"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/237 E., 2021/878 K.
HÜKÜM/KARAR : Kısmen Kabul - Kısmen Ret
Taraflar arasında görülen kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptal ve tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesince, Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece, bozma kararına uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili ile davalı Hazine vekili tarafından süresinde temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten ve duruşma isteğinin değerden reddine karar verildikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı ... dava dilekçesinde özetle; ... mevkiinde bulunan 112 ada 135 parsel sayılı taşınmazın kayınvalidesi ...,... ve kendisi adına kadastro çalışmaları sırasında tescilinin yapıldığını ve iş bu tescilin 31.03.2005 tarihinde kesinleştiğini ancak kadastro sınırlandırılması yapılırken bahsi geçen taşınmazdan kesilerek 112 ada 276 parsel numarası ile davalı ... adına kaydının yapıldığını, ayrıca bir başka taşınmaz olan 129 ada 9 parselin ise kadastro çalışmalarında diğer bir davalı olan ... adına tescilinin yapıldığını, ilgili taşınmazın 1/3 hissesinin 1997 yılında vefat eden kayın pederine 2/3’ünün ise ...’a cedlerinden günümüze kadar intikal ettiğini, davalı ...’un 129 ada 9 parsel sayılı taşınmazın 1/3 hissesinin mirasçılara ait olduğunu kabul ettiğini ayrıca ilgili taşınmazın tapuda hisseli satış koşullarının haiz olmadığını bu nedenle davalı Hazine adına tescili yapılan 112 ada 276 parselin ayrıca 112 ada 135 parselin ara sınırının ve miktarlarının iptalini, 129 ada 9 parselin ... olarak tescilinin ve payının iptalini, 112 ada 135 ve 276 parsel sayılı taşınmazın bir bütün kabul edilerek adlarına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... temsilcisi cevap dilekçesinde özetle; Hazine üzerine kayıtlı olan gayrimenkulün tapusunun iptali ile davacı üzerine kaydını gerektirir iktisap şartlarının oluşmadığını, 112 ada 135 ve 136 nolu parsellerin vergi kayıt miktar fazlası olarak sınırlandırılmaları yapılan 276 ve 277 parsel sayılı taşınmaz malların 618 tahrir nolu vergi kaydının kayıt miktar fazlalığı olduğunu, zilliyetlikle kazanılamayacağının kadastro tespitinde bilirkişilerin beyanları ile sabit olduğunu, bu nedenle haksız açılan davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... cevap dilekçesinde özetle; dava konusu 129 ada 9 parsel sayılı taşınmazın 1/3 hissesinin davacı ve ... ... mirasçılarına ait olduğuna herhangi bir itirazının bulunmadığını, kendisi tarafından 2,5 dekarlık tarlanın 07.03.1986 tarihinde ...’ten satın alındığı hususunun göz önünde bulundurularak davacı tarafın 1/3 oranındaki hissesinden çıkartılarak gerekli hesaplamaların yapılmasının gerektiğini ve beyanları doğrultusunda karar verilmesini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece, dava konusu taşınmazlardan ... mevki, 112 ada 276 parsel sayılı tarla niteliğindeki 2633 m2 yüzölçümlü taşınmazın ... adına kayıtlı olduğu, ... ada 9 parsel sayılı tarla ve bağ yeri niteliğindeki 8300,51 m2 yüzölçümlü taşınmazın 2/3 hissesi ... ve 1/3 hissesi ... ... adına kayıtlı olduğu, ancak yapılan keşif sonucunda dinlenen mahalli bilirkişi beyanları ve tanık beyanlarına göre çekişmeli taşınmazın zilyetlik yoluyla kazanım koşullarının oluştuğu gerekçesiyle davacının davasının kabulü ile;
a)Dava konusu yapılan ... ada 276 parsel sayılı tarla niteliğindeki 2633 m2 yüzölçümlü taşınmazın ... adına kayıtlı olan tapu kaydının iptali ile; 1945 doğumlu ...ve ... kızı ... adına 4/16 hissesinin, 1968 doğumlu ... ve ... kızı ... adına 8/16 hissesinin, 1970 doğumlu ... ... mirasçıları olan 1978 doğumlu ...ve ... kızı ... adına 1/16 hissesinin- 2003 doğumlu ... ve ...oğlu ... ... adına 3/16 hissesinin tapuya kayıt ve tesciline,
b)Dava konusu yapılan ... 9 parsel sayılı tarla ve bağ yeri niteliğindeki 8300,51 m2 yüzölçümlü taşınmazın 2/3 hissesi ... ve 1/3 hissesi ... adına kayıtlı olan tapu kaydının iptali ile; 1938 doğumlu ... ve ... kızı ... adına 32/48 hissesinin, 1945 doğumlu ...,... kızı ... adına 4/48 hissesinin, 1968 doğumlu ... ve ... kızı ... adına 8/48 hissesinin, 1970 doğumlu ... ... mirasçıları olan 1978 doğumlu ...ve ... kızı ... adına 1/48 hissesinin, 2003 doğumlu ... ve ...oğlu ... ... adına 3/48 hissesinin tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine ile davalı ... temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 25.12.2018 tarihli ve 2016/13800 Esas 2019/8927 Karar sayılı kararıyla .112 ada 276 parsel sayılı taşınmaz yönünden vergi kaydı dosya arasına alınarak vergi kaydı kapsamında kalıp kalmadığının tespit edilmesi, belgesizden zilyetlikle edilen taşınmazların belirlenmesi, yeniden keşif yapılması; 129 ada 9 parsel sayılı taşınmaz yönünden ise (A) harfi ile gösterilen yerin tereke malı olmadığı anlaşıldığından davanın reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle hüküm bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosya kapsamında yapılan inceleme ve araştırma sonucunda çekişmeli taşınmazın zilyetlik yoluyla kazanım koşullarının oluştuğu gerekçesiyle,davanın kısmen kabul kısmen reddi ile,
a)Dava konusu ... mevki, 112 ada 276 parsel sayılı tarla niteliğindeki 2633 m2 yüzölçümlü taşınmazın ... adına kayıtlı olan tapu kaydının iptali ile; 1945 doğumlu ...,... kızı ... adına 4/16 hissesinin, 1968 doğumlu ... adına 8/16 hissesinin, 1970 doğumlu ... mirasçıları olan 1978 doğumlu ...,... kızı ... adına 1/16 hissesinin- 2003 doğumlu ...,... oğlu ... adına 3/16 hissesinin tapuda kayıt ve tesciline,
b)Dava konusu ... ada 9 parsel sayılı taşınmaz yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ile davalı Hazine temsilcisi temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı temyiz dilekçesinde özetle; (A) harfli kısım yönünden davanın reddine bir itirazı olmadığını, ancak taşınmazın geri kalan kısımları yönünden hüküm kurulmadığını, Mahkemece (A) ile gösterilen bölüm yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekirken tamamının reddine karar verilmesinin isabetsiz olduğunu öne sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle; taşınmazın 276 parsel ile bir bütün olmadığını, köy tarafından dağıtılan taşınmaz sonucu bütün haline getirildiğini öne sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 6'ıncı maddesi, 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 15 'inci maddesi
3. Değerlendirme
Kadastro sonucu ... ada 276 parsel sayılı 2633 metrekare taşınmaz tarla vasfıyla 135 sayılı parselin dayanak 618 nolu tahrir kaydı miktar fazlası olarak Hazine adına tespit ve tescil edilmiş; 129 ada 9 parsel sayılı taşınmaz ise harici satış ile ... adına tespit ve tescil edilmiştir.
2. Mahkemece yazılı gerekçelerle karar verilmiş ise de, varılan sonuç dosya kapsamına uygun düşmemektedir.
Şöyle ki,
a) Dava konusu 112 ada 276 parsel sayılı taşınmaz yönünden;
1.Mahkemece uyulan önceki bozma ilamında 276 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespitinin, davacı ve müşterekleri adına tapuda kayıtlı olan komşu 112 ada 135 parselin vergi kayıt miktar fazlası olduğu ve davacının mirasbırakanının işgalci olduğu gerekçesiyle Hazine adına yapıldığı belirlenmesi nedeniyle bozmada tespite dayanak 618 numaralı vergi tahrir kaydı dosya arasına getirtilerek mahallinde uygulanmasına değinildiği halde Mahkemece vergi kaydı dosya arasına alınmamış, taşınmazın vergi kaydı kapsamında kalıp kalmadığı usulüne uygun şekilde belirlenmemiş ve davacılar ile mirasbırakanları adına senetsizden kayıtlı bulunan taşınmazlar da tespit edilmemiştir.
2..Hal böyle olunca; sağlıklı sonuca varılabilmesi için, Mahkemece öncelikle çekişmeli taşınmaza komşu 112 ada 135 parsele uygulanan 1937 tarihli 618 tahrir numaralı vergi kaydı yeniden araştırılarak getirtilmeli, davacının mirasbırakanına ait belgesiz zilyetlik yolu ile tespit ve tescil edilen taşınmaz olup olmadığı belirlenmeli, varsa kadastro tutanakları ve tapu kayıtlarıyla birlikte dosya arasına alınmalı, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek mümkün olduğunca yaşlı yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile fen bilirkişisi ve ziraat mühendisinden oluşan bilirkişi kurulunun katılımı ile keşif yapılmalıdır. Keşif sırasında vergi kaydı yöntemince uygulanıp kapsamı tayin edilmeli, vergi kaydının hudutları itibari ile değişebilir sınırlı olup olmadığı, kaydın değişebilir sınırlı olması halinde sabit sınırlarından başlanarak kayıt miktarı ile kapsam dışında kalan miktar fazlası bölüm belirlenmeli, çekişmeli taşınmaz ile vergi kaydının bağlantısı duraksamasız biçimde ortaya konulmalı; ardından yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, kim tarafından ilk olarak ne zamandan beri ve ne suretle kullanıldığı etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, beyanlar arasında çelişki bulunması halinde aykırılık giderilmeye çalışılmalı;
3. Ziraat bilirkişisinden taşınmazın toprak yapısını ve niteliğini belirten, davacılar adına kayıtlı komşu taşınmaz ile çekişmeli taşınmazın benzer ve ayırt edici yönlerini içeren ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanaklarıyla denetlenmeli, taşınmazın tüm yönlerinden fotoğrafları çektirilmeli; fen bilirkişiye keşfi takibe imkan verir ve denetime elverişli kroki ve ayrıntılı rapor düzenlettirilmelidir.
b) Dava konusu 129 ada 9 parsel sayılı taşınmaz yönünden; Mahkemece, anılan taşınmaz yönünden davanın reddine karar verilmiş ise de, bozmaya uyulduğu halde bozmaya aykırı şekilde karar verilmiştir. Şöyle ki; önceki bozma ilamında teknik bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen taşınmaz bölümü yönünden davanın reddine karar verilmesine değinildiği halde Mahkemece davanın tümden reddine karar verilmiş olması isabetsiz olup dosya kapsamına uygun düşmemektedir.
Hal böyle olunca; 276 parsel sayılı taşınmaz hakkında yukarıda değinilen hususlarda araştırma ve inceleme yapılarak, 9 parsel sayılı taşınmazla ilgili olarakta uyulan bozma kararına uygun bir karar veirlmesi gerekirken yazılı olduğu üzere hüküm kurulması doğru değildir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı ile davalı Hazinenin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesi yollaması ile 1086 sayılı HUMK'un 428 inci maddesi gereğince BOZULMASINA,
Yatırılan peşin harcın istek halinde davacıya iadesine; Davalı Hazine harçtan muaf bulunduğundan bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
1086 sayılı HUMK'un 440/III-1 inci maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
12.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.