"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasında Mahkemesinde görülen tapu iptali ve tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı asiller dava dilekçesinde; ... ili, ... ilçesi, ... ... köyünde ikamet ettiklerini, kendi köyleri içerisinde dedelerinden kalan 489 parsel sayılı taşınmazı imar ihya ederek çayır haline getirdiklerini, bu parselin toprak reformu uygulamaları sonucu ... köyü sakinlerinden olan davalılar adına 102 ada 1, 102 ada 2, 103 ada 1, 104 ada 1, 105 ada 1 ve 106 ada 1 parsel numaralarıyla tescil edildiğini, dava konusu taşınmazlarla davalıların bir alakası olmadığını ileri sürerek, davalılar adına tescil edilen ... ilçesi, ... köyü, 102 ada 1, 102 ada 2, 103 ada 1, 104 ada 1 ve 105 ada 1 parsel sayılı taşınmazların tapu kaydının iptali ile adlarına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde; dava dilekçesinde bahsi geçen 489 parsel sayılı taşınmazın toplulaştırma işleminden önce Hazine adına kayıtlı tapulu bir taşınmaz olduğunu, davalılar adına kayıtlı dava konusu taşınmazların 489 parsel sayılı taşınmazdan meydana gelmediğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 23.05.2016 tarih ve 2016/63 Esas, 2016/105 Karar sayılı kararıyla; dava konusu 489 parsel sayılı taşınmazın toplulaştırma işlemine girdiği ve yeni parsel numaraları aldığı, toplulaştırma işleminin idari bir işlem olması nedeniyle bu işleme karşı idari yargıda dava açılması gerektiği gerekçesiyle yargı yolunun caiz olmaması sebebiyle dava şartı yokluğundan davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1.Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde, davacı asiller temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Yargıtay 1. Hukuk Dairesinin 01.06.2020 tarihli ve 2016/18492 Esas, 2020/2029 Karar sayılı ilamında; davada ileri sürülen isteğin idari işlemin iptaline yönelik olmadığı, davacılar tarafından tapu iptali ve tescil istendiği dikkate alındığında, uyuşmazlığın çözümünün adli yargının görevinde bulunduğu gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin, yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararında, davacıların zilyetliğe dayalı tapu iptali ve tescil talebinde bulunduğu, 10/11/2021 tarihli celsede davacıların 489 sayılı parselin kendi adlarına hiçbir zaman tescil edilmediği, 1976 yılından sonra hazine adına tescil edildiği, bu parseli köy merası olarak kullandıkları, bazen de otlarını biçtikleri, anılan parseli malik sıfatıyla ekip biçmedikleri ve köyün orta malı olarak kullandıkları yönünde beyanında bulundukları, 4721 sayılı ... Medeni Kanunu'nun 713. maddesi ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14. maddesinde aranan malik sıfatıyla kullanımının olmadığı, olağanüstü zamanaşımı yoluyla iktisap şartlarının oluşmadığı, tapunun evveliyatında Maliye Hazinesi adına tescilli olduğu, davacıların husumet ehliyetinin olmadığı gerekçesiyle, davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu yerlerin kadimden beri zilyetliğinin davacılara ait olduğunu, dava konusu parsellerin toplulaştırma işlemi sonrası 489 parsel sayılı taşınmazdan geldiğini, Mahkemece keşif öncesinde mahalli bilirkişilerin tespit edilmesi gerekirken, mahalli bilirkişi belirlenmeden keşif icra edildiğini, dava konusu taşınmazların davacıların zilyetliğinde olmasına rağmen toplulaştırma işleminden sonra davalılar tarafından bu parsellere el konulduğunu, davacıların kullanımının engellendiğini, bu durumun da mahkemenin yanlış yerde keşif yaptığını açıkça ortaya koyduğunu, keşif günü davalılarla birlikte dava konusu parseller başında mahkeme heyetini beklediklerini ancak mahkeme heyetinin keşif yapıp gittiklerini öğrendiklerini, yanlış yerde keşfin icra edildiği ifade edilmesine rağmen itirazlarının dikkate alınmadığını ileri sürerek, Mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
2.Davacılar vekili 04.11.2022 tarihli ek temyiz dilekçesinde, Mahkemece karar verildikten sonra ... İl Tarım Müdürlüğü'nün 15.04.2022 tarihli yazısında, ... ... köyü sınırları içerisinde bulunan 489 parsel sayılı taşınmazın bir kısmının ... köyü 101 ada 1, 102 ada 1, 103 ada 1 ve 104 ada 1 parsel olarak tescil edildiği bilgilerinin yer aldığını, bu yazının dikkate alınarak, Mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kadastro öncesi hukuki nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14. maddesinde, “Tapuda kayıtlı olmayan ve aynı çalışma alanı içinde bulunan ve toplam yüzölçümü sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar olan (40 ve 100 dönüm dahil) bir veya birden fazla taşınmaz mal, çekişmesiz ve aralıksız en az yirmi yıldan beri malik sıfatıyla zilyetliğini belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanlarıyla ispat eden zilyedi adına tespit edilir.” düzenlemesi mevcuttur.
3. Değerlendirme
1. Davacı asiller, dava dilekçelerinde, ... ili, ... ilçesi, ... ... köyünde bulunan 489 parsel sayılı taşınmazın kendi zilyetliklerinde bulunduğunu, toplulaştırma işlemi sonrası bu parselin ... köyü 102 ada 1 ve 2 parsel, 103 ada 1, 104 ada 1, 105 ada 1, 106 ada 1 parsel olarak ayrıldığını ve davalılar adına tescil edildiğini ileri sürerek, bahsi geçen parsellerin davalılar adına tapu kaydının iptali ile kendi adlarına tescilini talep etmiştir.
2. ... ... köyü 489 parsel sayılı taşınmazın ham toprak niteliğinde olduğu, tapulama tutanağında köyün kurulduğu 1950 yılından bu yana köy merası olarak kullanıldığı anlaşılsa da mera vasfına haiz olmayıp çorak yerlerden olduğundan Maliye Hazinesi adına tespitinin yapıldığı, tapulama işleminin 03.10.1972 tarihinde kesinleşmiş olduğu tespit edilmiştir.
3. Dosya kapsamında, ... İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü'nün 16.05.2016 tarihli ve ... 24. Bölge Müdürlüğü'nün 06.07.2021 tarihli müzekkere cevabında, dava konusu 489 sayılı parsellerin, davacıların dilekçelerinde talep konusu ettiği parsellere ayrılmadığı anlaşılmıştır.
4. Hem yukarıda bahsi geçen cevabi yazılarda hem de keşif sonrası alınan 13.10.2021 tarihli bilirkişi heyeti raporunda, dava konusu edilen ... ... köyü 489 parsel sayılı taşınmazın, davacıların dava konusu ettiği ... köyü 102 ada 1 ve 2 parsel, 103 ada 1, 104 ada 1, 105 ada 1 ve 106 ada 1 parsele dağıtımla verilmediği tespitlerine yer verilmiştir.
5. Bununla birlikte, davacılar vekilinin ek temyiz dilekçesinde ... İl Tarım ve Orman Müdürlüğü'nün davacılara hitaben yazmış olduğu 15.04.2022 tarihli yazıda, "... ... 489 parsel sayılı taşınmazın, davacıların da talepte bulunduğu A. ... 101 ada 1, 102 ada 1, 103 ada 1 ve 104 ada 1 parsel olarak tescil edildiği" ifadelerinin yer aldığı görülmüştür.
6. Davacılar vekilinin keşif mahallinde davalılarla birlikte beklemelerine rağmen keşfe katılamadıkları ve sonrasında hem bilirkişi raporuna itiraz hem de temyiz dilekçesinde keşfin yanlış yerde yapıldığı iddiası sonrası dava konusu taşınmazlarla ilgili olarak Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü'nün parsel sorgu internet sayfası üzerinden yapılan araştırmada, ... köyü 102 ada 1, 103 ada 1 ve 104 ada 1 parsel sayılı taşınmazların da ... ... köyü 489 parsel sayılı taşınmaz içinde kaldığı / kısmen kaldığı görülmüştür (https://parselsorgu.tkgm.gov.tr/).
7. Hal böyle olunca Mahkemece, öncelikle davada aktif ve / veya pasif husumet hususlarının tespiti için toplulaştırma işlemi ile ... ... köyü 489 parsel sayılı taşınmazın hangi parsellere ayrıldığı hususu ile ilgili olarak dosya kapsamında bulunan ... İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü'nün yazıları arasındaki çelişkinin giderilmesi, gerekirse yeniden keşif yapılarak mahallinde tarafların ve mahalli bilirkişilerin katılımı ile dava konusu edilen taşınmazların tespiti ile sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik araştırma ile yetinilmesi doğru değildir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA,
Peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edenlere iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
22.05.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.