"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2019/83 E., 2021/2122 K.
HÜKÜM/KARAR : Ret/ Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ardahan 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/43 E., 2018/280 K.
Taraflar arasındaki kadastro öncesi hukuki nedene dayalı tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı Hazine vekili dava dilekçesinde özetle, Ardahan İli, Merkez ... Köyünde bulunan 28.03.1938 tarihli Cilt 47, sayfa 121, sıra 1096 nosunda Hazine adına kayıtlı taşınmazın 2007 yılında yapılan kadastro çalışmaları sırasında 162 ada 4 parsel numarasında davalıların mirasbırakan ... adına tapuya tescil edildiğini, yapılan tescilin yolsuz olduğunu, taşınmazın işgal edildiğini öne sürerek dava konusu taşınmaza ait tapunun iptali ile Hazine adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının dava konusu ettiği yerin Ardahan ili Merkez İlçesi ... köyü 162 ada 4 parsel sayılı taşınmazın 3004,75 m² yüzölçümlü olduğu ve taşınmazın tamamını kapladığı, keşifte dinlenilen mahalli bilirkişilerden ... ve ... dışındaki mahalli bilirkişilerin beyanlarında da dava konusu taşınmazın davalı ...'ın babası ... 'a ait olduğunu, ... 'ın evinin bu taşınmazın kuzeydoğusunda bulunduğunu, ... 'ın bu taşınmazı arpa, buğday ekmek suretiyle kullandığını, davacının açmış olduğu davasını kanıtlamayadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı Hazine vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı Hazine vekili istinaf dilekçesinde özetle; dosyaya delil olarak sundukları dayanak tapu kaydının dava konusu taşınmaza uygulandığında batı hududunun zemine uyduğunu, kuzey ve güney hudutlarının zeminde mevcut olduğu ancak yön farklılıkları olduğu görüldüğünü, ancak dayanak tapu kaydının üzerinden geçen zaman dikkate alındığında hem zemin üzerinde değişikliklerin meydana gelebileceğini, hem de o yıllardaki teknoloji ile günümüzdeki ölçüm tekniklerinin aynı olmadığı göz önüne alındığında yön farklılıklarının olmasının doğal olduğunu, bu nedenlerle dayanak tapu kaydında belirtilen sınırların zeminde mevcut fakat farklı yönde çıkabileceği ve taşınmaza tam sınır olamayabileceği gözetilmeden davanın reddine karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek hükmün kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; ileri sürülen istinaf nedenlerine, kamu düzenine ilişkin hususlara, dosyadaki belgelere, taraflarca ileri sürülen ve kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle İlk Derece Mahkemesince dayanak tapu kaydının yapılan uygulama ile dava konusu taşınmaza uyduğunun belirlenememesi ve Hasköy adlı başka bir köydeki taşınmaza revizyon gördüğünün tespiti ile davalılar yararına zilyetlik ve iktisap koşullarının oluştuğu gerekçesiyle davacı Hazine vekilinin istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesini tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi hukuki nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14 üncü ve 20 inci maddeleri,
3. Değerlendirme
1. Kadastro sonucu; Ardahan ili, Merkez İlçesi, ... Köyü çalışma alanında bulunan 162 ada 4 parsel sayılı 3004,75 m2 yüzölçümlü taşınmaz tarla vasfıyla kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile ... adına tespit ve tescil edilmişitir.
2. İlk Derece Mahkemesince, davacı Hazinenin dayandığı tapu kaydının başka bir taşınmaza revizyon gördüğü gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, Bölge Adliye Mahkemesince davacı vekilinin istinaf talebinin esastan reddine karar verilmişse de yapılan araştırma ve uygulama eksik olup hüküm vermeye elverişli değildir. Davacı Hazinenin dayandığı tapu kaydı tesisinden itibaren tüm tedavülleri ve komşu taşınmazların tutanak örnekleri ile oluşumuna esas olabilecek tapu kayıtları dosya arasına alınmamış, usulüne uygun şekilde tapu uygulaması yapılmamıştır.
3. Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece, davacı Hazine'nin dayandığı tapu kaydının tesislerinden itibaren tüm tedavülleri, varsa haritaları ve dayanağı olan belgeler birlikte getirtilmeli, bu kayıtların dava dışı başka taşınmazlara revizyon görüp görmediği sorulup saptanarak revizyon görmüşlerse revizyon gördüğü taşınmazlara ait kadastro tespit tutanaklarının onaylı örnekleri ve dava konusu taşınmaza komşu taşınmazların tutanak örnekleri ve varsa oluşumundan itibaren dayanakları olan kayıtlar dosya arasına alınmalı, bu şekilde dosya keşfe hazır hale getirildikten sonra mahallinde 3 kişilik yerel bilirkişi kurulu, tüm tespit bilirkişileri, tarafların gösterecekleri tanıklar ve teknik bilirkişi hazır olduğu halde yeniden keşif yapılmak suretiyle 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 20 nci maddesi göz önüne alınarak tapu kaydının sınırları ve kapsamı varsa haritası uygulanmak suretiyle, haritasının bulunmaması ya da uygulanma kabiliyetinin olmaması halinde kayıtların sınırlarına göre tereddüte yer vermeyecek şekilde saptanmalı, bilinmeyen sınırlar yönünden taraflara tanık dinletme olanağı tanınmalı, tapu kaydının değişir sınırlı olması halinde miktarına itibar edilmesi gerektiği düşünülmeli ve kayıtların kapsamı belirlenirken varsa dava dışı revizyon gördüğü taşınmazlar göz önüne alınmalı; fen bilirkişisinden yapılan keşfi ve tapu kayıt uygulamasını takibe ve denetlemeye imkan veren rapor ve kroki düzenlemesi istenilmeli; taşınmazların tapu kaydının kapsamı dışında kaldığının anlaşılması halinde taşınmazın öncesinin kime ait olduğu, kimden kime nasıl intikal ettiği, hangi süreyle ve ne şekilde kullanıldığı, taşınmazların babaları tarafından davalılara hibe edilip edilmediği, edilmiş ise zilyetliklerinin devredilip devredilmediği ve zilyetliğin ne şekilde sürdürüldüğü, taşınmazın kaçak yitik kişilerden kalıp kalmadığı, dava konusu edilen yerin mübadele köylerinden olup olmadığı yerel bilirkişi ve tanıklardan sorulup saptanmalıdır.
4.Öte yandan, taşınmazın Hazine'ye kalan emvali metruke sayılan yerlerden olup olmadığının belirlenmeli ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davacı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Temyiz eden Hazine harçtan muaf olduğundan, bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.