"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2018/663 E., 2018/769 K.
HÜKÜM/KARAR : Ret/Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Şanlıurfa 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2015/84 E., 2018/28 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun reddine, kamu düzeni bakımından yapılan inceleme sonucunda İlk Derece Mahkemesi kararının gerekçesinin düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına ve davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiş olmakla; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı Hazine vekili dava dilekçesinde; dava konusu 508 parsel sayılı taşınmazın tesis kadastrosu çalışmaları sonucunda davalı adına tespit ve tescil edildiğini, taşınmazın bulunduğu yerde yapılacak toplulaştırma çalışmaları öncesi ölçü, sınırlandırma, tersimat ve hesaplamalardan doğan hataların giderilmesi için 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 41 inci maddesi uyarınca düzeltme işlemleri yapıldığını, yapılan düzeltme işlemleri sonucunda dava konusu taşınmazda Hazine aleyhine yüzölçüm hatası oluştuğunun tespit edildiğini ve bu hususun idareye bildirilmesiyle durumun öğrenildiğini, ortaya çıkan fazlalığın Hazine adına tescil edilmesi gerektiğini ileri sürerek taşınmazın tapu kaydının iptali ile fazla miktarın Hazine adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı ... tarafından davaya cevap verilmemiş; davalı 18.05.2017 tarihli duruşmadaki beyanında davayı kabul etmediğini, adına kayıtlı taşınmazın kadastro tespitinin kesinleştiği tarihten dava tarihine kadar 10 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiğini, bu nedenle davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dava konusu taşınmazın Mayıs 1948 tarih, 9 sıra numaralı tapu kaydı uyarınca davalı adına tespit ve tescil edildiği, her ne kadar taşınmazın tespitine esas tapu kaydının hudutları Devlet merası okuyor ise de kaydın bir hududunun da “sahibi senet İsa Kaya” okuduğu, taşınmaz İsa Kaya taşınmazıyla birlikte davalı adına tescil edildiği için taşınmazda miktar fazlalığının bulunmadığının anlaşıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içerisinde davacı Hazine vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı Hazine vekili istinaf dilekçesinde; Mahkemece yapılan yargılama sonunda verilen kararın eksik incelemeye dayalı olduğunu, dosya arasına aldırılan raporların hükme esas alınmak için yeterli olmadığını, dava konusu taşınmazın tespitine esas tapu kaydının gayri sabit hudutlu bulunduğunu, miktar fazlalığının Hazine adına tescil edilmesi gerektiğini ileri sürerek istinaf taleplerinin kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davanın 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 41 inci maddesinde düzenlenen yüzölçümü hatasının giderilmesi davası olmayıp mülkiyet aktarımına ilişkin olduğu, taşınmazların aynına ilişkin davalarda 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3 üncü maddesi gereği kadastro tespitinin kesinleştiği tarihten itibaren 10 yıl geçmekle kadastrodan önceki hukuki sebeplere dayanarak itiraz olunamayacağı ve dava açılamayacağı, belirtilen sürenin hak düşürücü süre niteliğinde olup yargılamanın her aşamasında re'sen dikkate alınacağı, davacı Hazine taşınmazın miktar fazlalığının adına özel mülk olarak tescilini talep ettiğine göre davanın hak düşürücü sürenin istisnası niteliğinde bulunmadığı, Mahkemece davanın 10 yıllık hak düşürücü sürenin geçmiş olması nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken esastan reddine karar verildiği, sonuç olarak eldeki davada davacı Hazine vekilinin istinaf talebinin yerinde olmadığı ancak kamu düzeni bakımından yapılan incelemede ise Mahkeme kararının ret gereçesinin yukarıda izah edildiği şekilde düzeltilmesi gerektiği belirtilerek davacı Hazine vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b-1 inci maddesine göre esastan reddine, kamu düzeni bakımından yapılan inceleme sonucunda Şanlıurfa 4. Asliye Mahkemesinin 2015/84 Esas, 2018/28 Karar sayılı hükmünün HMK'nın 353/1-b.2 inci maddesi gereğince düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmesine ve davanın Kadastro Kanunu'nun 12/3. maddesi gereğince reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içerisinde davacı Hazine vekili tarafından temyiz başvurusunda bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararlarının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirtip istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebepleri tekrarla kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; tesis kadastrosu öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 12/3 üncü maddesi
3. Değerlendirme
1. Tesis kadastrosu çalışmaları sonucunda Şanlıurfa ili, Merkez ilçesi, ... köyü çalışma alanında bulunan dava konusu 508 parsel sayılı 7.500,00 metrekare yüz ölçümündeki taşınmaz tapu kaydı ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle davalı İsa Kaya adına tespit ve 13.03.1976 tarihinde tescil edilmiş; taşınmaz 28.06.1996 tarihinde kayden satış suretiyle davalı ...'ya temlik edilmiş; bölgede yapılacak toplulaştırma çalışmaları öncesinde 18.10.2012 tarihinde Kadastro Müdürlüğü'nce 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 41 inci maddesi uyarınca yapılan düzeltme işlemi sonucunda taşınmazın yüz ölçümü 27.031,08 metrekare olarak düzeltilmiştir.
Eldeki davadan önce Hazine tarafından, dava konusu 508 parsel sayılı taşınmazda 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 41 inci maddesi uyarınca yapılan düzeltme işleminin yasal düzenlemelere aykırı olduğu ileri sürülerek düzeltme işleminin iptaline karar verilmesi istemiyle dava açılmış, Şanlıurfa 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin 30.04.2014 tarihli, 2013/572 Esas, 2014/370 Karar sayılı kararıyla, taşınmazın yüz ölçümündeki farkın planimetre çevrimine bağlı hesap hatasından ileri geldiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş; hüküm, Yargıtay denetiminden geçmek suretiyle kesinleşmiştir.
2. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
3. Temyizen incelenen karar; tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere, dava tesis kadastrosu öncesi nedene dayalı olarak açılmış olup dava konusu taşınmazın kadastro tespitinin kesinleştiği 13.03.1976 tarihinden davanın açıldığı 22.01.2015 tarihine kadar 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3 üncü maddesinde öngörülen 10 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiği anlaşıldığına göre usul ve kanuna uygun olup davacı Hazine vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen sebepler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 13 üncü maddesinin “j” bendi gereğince davalı Hazineden harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.12.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.