"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : SAMSUN BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE MAHKEMESİ : SİNOP 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil ile bedel istemli dava sonunda Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince verilen 05.04.2022 tarihli ve 2022/712 Esas, 2022/800 Karar sayılı karar yasal süre içerisinde taraf vekilleri tarafından temyiz edilmiş olmakla; temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde, davalı ...’in kardeşi olan diğer davalı ...’in eşi olduğunu, davalı ...’i vekil tayin ettiğini, onun da 102 ada 9 ve 132 ada 11 parsel sayılı taşınmazlardan paylarını davalı eşine temlik ettiğini, 102 ada 9 parsel sayılı taşınmazın ifrazından oluşan ve ... adına kaydedilen 102 ada 21 parsel sayılı taşınmazın da dava dışı üçüncü kişiye temlik edildiğini ileri sürerek 132 ada 11 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının payı oranında iptali ile adına tesciline, mümkün olmazsa bedelin tahsiline, 102 ada 21 parsel sayılı taşınmaz yönünden de bedelin tahsiline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalılar cevap dilekçesinde, davanın haksız olduğunu, davacının iradesi ile vekaletname verdiğini, davacıya bedelin ödendiğini belirterek, davanın reddini savunmuşlardır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince, vekalet görevinin kötüye kullanıldığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraflar istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. İstinaf Nedenleri
2.1. Davacı istinaf dilekçesinde özetle; kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, raporun hatalı olduğunu, hükmün ikinci maddesinin değer bakımından kaldırılması gerektiğini, gerçek satış değerinin takdir edilen değerin çok üstünde olduğunu, bilirkişi raporuna itiraz dilekçesinde bu durumun belirtildiğini ileri sürerek, kararın kaldırılmasını istemiştir.
2.2. Davalılar istinaf dilekçelerinde özetle, kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, davacının maddi durumu iyi olmadığından 102 ada 9 parselde bulunan taşınmazdaki payını kendi isteğiyle hem kardeşi hem de taşınmazın paydaşı olan ...’e 13.500,00 TL bedelle temlik ettiğini, .....’in bedeli davacıya elden ödemesi üzerine Hüseyin’in vekil tayin edildiğini ve taşınmazın ...’e devredildiğini, sonrasında da üçüncü kişiye temlik edildiğini, davacının 132 ada 9 parseldeki payı için de kendi isteği ile Hüseyin’i vekil tayin ettiğini, tanık beyanlarına karşı beyanlarının dikkate alınmadığını, vekalet görevinin kötüye kullanılmadığını ileri sürerek kararın kaldırılmasını istemişlerdir.
3. Gerekçe ve Sonuç
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 05.04.2022 tarihli ve 2022/712 Esas, 2022/800 Karar sayılı kararı ile İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraflar temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
2.1. Davacı temyiz dilekçesinde özetle; tapu iptali ve tescil kararı yönünden temyiz itirazı olmadığını, bedele hükmedilen taşınmazın değerinin çok düşük hesaplandığını, yeniden keşif ve bilirkişi incelemesi yapılarak değerin tespit edilmesi gerektiğini ileri sürerek, kararın bozulmasını istemiştir.
2.2. Davalılar temyiz dilekçelerinde özetle; kararın hatalı olduğunu, vekalet görevinin kötüye kullanılmadığını ileri sürerek, kararın bozulmasını istemişlerdir.
3. Gerekçe
3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, vekalet görevinin kötüye kullanılması hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescili ile bedel istemine ilişkindir.
3.2. İlgili Hukuk
3.2.1. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nda (TBK) sadakat ve özen borcu, vekilin vekil edene karşı en önde gelen borcu kabul edilmiş ve 506 ncı maddesinde aynen; "Vekil, vekâlet borcunu bizzat ifa etmekle yükümlüdür. Ancak vekile yetki verildiği veya durumun zorunlu ya da teamülün mümkün kıldığı hâllerde vekil, işi başkasına yaptırabilir. Vekil üstlendiği iş ve hizmetleri, vekâlet verenin haklı menfaatlerini gözeterek, sadakat ve özenle yürütmekle yükümlüdür. Vekilin özen borcundan doğan sorumluluğunun belirlenmesinde, benzer alanda iş ve hizmetleri üstlenen basiretli bir vekilin göstermesi gereken davranış esas alınır." hükmüne yer verilmiştir. Bu itibarla vekil, vekil edenin yararına ve iradesine uygun hareket etme, onu zararlandırıcı davranışlardan kaçınma yükümlülüğü altındadır.
3.2.3. Bilindiği üzere; dava değeri dava konusu taşınmazların dava tarihindeki rayiç değeri olup, Mahkemece bulunacak bu değer üzerinden harç tamamlanır ve istinaf ile temyiz sınırıda bu değer esas alınarak belirlenir.
3.3. Değerlendirme
3.3.1. Somut olayda, dava konusu taşınmazların dava tarihindeki rayiç değerlerinin tespit edilmesi gerekirken, Mahkemece gelir metodu uygulanmak suretiyle değer belirleyen bilirkişi raporu esas alınmak suretiyle hüküm kurulması isabetsizdir.
3.3.2. Hal böyle olunca, öncelikle içerisinde gayrimenkul değerleme uzmanının da bulunacağı konusunda uzman 3 kişilik bilirkişi heyeti ile mahallinde keşif yapılarak davacının dava konusu taşınmazlarda talep ettiği payların dava tarihi itibarıyla rayiç değerleri belirlenip, varsa eksik harcın tamamlanması, sonrasında (V/3.2.1) numaralı paragrafta belirtilen hükümler uyarınca işin esası incelenerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken bu eksiklik giderilmeden karar verilmesi doğru olmamıştır.
VI. SONUÇ:
Taraf vekillerinin değinilen yön itibariyle yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 371/1-a maddesi uyarınca Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının yukarıda yazılı nedenlerden dolayı 6100 sayılı HMK’nin 371/1-a maddesi uyarınca BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, dosyanın kararı veren Sinop 1. Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine, kararın bir örneğinin Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesine gönderilmesine, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 09.11.2022 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.