"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
KARAR : Ret
Taraflar arasında görülen tapu ve trafik kaydının iptali ile tescil, olmadığı takdirde tenkis davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; bozma kararı kapsamında tutulan 5619 ada 14 parsel sayılı taşınmaz yönünden karar verilmesine yer olmadığına, diğer dava konusu 193 ada 11 parsel ve ... plakalı araç yönünden ise davanın kabulüne karar verilmiştir.
Yerel Mahkeme kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar, mirasbırakan babaları ...'ın 144 ada 83 parsel, 145 ada 6 parsel, 193 ada 6 ve 11 parsel, 218 ada 11 parsel, 5619 ada 13, 14 ve 15 parsel sayılı taşınmazlar ile ... plakalı traktörü kendilerinden mal kaçırmak amacıyla ve muvazaalı olarak davalı ikinci eşine satış suretiyle devrettiğini ileri sürerek, dava konusu taşınmazların tapu kayıtları ile aracın trafik kaydının iptali ile miras payları oranında adlarına tesciline, mümkün olmadığı takdirde tenkisine karar verilmesini istemişlerdir.
II. CEVAP
Davalı, önceki eşinden boşanması karşılığında aldığı tazminat ile birikmiş nafaka bedelleri karşılığında mirasbırakana ödeme yaptığını, satışın gerçek olduğunu, muvazaanın olmadığının belirterek, davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Uşak 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 02.04.2015 tarihli ve 2008/338 E. 2015/144 K. sayılı kararıyla; devrin muvazaalı olmadığı, davacı tarafından muvazaa iddiasının usulünce ispat edilemediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
2. Dairece 29.03.2018 tarihli 2015/8732 E. 2018/8554 K. sayılı kararıyla “...davalının 3. kişiden temellük ettiği 193 ada 11 parsel sayılı taşınmaz ile ... plakalı traktör yönünden 01.04.1974 tarih 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme kararının uygulama yerinin olmadığı ve koşullarının varlığı halinde TMK'nun 560 ila 571 maddeleri arasında öngörülen tenkis davasına konu edilebileceği gözetildiğinde kademeli isteklerden ilkini teşkil eden muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil isteğinin reddedilmesi doğrudur. Diğer çekişme konusu 5619 ada 13 ve 15 parseller, 144 ada 83, 145 ada 6, 218 ada 11 ve 193 ada 6 parseller yönünden hükme yeterli bir inceleme yapıldığı söylenemez. Hal böyle olunca, tarafların bildirdiği tanıklar yeniden dinlenerek muris muvazaası iddiasına yönelik bilgilerinin alınması, murisin yaptığı temliklerdeki gerçek iradesinin ne olduğunun kuşkuya yer bırakmayacak şekilde ortaya konulması, murisin halen üzerine kayıtlı veya mirasçılarına intikal eden başka taşınmazlar olup olmadığının ilgili tapu müdürlüklerinden araştırılması, davaya konu 5619 ada 13 ve 15, 144 ada 83, 145 ada 6, 218 ada 11, 193 ada 6 parsel sayılı taşınmazlar yönünden muris muvazaanın yukarıdaki ilkeler uyarınca değerlendirilmesi, bedeli mirasbırakan tarafından ödendiği iddia edilen 193 ada 11 parsel sayılı taşınmaz ile ... plakalı traktörün bedelinin mirasbırakanca ödenip ödenmediğinin açıklığa kavuşturulması, muris tarafından ödendiği saptanır ise davacıların tenkis isteğinin incelenmesi, varılacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yetinilerek yazılı olduğu üzere karar verilmiş olması doğru değildir.." gerekçesiyle bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozma Kararına Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 5619 ada 14 parsel sayılı taşınmazın önceki bozma ilamında kapsam dışında tutulduğu gerekçesiyle bu taşınmaz yönünden karar verilmesine yer olmadığına, 193 ada 11 parsel sayılı taşınmaz ile ... plakalı araç bedelinin mirasbırakan tarafından ödenerek tescil kaydının davalı adına oluştuğu, bu haliyle davacıların ihlal edilen saklı payları oranında bedele, diğer taşınmazlar yönünden ise devrin mirasçılardan mal kaçırma amacıyla ve muvazaalı olarak yapıldığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; mirasbırakan ile evlendiğinde 31 yaşında olduğunu, mirasbırakanın ise 53 yaşında olduğunu, evlendiklerinde mirasbırakanın henüz emekli olmadığını, kanser hastası olup çalışabilecek durumda da olmadığını, mirasbırakan ile davalının ilgilenildiğini, hastaneye getirilip götürüldüğünü, davacıların mirasbırakan ile ilgilemediklerini, davalının traktör kullanmayı bildiğini, tarlaları ekip biçtiğini ve aynı zamanda hayvancılık ile uğraştığını, geliri olan birisi olduğunu, ayrıca davalıya babasından kalan tarlalarda olduğunu bu yerlerde de tarımsal faaliyette bulunulduğunu, mrasbırakanın emekli maaşından başka gelirinin olmadığını, dava konusu taşınmazların davalıya mirasbırakan tarafından vefa ve minnet duygusuyla devredildiğini, tenkis yönünden kabul kapsamına alınan traktörün davalı tarafından bizzat kendi biriktirdiği paralar ile alındığını belirterek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu ve trafik kaydının iptali ile tescili, olmadığı takdirde tenkis istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.Yerleşmiş Yargıtay içtihatlarında ve 01.04.1974 tarih 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında açıklandığı üzere görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de Türk Medeni Kanunu'nun 706., Türk Borçlar Kanunu'nun 237. ve Tapu Kanunu'nun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras ... çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.
Hemen belirtmek gerekir ki; tapuda kayıtlı olmayan taşınmazlar, taşınır mal niteliğindedir ve zilyetlikten ibaret olan hakkın devri suretiyle yapılan elden bağışlama sözleşmeleri hiçbir biçim koşuluna bağlı değildir. Bu nedenle de, gizlenerek yapılan bağışlama niteliğindeki tasarruf geçerlidir. Mirasbırakan tarafından tapusuz taşınmazların zilyetliğinin devri suretiyle gerçekleştirirken geçerli işlemlere karşı 01.04.1974 tarih ve 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararının uygulama yeri yoktur.
2. Tenkis davası açma ..., mirasçıların saklı paylarının zedelendiğini öğrendikleri tarihten başlayarak 1 yıl ve her halde vasiyetnamelerde açılma tarihinin, diğer tasarruflarda mirasın açılması tarihinin üzerinden 10 yıl geçmekle düşer. (TMK. m: 571/1)
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı HMK’nın geçici 3/2. maddesinin yollamasıyla 1086 sayılı HUMK’un uygulanacağı davalar yönünden HUMK’un 428. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Uşak 2. Asliye Hukuk Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 7.192,75 TL bakiye onama harcının temyiz eden davalıdan alınmasına,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Dava değeri itibariyle kesin olmak üzere,
19.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.