilmez ise sonucuna göre bir karar verilmesi, verilen süre içinde eksiklik tamamlandığı takdirde ise işin esasının incelenmesi, bu parsel yönünden de gerekli araştırma ve incelemelerin yapılıp toplanan ve toplanacak tüm delillerin birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirmektedir.
VI. KARAR:
Açıklanan sebeplerle;
1.Davacının temyiz itirazının kabulüyle İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2.İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.