"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde bedel istekli dava sonunda, Mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar, süresi içinde davalı ... tarafından temyiz edilmiş olmakla; süresinde verildiği ve kayıt olunduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelenerek gereği görüşüldü:
I. DAVA
Davacılar, mirasbırakanları ...'ın Keskin Noterliğinin 11.06.2007 tarihli vekaletnamesi ile oğlu olan davalı ...’ı vekil tayin ettiğini, vekilin anılan vekaletnameyi kullanarak mirasbırakanın maliki olduğu 30 ve 32 parsel sayılı taşınmazları davalı ...’a, 34, 38, 152, 222, 241, 343 ve 384 parsel sayılı taşınmazları davalı ...’a, 1240 parsel sayılı taşınmazı da davalı ...’a satış suretiyle temlik ettiğini, temliklerin mirasçılardan mal kaçırmak amaçlı ve muvazaalı olduğunu, vekaletnamenin mirasbırakanın iradesi fesada uğratılmak sureti ile temin edildiğini, ayrıca satışların mirasbırakanın alzheimer hastası olduğu dönemde yapıldığını ileri sürerek, tapu kayıtlarının iptali ile mirasçılar adlarına tesciline, olmadığı takdirde davalı ...’dan gerçek satış bedellerini satış tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini istemişlerdir.
II. CEVAP
Davalılar Ekrem, Hakan ve ..., satışın gerçek olduğunu belirterek, davanın reddini savunmuşlar; davalı ..., davaya cevap vermemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece, davalı ...’a devredilen 30 ve 32 parsel sayılı taşınmazlar yönünden iddianın ispatlanamadığı gerekçesiyle davanın reddine, davalılar Hakan ve ...’a devredilen 34, 38, 152, 222, 241, 343, 384 ve 1240 parsel sayılı taşınmazlar yönünden temliklerin mirasçılardan mal kaçırmak amaçlı ve muvazaalı olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
1. TemyizYoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili ile davalılar Kenan ve ... temyiz başvurusunda bulunmuştur.
2. Bozma Kararı
Dairece ‘‘...mirasbırakanın ölüm tarihi itibariyle terekesi elbirliği mülkiyetine tabi olup, davacılar tarafından tapu kaydının iptali ile tüm mirasçılar adına tescile karar verilmesi istenildiği halde mirasbırakan Halit’in tüm mirasçılarının davada yer almaları sağlanmayıp usulüne uygun taraf teşkili yapılmadan sonuca gidildiği anlaşılmaktadır. O halde, mirasbırakan ...’ın ölüm tarihi itibariyle terekesinin elbirliği mülkiyetine tabi olduğu ve davaya katılmayan mirasçılarının bulunduğu gözetilerek, davaya katılmayan ortakların olurlarının alınması ya da miras şirketine TMK'nın 640. maddesi uyarınca atanacak temsilci aracılığı ile davanın sürdürülerek esas hakkında bir karar verilmesi gerekmektedir.
...Mahkemece ehliyetsizlik iddiası bakımından yukarıda değinilen ilkeler uyarınca bir araştırma yapılmış değildir. Hâl böyle olunca; mirasbırakan ...’ın veraset ilamının temini ile yukarıda açıklandığı şekilde taraf teşkili sağlandıktan sonra hukuki ehliyetsizliğin kamu düzeni ile ilgili olduğu gözetilerek önemine binaen öncelikle incelenmesi, yukarıda değinilen ilkeler çerçevesinde gerekli araştırma ve incelemenin yapılması, varsa murise ait doktor raporları, reçeteler, hasta müşahade kağıtları vs. temin edilerek mirasbırakanın 11.06.2007 olan vekaletname tarihi ve 19.03.2009, 16.04.2009, 21.12.2010, 05.01.2011 ve 28.02.2011 olan temlik tarihlerinde ehliyetli olup olmadığı yönünde Adli Tıp Kurumu Dördüncü İhtisas Kurulundan rapor alınması, ehliyetsiz olduğu saptanırsa davanın kabul edilmesi, ehliyetli olduğu saptanırsa vekalet görevinin kötüye kullanılması ve muris muvazaası hukuksal nedenleri üzerinde durularak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken noksan soruşturma ile yetinilerek yazılı olduğu üzere karar verilmesi doğru değildir. Kabule göre de; kayıt maliki olan davalılar çekişme konusu taşınmazdaki paylarının tamamını mirasbırakandan edinmedikleri halde, mirasbırakandan edinilmeyen paylar da kabul kapsamında alınarak iptal tescil hükmü kurulması da isabetsizdir.’’ gerekçesi ile karar bozulmuştur.
3.Mahkemesince Bozma Kararına Uyularak Verilen Karar
Mahkemece, mirasbırakanın vekaletname ve temlik tarihlerinde fiil ehliyetini haiz olmadığı gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
4. Bozma Sonrası Mahkeme Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... temyiz isteminde bulunmuştur.
5. Temyiz Nedenleri
Davalı temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazların ilk maliki olan ...’ın, dava konusu taşınmazları dava dışı ...'a devrettiğini, ...’ın davacı ...'a temlik ettiğini, davacı ...’ın dava konusu 1 parseli kendisine temlik ettiğini, taşınmazı bedeli ödeyerek satın aldığını, tanıklar ... ve ...'in beyanlarıyla da bedel ödediği hususunun sabit olduğunu, davalı tanıklarının beyanlarına itibar edilmeyip davacı tanıklarının hangi gerekçeyle beyanlarına üstünlük tanındığının kararda açıklanmadığını, iyiniyetli 3. kişi konumunda olduğunu, vekalet ücretinin hatalı hesaplandığını belirterek, hükmün bozulmasını istemiştir.
6. Gerekçe
6.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Taraflar arasındaki uyuşmazlık; ehliyetsizlik, vekalet görevinin kötüye kullanılması ve muris muvazaası hukuki nedenlerine dayalı terekeye iade istekli tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde bedel isteğine ilişkindir.
6.2. İlgili Hukuk
6.2.1. Davranışlarının, eylem ve işlemlerinin sebep ve sonuçlarını anlayabilme, değerlendirebilme ve ayırt edebilme kudreti (gücü) bulunmayan bir kimsenin kendi iradesi ile hak kurabilme, borç (yükümlülük) altına girebilme ehliyetinden söz edilemez. Nitekim Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) “Fiil ehliyetine sahip olan kimse, kendi fiilleriyle hak edinebilir ve borç altına girebilir” biçimindeki 9. maddesi, şahsın hak elde edebilmesi, borç (yükümlülük) altına girebilmesi, fiil ehliyetine bağlanmış. 10. maddesi de, fiil ehliyetinin başlıca koşulu olarak ayırtım gücü ile ergin (reşit) olmayı kabul ederek “Ayırt etme gücüne sahip ve kısıtlı olmayan her ergin kişinin fiil ehliyeti vardır.” hükmünü getirmiştir. “Ayırtım gücü” eylem ve işlem ehliyeti olarak da tarif edilerek, aynı Yasa'nın 13. maddesinde “Yaşının küçüklüğü yüzünden veya akıl hastalığı, akıl zayıflığı, sarhoşluk ya da bunlara benzer sebeplerden biriyle akla uygun biçimde davranma yeteneğinden yoksun olmayan herkes bu Kanun'a göre ayırt etme gücüne sahiptir.” denmek suretiyle açıklanmış, ayrıca ayırtım gücünü ortadan kaldıran önemli nedenlerden bazılarına değinilmiştir. Önemlerinden dolayı bu ilkeler, söz konusu Yasa ile öteki yasaların çeşitli hükümlerinde de yer almışlardır.
Hemen belirtmek gerekir ki, TMK.nın 15. maddesinde de ifade edildiği üzere, ayırtım gücü bulunmayan kimsenin geçerli bir iradesinin bulunmaması nedeniyle, Kanunda gösterilen ayrık durumlar saklı kalmak üzere, yapacağı işlemlere sonuç bağlanamayacağından, karşı tarafın iyiniyetli olması o işlemi geçerli kılmaz. Bu ilke 11.06.1941 tarihli ve 4/21 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da aynen benimsenmiştir.
6.2.2. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 1023. maddesinde; “Tapu kütüğündeki tescile iyiniyetle dayanarak mülkiyet veya bir başka aynî hak kazanan üçüncü kişinin bu kazanımı korunur.", 1024. maddesinde; “Bir ayni hak yolsuz olarak tescil edilmiş ise, bunu bilen veya bilmesi gereken üçüncü kişi bu tescile dayanamaz. Bağlayıcı olmayan bir hukuki işleme dayanan veya hukuki sebepten yoksun bulunan tescil yolsuzdur. Böyle bir tescil yüzünden ayni hakkı zedelenen kimse, tescilin yolsuz olduğunu iyiniyetli olmayan üçüncü kişilere karşı doğrudan doğruya ileri sürebilir.” düzenlemelerine yer verilmiştir.
6.2.3. HMK’nın 297/2. maddesinde; "Hükmün sonuç kısmında, gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir." hükümleri düzenlenmiştir.
6.3. Değerlendirme
6.3.1. Dairenin (IV.2.) no.lu paragrafta açıklanan ve hükmüne uyulan bozma kararında gösterildiği şekilde işlem yapılarak ve mirasbırakanın vekaletname ve temlik tarihlerinde fiil ehliyetini haiz olmadığı saptanarak; diğer taraftan, davalı ...’ın mirasbırakanın yeğeni olduğu, durumu bilen veya bilmesi gereken kişi konumunda bulunduğu, TMK’nın 1023. maddesinin koruyuculuğundan yararlanamayacağı gözetilerek yazılı şekilde karar verilmesinde kural olarak bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Davalının bu yöne ilişkin temyiz itirazları yerinde değildir.
6.3.2. Davalının öteki temyiz itirazına gelince;
Somut olayda, mirasbırakanın Keskin Noterliğinin 11.6.2007 tarihli ve .... yevmiye nolu vekaletnamesi ile davalı ...'ı vekil tayin ettiği, 05.01.2011 tarihinde 1240 parsel (yeni 131 ada 43 parsel) sayılı taşınmazdaki 1/3 payı dahili davacı ...’a satış suretiyle temlik ettiği, ...’ın anılan payı 25.02.2011 tarihinde mirasbırakanın yeğeni olan davalı ...’a devrettiği, mirasbırakanın 16.04.2009 tarihinde bizzat dava konusu diğer bir kısım taşınmaz ile 1240 parsel (yeni 131 ada 43 parsel) sayılı taşınmazdaki 1/3 payını yeğeni olan dava dışı ...'a satış suretiyle temlik ettiği, ...’ın 3 parça taşınmaz ile birlikte 1240 parsel sayılı taşınmazda temellük ettiği payı 20.07.2010 tarihinde dahili davacı ...'a, ...’ın da 1240 parsel sayılı taşınmazdaki 1/3 payı 25.02.2011 tarihinde davalı ...’a temlik ettiği; sonuç olarak, dava konusu 1240 parselde davalı ...’a iki ayrı temliki işlem sonucu 2/3 pay devredildiği ve dava konusu 1240 parsel sayılı taşınmazın 2/3 payının dava tarihindeki keşfen saptanan değerinin 18.221,00 TL olduğu anlaşılmakta olup, davalı ...’ın adına kayıtlı taşınmazın değeri oranında yargılama giderlerinden sorumlu tutulması gerekirken, dava konusu taşınmazların tamamının değeri üzerinden hesaplanan yargılama gideri ve yargılama giderlerinden sayılan vekalet ücretinden müteselsilen sorumlu tutulması doğru değildir. Davalı ...’ın bu yöne ilişkin temyiz itirazı yerindedir.
6.3.3. Öte yandan, HMK'nın 297. maddesine uyarınca infazda tereddüt yaratmayacak şekilde veraset ilamına atıf yapılmak veya iptal-tescil edilecek pay oranları açıkça yazılmak suretiyle hüküm tesis edilmesi gerekirken, veraset ilamına atıf yapılmaksızın veya pay oranı açıkça belirtilmeksizin yazılı şekilde hüküm kurulması da isabetsizdir.
6.3.4. Ne var ki, anılan bu hususların düzeltilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden kararın düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
V. SONUÇ:
1. Davalı ...’ın sair temyiz itirazlarının reddine,
2. (6.3.2) no.lu paragrafta açıklanan nedenlerle; hükmün 1., 3., 4. ve 5. fıkraları hükümden tamamen çıkarılarak yerlerine 1. fıkra olarak “1-Davanın KABULÜNE,
-Kırıkkale ili, Keskin ilçesi, Aşağışıh köyü, 30 parsel (yeni 103 ada 9 parsel) sayılı taşınmazda davalı ... adına kayıtlı 2/5 payın tapu kaydının Kırıkkale 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 13/09/2019 tarihli ve 2019/939 E., 2019/926 K. sayılı veraset ilamındaki mirasçılar olan davacılar ve davalı ...’ın miras payları oranında İPTALİ ile aynı oranda davacılar ve davalı ... adlarına tapuya kayıt ve tesciline,
-Kırıkkale ili, Keskin ilçesi, Aşağışıh köyü, 32 parsel (yeni 103 ada 11 parsel) sayılı taşınmazın davalı ... adına kayıtlı 1/6 payın tapu kaydının Kırıkkale 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 13/09/2019 tarihli ve 2019/939 E., 2019/926 K. sayılı veraset ilamındaki mirasçılar olan davacılar ve davalı ...’ın miras payları oranında İPTALİ ile aynı oranda davacılar ve davalı ... adlarına tapuya kayıt ve tesciline,
-Kırıkkale ili, ... ilçesi, .... köyü, 34 parsel (yeni 103 ada 14 parsel) sayılı taşınmazın davalı ... adına kayıtlı 1/6 payın tapu kaydının Kırıkkale 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 13/09/2019 tarihli ve 2019/939 E., 2019/926 K. sayılı veraset ilamındaki mirasçılar olan davacılar ve davalı ...’ın miras payları oranında İPTALİ ile aynı oranda davacılar ve davalı ... adlarına tapuya kayıt ve tesciline,
-Kırıkkale ili, .... ilçesi, ..... köyü, 38 parsel (yeni 104 ada 20 parsel) sayılı taşınmazın davalı ... adına kayıtlı 1/6 payın tapu kaydının Kırıkkale 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 13/09/2019 tarihli ve 2019/939 E., 2019/926 K. sayılı veraset ilamındaki mirasçılar olan davacılar ve davalı ...’ın miras payları oranında İPTALİ ile aynı oranda davacılar ve davalı ... adlarına tapuya kayıt ve tesciline,
-Kırıkkale İli, .... İlçesi, ..... Köyü, 152 parsel (yeni112 ada 22 parsel) sayılı taşınmazın davalı ... adına kayıtlı 1/5 payın tapu kaydının Kırıkkale 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 13/09/2019 tarihli ve 2019/939 E., 2019/926 K. sayılı veraset ilamındaki mirasçılar olan davacılar ve davalı ...’ın miras payları oranında İPTALİ ile aynı oranda davacılar ve davalı ... adlarına tapuya kayıt ve tesciline,
-Kırıkkale ili, ..... ilçesi, ..... köyü, 222 parsel (yeni 108 ada 47 parsel) sayılı taşınmazın davalı ... adına kayıtlı 1/6payın tapu kaydının Kırıkkale 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 13/09/2019 tarihli ve 2019/939 E., 2019/926 K. sayılı veraset ilamındaki mirasçılar olan davacılar ve davalı ...’ın miras payları oranında İPTALİ ile aynı oranda davacılar ve davalı ... adlarına tapuya kayıt ve tesciline,
-Kırıkkale ili, Keskin ilçesi, Aşağışıh köyü, 241 parsel (yeni 104 ada 18 parsel) sayılı taşınmazın, davalı ... adına kayıtlı 1/5 payın tapu kaydının Kırıkkale 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 13/09/2019 tarihli ve 2019/939 E., 2019/926 K. sayılı veraset ilamındaki mirasçılar olan davacılar ve davalı ...’ın miras payları oranında İPTALİ ile aynı oranda davacılar ve davalı ... adlarına tapuya kayıt ve tesciline,
-Kırıkkale ili, Keskin ilçesi, Aşağışıh köyü, 343 parsel (yeni 104 ada 8 parsel) sayılı taşınmazın, davalı ... adına kayıtlı 98/336 payın tapu kaydının Kırıkkale 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 13/09/2019 tarihli ve 2019/939 E., 2019/926 K. sayılı veraset ilamındaki mirasçılar olan davacılar ve davalı ...’ın miras payları oranında İPTALİ ile aynı oranda davacılar ve davalı ... adlarına tapuya kayıt ve tesciline,
-Kırıkkale ili, Keskin ilçesi, Aşağışıh köyü, 384 parsel (yeni 113 ada 11 parsel) sayılı taşınmazın, davalı ... adına kayıtlı 1/6 payın tapu kaydının Kırıkkale 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 13/09/2019 tarihli ve 2019/939 E., 2019/926 K. sayılı veraset ilamındaki mirasçılar olan davacılar ve davalı ...’ın miras payları oranında İPTALİ ile aynı oranda davacılar ve davalı ... adlarına tapuya kayıt ve tesciline,
-Kırıkkale ili, Keskin ilçesi, Aşağışıh köyü, 1240 parsel (yeni 131 ada 43 parsel) sayılı taşınmazın, davalı ... adına kayıtlı 2/3 payın tapu kaydının Kırıkkale 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 13/09/2019 tarihli ve 2019/939 E., 2019/926 K. sayılı veraset ilamındaki mirasçılar olan davacılar ve davalı ...’ın miras payları oranında İPTALİ ile aynı oranda davacılar ve davalı ... adlarına tapuya kayıt ve tesciline,”,
3. fıkra olarak “3-Dava konusu taşınmazların değeri üzerinden alınması gereken 45.797,00 TL harçtan davacılar tarafından peşin yatırılan 13.398,07 TL harcın mahsubu ile bakiye 32.398,93 TL harcın (davalı ... 933,50 TL’lik kısmından sınırlı olarak sorumlu) davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak Hazineye gelir kaydına,”,
4. fıkra olarak “4-Davacılar tarafından peşin karşılanan 2.173,40 TL yargılama giderinin (davalı ... 311,16 TL’lik kısmından sınırlı olarak sorumlu) davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara miras payları oranında verilmesine,”,
5. fıkra olarak “5-Davacılar kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte olan AAÜT gereğince hesap edilen 50.571,90 TL vekalet ücretinin (davalı ... 2.733,15 TL’lik kısmından sınırlı olarak sorumlu) davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara miras payları oranında verilmesine,” cümlelerinin yazılmasına, davalı ...’ın temyizi ve re'sen yapılan inceleme sonucu 6100 sayılı HMK'nın geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un 438/7. maddesi uyarınca hükmün bu haliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, alınan peşin harcın istek halinde temyiz edene geri verilmesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 19/10/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
...