"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen, tapu iptali ve tescil, alacak davasında bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın reddine dair verilen karar, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü.
I. DAVA
Davacı, çekişme konusu 158 parsel sayılı taşınmazın maliki iken icra yolu ile taşınmazın satışa çıkarıldığını ve davalı R....vekillerince alınan usulsüz yetki belgesi ile dava dışı ... adına tescil edildiğini ileri sürerek, yolsuz tescil nedeniyle davalı adına olan tapu kaydının iptali ile adına tescilini, ayrıca fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla 100,00 TL maddi, 100,00TL manevi tazminata hükmedilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalılar, husumet ve kesin hüküm itirazında bulunarak davanın reddini savunmuşlardır.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 05.05.2015 tarihli ve 2013/136 E., 2015/332 K. sayılı kararıyla; davacı tarafından tapu kayıt maliki aleyhine dava açılmadığından davanın husumet nedeniyle reddine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Birinci Bozma Kararı
Dairenin 17.04.2017 tarihli ve 2015/15375 E., 2017/1980 K. sayılı kararıyla; "…mahkemece tapu iptal tescil istemli davanın, kayıt malikine açılması gerektiğinden bahisle, tapu iptal tescil isteminin reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik yoktur. Davacının bu yöne ilişkin temyiz itirazları yerinde görülmediğinden reddine. Davacı tarafça tapu iptal tescil istemi ile birlikte maddi ve manevi tazminat isteminde bulunulmuştur. Ne var ki; mahkemece bu yönde herhangi bir araştırma yapılmadan davanın reddine karar verilmiştir. Hal böyle olunca; mahkemece Türk Medeni Kanunu 1007 ve devamı maddelerinde düzenlenen konuda araştırma yapılarak sonuca gidilmesi gerekirken, eksik araştırma ile yazılı olduğu şekilde karar verilmesi doğru değildir..." gerekçesiyle bozulmuştur.
3. Mahkemesince Bozma Kararına Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 12.07.2019 tarihli ve 2017/418 E., 2019/213 K. sayılı kararıyla; davacının keşfen belirlenen değer üzerinden peşin harcın tamamlanması konusunda tanınan kesin süreye uymadığı gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
4. Bozma Sonrası Mahkeme Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı temyiz isteminde bulunmuştur.
5. İkinci Bozma Kararı
Dairenin 09.12.2020 tarihli ve 2019/4092 E., 2020/6575 K. sayılı kararıyla; “…Somut olaya gelince, mahkemece davacı tarafından ileri sürülen maddi vakıaların yeterince aydınlatılamadığı, dava konusu edilen uyuşmazlığın tam anlamıyla tespit edilemediği ve davacının neticei talebi belirlenmeden sonuca gidildiği anlaşılmıştır. Hal böyle olunca, mahkemece davacının hukuki dinlenilme hakkı (6100 sayılı HMK. md. 27) dikkate alınarak, 6100 sayılı HMK’nın 31. maddesi uyarınca davacı tarafa hangi maddi vakıalara dayandığının, tam anlamıyla talebinin ve 4721 sayılı TMK’nın 1007. maddesi uyarınca davalılardan hazineden ne istediğinin açıklattırılması, ondan sonra talep ettiği maddi ve manevi tazminat ile davalılardan hazineden istediği tazminat miktarı belirlendikten sonra tespit edilecek dava değeri üzerinden hesaplanacak peşin nispi harcı yatırmak üzere süre verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile davacının talebinin taşınmaz bedeli olduğu kabul edilerek taşınmazın tamamının değeri üzerinden hesaplanlanan nispi peşin harcın tamamlanmadığı gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmesi hatalıdır...." gerekçesiyle bozulmuştur.
6. Mahkemesince Bozma Kararına Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 24.02.2022 tarihli ve 2021/138 E., 2022/100 K. sayılı kararıyla; davacının tapu iptal tescil isteminin reddine dair verilen karar kesinleştiğinden yeniden karar verilmesine yer olmadığına, maddi ve manevi tazminat istemine ilişkin ise, hükmen tescil sonucu oluşan ve icra marifetiyle satışı yapılan taşınmazın satımında Hazine adına hareket eden ilgili memurların kusuru olmadığı gibi, usulsüz yetki belgesi ile taşınmazın satın alındığına dair delil bulunmadığı gerekçesiyle, maddi-manevi tazminat istemlerinin reddine karar verilmiştir.
7. Bozma Sonrası Mahkeme Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı temyiz isteminde bulunmuştur.
8. Temyiz Nedenleri
Davacı, davalı adına oluşan tescilin yolsuz olduğunu, zamanaşımı nedeniyle hükümsüz olan yetki belgesine istinaden taşınmazın tescil edildiğini, davalıların kendisi aleyhine sebebsiz zenginleştiklerini, görülen mahkeme kararlarının muvazaalı olduğunu, icra sürecinin hileli, hukuka aykırı işlemler ile yürütüldüğünü belirterek, kararın bozulmasını istemiştir.
6. Gerekçe
6.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, yolsuz tescil hukuki nedenine dayalı tapu iptal ve tescil, maddi-manevi tazminat istemine ilişkindir.
6.2. İlgili Hukuk
6.2.1. Harçlar Kanunu’nun 30. maddesi “Muhakeme sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılıyorsa, yalnız o celse için muhakemeye devam olunur, takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 409. maddesinde (HMK 150) gösterilen süre içinde dosyanın muameleye konulması noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır.” şeklinde olup, 32. maddesi ise; “Yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz. Ancak ilgilisi tarafından ödenmeyen harçları diğer taraf öderse işleme devam olunmakla beraber bu para muhakeme neticesinde ayrıca bir isteğe hacet kalmaksızın hükümde nazara alınır.” şeklinde düzenlenmiştir. (Örn: 1.H.D. 2020/3743E, 2021/4867K ) Harçlar Kanunu'nun uygulanması (kamu düzenini ilgilendirmesi nedeniyle) hakim tarafından re’sen gözetilmesi gereken bir husustur.
6.3. Değerlendirme
6.3.1. Bozma kararına uyulmuş ise de gereği yerine getirilmemiştir. Dairenin bozma kararında “... davacı tarafa hangi maddi vakıalara dayandığının, tam anlamıyla talebinin ve 4721 sayılı TMK’nın 1007. maddesi uyarınca davalılardan Hazineden ne istediğinin açıklattırılması, ondan sonra talep ettiği maddi ve manevi tazminat ile davalılardan Hazineden istediği tazminat miktarı belirlendikten sonra tespit edilecek dava değeri üzerinden hesaplanacak peşin nispi harcı yatırmak üzere süre verilmesi gerekirken...”şeklinde mahkemece izlenecek yol gösterilmiştir.
6.3.2. Dosya içeriği ve toplanan delillerden; bozma kararı sonrası 17.08.2021 tarihli celsede davacının sunmuş olduğu 02.04.2021 tarihli dilekçe bozma ilamını karşılamadığından; Yargıtay bozma kararında açıklandığı üzere davacının maddi ve manevi tazminat talepleri yönünden dayandığı vakıaları açıklaması, talep edilen maddi tazminat tespit edildikten sonra maddi ve manevi tazminat üzerinden peşin harcın tamamlanması gerektiği açıklandığından; davacıya talebini dayandırdığı vakıalar ile hangi davalıdan ne kadar tazminat istediğini belirten dilekçe sunmak üzere gelecek celseye kadar süre verildiği, davacının 15.12.2021 tarihli dilekçesi ile tazminat talebini ve miktarını açıkladığı, mahkemece peşin nisbi harcı yatırması için süre verilmeden karar verildiği anlaşılmaktadır.
6.3.3. Bu durumda mahkemce yapılacak iş; adli yardım talebi reddedildiğine göre (25.06.2019 tarihli ara kararı) Harçlar Kanunu'nun 30. ve 32. maddeleri gereğince davacıya eksik kalan peşin nisbi harcı tamamlaması için süre verilmesi, tamamlanmaması halinde 6100 sayılı HMK’nın 150. maddesi gereğince dosyanın işlemden kaldırılmasına karar vermekten ibarettir. Ne var ki, mahkemece bu husus gözetilmeden karar verilmiş olması doğru olmamıştır.
V. SONUÇ:
Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacının değinilen yönden yerinde bulunan temyiz itirazının kabulü ile hükmün 6100 sayılı Yasa'nın geçici 3.maddesi yollaması ile 1086 sayılı HUMK'un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 03.11.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.