"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davasının bozma kararına uyularak yapılan yargılaması sonucunda; Yerel Mahkemece davanın reddine ilişkin olarak verilen karar davacı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi;
I. DAVA
Davacı, paydaş olduğu 612 ada 42 parsel sayılı taşınmazın ¼ payının devri ve 60.000-TL ödenmesi karşılığı ....köyü’nde 10 adet bungalov tipi yapı inşa edilmesi hususunda davalılarla anlaştıklarını, taşınmazdaki payını bedelsiz olarak davalılardan Hilda’ya devretmesine ve sözleşme bedeli altında ödemelerde bulunmasına rağmen davalıların edimlerini yerine getirmediklerini, İstanbul 18. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açtığı tapu iptali tescil ve alacak istemli 2011/444 Esas sayılı davasından, tehdit sonucu feragat etmek zorunda kaldığını ileri sürerek, öncelikle feragatin iptaline, tapu iptali ve tescil ile şimdilik 5.000-TL’nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek faizi ile tahsiline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalılar ... ve ...., davacının ilk davasında sadece davasından feragat etmediğini, ayrıca herhangi bir hak iddia etmediğini, alacağı vereceği bulunmadığını beyan ettiğini, aynı zamanda temyizden de feragat ettiğini, ilk dava sonrası davalı ... ile sözleşme imzaladığını, feragatın davacının hür iradesi ile verildiğini ve geçerli olduğunu belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 27.03.2014 tarihli ve 2012/329 E., 2014/161 K. sayılı kararıyla; feragat nedeniyle redde ilişkin karara karşı yargılamanın iadesi yoluna gidilmediği, bu kararın kesin hüküm teşkil ettiği, tehdit edilerek davasından feragat ettiğine ilişkin yaptığı şikayetle ilgili takipsizlik kararı verildiği gerekçeleri ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Bozma Kararı
Dairenin 20.11.2019 tarihli ve 2019/4028 E., 2019/5978 K. sayılı kararıyla; “...Öte yandan; diğer maddi hukuk işlemlerinde olduğu gibi (BK. madde 23 vd ), hata, hile veya ikrah nedeniyle feragatin feshi (iptali) için dava açılabileceği gibi feragatin hata, hile veya ikrah nedeniyle geçersiz olduğu aynı davada da savunma yoluyla ileri sürebilir. Keza, 6100 sayılı HMK'nın 311. maddesi, ''feragat ve kabul kesin hüküm gibi sonuç doğurur. İrade bozukluğu hallerinde feragat ve kabulün iptali istenebilir.'' hükmünü öngörmektedir. Hal böyle olunca; mahkemece, feragatin hileye dayalı olduğu iddiasının hadise şeklinde (6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 162. ve 163. maddeleri-önsorun) aynı dava içerisinde her türlü delille ispatının mümkün olduğu gözetilerek, bu yöndeki taraf delillerinin toplanması ve tanıkların dinlenilmesi toplanan ve toplanacak deliller birlikte değerlendirilmek suretiyle davacının feragate yönelik iradesinin fesada uğrayıp uğramadığının tespit edilmesi ve hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi için hüküm bozulmalıdır" gerekçesiyle bozulmuştur.
3. Mahkemesince Bozma Kararına Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 17.02.2022 tarihli ve 2020/322 E., 2022/100 K. sayılı kararıyla; dinlenen tanık beyanlarından davacının feragatinde iradesinin fesada uğrayıp uğramadığına dair tam ve şüpheden uzak bilgi ve görgülerinin olmadığı, davacının tehdit altında davadan feragat ettiği iddiasıyla ilgili İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiği, karara karşı itirazın reddedildiği ve kesinleştiği, davacı tarafından iddiasını ispata yarar başkaca bir delil sunulmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
4. Bozma Sonrası Mahkeme Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
5. Temyiz Nedenleri
Davacı vekili, mahkemenin ret gerekçesini tanık beyanları ve Cumhuriyet Başsavcılığı soruşturmasında kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmesine dayandırdığını, her iki nedenin de ret için yeterli olmadığını, yargılamada dinlenen tanıkların davacının tehdit altında feragat beyanı verdiğini bildirdiklerini belirterek, kararın bozulmasını istemiştir.
6. Gerekçe
6.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, iradenin tehdit ile fesada uğratılması sonucu verilen feragatın iptali ve tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
6.2. İlgili Hukuk
6.2.1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 311. maddesi, “Feragat ve kabul, kesin hüküm gibi hukuki sonuç doğurur. İrade bozukluğu hâllerinde, feragat ve kabulün iptali istenebilir.”
6.2.2. TMK'nın 6. maddesinde; "Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür", HMK'nın 190/1. maddesinde; "İspat yükü, kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir " düzenlemeleri yer almaktadır.
6.3. Değerlendirme
Dosya içeriğine, toplanan delillere göre hükmüne uyulan bozma kararında gösterildiği şekilde işlem yapılarak (IV/3.) numaralı paragrafta gösterilen şekilde karar verilmiş olmasında bir isabetsizlik yoktur.
V. SONUÇ: Açıklanan nedenlerle; davacı vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle, usul ve yasaya ve bozma kararının gerekçelerine uygun olan hükmün ONANMASINA, harç peşin alındığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24.11.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.