"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : SAMSUN BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE MAHKEMESİ : ÇORUM 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil, mümkün olmazsa tenkis davası sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiş, davacılar vekilinin istinafı üzerine, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince verilen, davacılar vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin karar, davacılar vekili tarafından yasal süre içerisinde duruşma istekli olarak temyiz edilmekle; duruşma günü olarak saptanan 25/10/2022 Salı günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davacılar ... v.d. vekili Avukat ... ile temyiz edilen davacı ... vekili Avukat ... geldiler. Duruşmaya başlandı, gelen vekillerin sözlü açıklamaları dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi, iş karara bırakıldı. Süresinde verildiği ve kayıt olunduğu anlaşılan temyiz dilekçelerinin kabulü ile önceki günlü geri çevirme kararı ile getirtilen evraklarla birlikte dosya incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü.
I. DAVA
Davacılar, mirasbırakan anneleri ...'un 172 ada 240 ve 179 ada 1 parsel sayılı taşınmazlarını dava dışı babaları ...’nin zorlaması ve yönlendirmesi ile ...’nin yeğeni olan davalıya satış suretiyle temlik ettiğini, temlikin mirasçılardan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek tapu kayıtlarının iptali ile miras payları oranında adlarına tesciline, mümkün olmazsa tenkise karar verilmesini istemişlerdir.
II. CEVAP
Davalı, taşınmazı bedelini ödeyerek satın aldığını, temlikte muvazaanın bulunmadığını belirtip davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Çorum 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 30/12/2021 tarihli ve 2020/236 Esas, 2021/443 Karar sayılı kararıyla; satışın gerçek olduğu, muvazaa iddiasının ispatlanamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı süresi içinde davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. İstinaf Nedenleri
Davacılar vekili, iddialarını yineleyerek, taşınmazın devredildiği dönemde mirasbırakanın sağlık durumunun günden güne kötüye gitmesi sebebiyle devrin anlam ve sonuçlarını kavrayabilecek durumda olmadığını, pek çok kronik rahatsızlığının olduğunu, tanık beyanları ile de ispatlandığı üzere devirdeki asıl amacın mirasbırakanın tedavi giderlerini karşılayıp davacı ...’a maddi destek sağlamak olmadığını, mirasbırakanın eşi ...'nin kız çocukları ve torunları ile arasının iyi olmadığını, kendisinin erkek çocuğu olmaması nedeniyle kardeşinin çocuklarını, kendi çocuklarından üstün tuttuğunu, bu nedenle devirdeki amacın kız çocukları olan davacılardan mal kaçırmak olduğunu, davalının çocuğunun adını değiştirip mirasbırakanın babasının adını verdiğini, planlı bir şekilde hareket edip mirasbırakanı kandırıp onu devre ikna ettiğini, devirden sonra mirasbırakanın dava dışı bir başka taşınmazdan aldığı payın bedelinin çok düşük olduğunu, mirasbırakanın taşınmazını devretmesi için makul ve geçerli bir nedeninin olmadığını, davanın reddinin usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması ile davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
3. Gerekçe ve Sonuç
Samsun Bölge Adliye Mahkemesinin 06/04/2022 tarihli ve 2022/803 Esas, 2022/804 Karar sayılı kararıyla; davanın reddinin doğru olduğu gerekçesiyle 6100 sayılı HMK’nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca davacılar vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davacılar vekili, istinaf dilekçesindeki itirazlarını yineleyerek kararın bozulmasını istemiştir.
3. Gerekçe
3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Taraflar arasındaki uyuşmazlık; muris muvazaası hukuki nedenine dayalı miras payı oranında tapu iptali ve tescil, mümkün olmazsa tenkis isteğine ilişkindir.
3.2. İlgili Hukuk
Yerleşmiş Yargıtay içtihatlarında ve 01.04.1974 tarihli ve 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında açıklandığı üzere, görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de Türk Medeni Kanunu'nun 706., Türk Borçlar Kanunu'nun 237. (Borçlar Kanunu'nun 213.) ve Tapu Kanunu'nun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.
3.3. Değerlendirme
3.3.1. Dosya içeriğinden ve toplanan delillerden, 1943 doğumlu mirasbırakan ...’un 13.08.2020 tarihinde öldüğü, geriye mirasçıları olarak eşi dava dışı.... ile kızları davacıların kaldığı, mirasbırakanın 172 ada 240 parsel sayılı taşınmazdaki 44/192 payının tamamı ile 179 ada 1 parsel sayılı taşınmazdaki 11/48 payının tamamını 13.01.2014 tarihinde eşinin yeğeni olan davalı ...’a satış suretiyle temlik ettiği, akitte davalının eşi olan dava dışı ...’nın 09.01.2014 tarihli vekaletname ile mirasbırakanı temsil ettiği anlaşılmaktadır.
3.3.2. Somut olayda, dinlenen tanık beyanlarından ve dosya kapsamından, ekonomik durumu iyi olan mirasbırakanın mal satmaya ihtiyacının olmadığı, mirasbırakana ait taşınmazların mirasbırakanın eşi ve onun erkek kardeşleri tarafından ekilip biçildiği, taşınmazlardan elde edilen gelirin mirasbırakana verildiği, davalının, taşınmazları mirasbırakandan toplam 105.000,00 TL aldığını savunduğu, taşınmazların temlik tarihindeki toplam değerinin 308.980,83 TL olduğunun keşfen saptandığı, mirasbırakanın en değerli taşınmazlarını davacı olan kızlarından mal kaçırmak amacıyla eşinin erkek yeğeni olan davalıya devrettiği sonucuna varılmaktadır.
3.3.3. Hal böyle olunca, davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
VI. SONUÇ
Yukarıda açıklanan nedenlerle davacıların yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 373/1. maddesi uyarınca Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin kararının ortadan kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesinin kararının 6100 saylılı HMK’nın 371. maddesi uyarınca BOZULMASINA, dosyanın karar veren Çorum 1. Asliye Hukuk Mahkemesine, kararın bir örneğinin Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, peşin yatırılan temyiz harcının yatırana iadesine, 03/09/2022 tarihinde yürürlüğe giren Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince gelen temyiz eden davacılar vekili için 8.400,00 TL duruşma vekâlet ücretinin temyiz edilen davalıdan alınmasına, 21.12.2022 tarihinde kesin olmak üzere oy çokluğuyla karar verildi.
-MUHALEFET ŞERHİ-
Dava, muris muvazaası hukuki sebebine dayalı tapu iptali-tescil isteğine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiş, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Sayın çoğunluk ile aramızda oluşan uyuşmazlık, murisin kastının mal kaçırma olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Dosya kapsamıyla, muris ve eşine, dava konusu taşınmazın satılmasından sonra emekli maaşının bağlandığı, satış döneminde ekonomik durumlarının iyi olmadığı, bir takım hastalıklarla mücadele ettikleri, davalının da bu dönemde kendilerine yardımcı olduğu, murisin mirasçı olan kızları ile aralarında bir problemin olmadığı, yine baskın bir karaktere sahip olan murisin eşinin etkisi altında kalmayacağının da açık olduğu belirlenmiştir.
Murisin, eşinin yeğeni olan davalı lehine mal kaçırması için somut bir gerekçenin olması gerekir. Salt taşınmazın değerinin düşük gösterilmesi bir miktar ucuza satılması tek başına muvazaanın olduğunu göstermez. Üstelik hastalığı sırasında yardımını esirgemeyen davalıya taşınmazın bir miktar ucuz satılması kabul edilebilir bir durumdur.
Anlatılan bu nedenlerle ve İlk Derece Mahkemesinin kararında açıklanan gerekçelerle kararın onanması düşüncesinde olduğumuzdan sayın çoğunluğun bozma görüşüne katılmıyoruz.