"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil mümkün değilse rayiç bedelin tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde, davacının dava konusu 2824 ada 17 parsel sayılı taşınmazın 1/2 hissesine sahip olduğunu, taşınmazın tamamının satış işlemi için 1.675.000,00 TL bedel hususunda davalıyla anlaştıklarını, taşınmazın diğer hisse sahibinin hissesini satmaması üzerine davacının kendi hissesini davalıya sattığını, davalı tarafından satış bedeli olarak 10.000 TL bedelin davacıya ödendiğini, 27 AVZ 63 plakalı ... marka aracın 600.000 TL bedelinin ve geri kalan tutarın peşin olarak ödeneceğinin davalı tarafından taahhüt edildiğini, 2016 yılında dava konusu taşınmazın tapuda davalıya devredildiğini ancak davalının taşınmaz bedelini ödemediğini ileri sürerek, davalı adına kayıtlı bulunan 2824 ada 17 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı adına tescilini bu talebin uygun görülmemesi halinde, taşınmazın rayiç bedelinin yasal faizi ile ödenmesini, rayiç bedel belli olmadığı takdirde satış bedelinin sözleşme kurulduğu tarihten itibaren yasal faizi ile davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde, davalının dava konusu taşınmaz üzerinde davacının 1/2 hissesi olduğunu tapuda devir sırasında öğrendiğini, ... yerinin tamamı için 1.675.000 TL bedelle anlaşma yapıldığını, 1/2 hisse için davalı tarafından davacıya ... marka araç (600.000,00 TL bedelli), 80.000,00 TL nakit para ve geri kalanın daha sonra banka kredisi çekilerek 157.000,00 TL bedelle ödendiğini, davalı tarafından ... marka aracın davalıya verildiğini, davacının devri üzerine almadığını, aracı sattıktan sonra devri alana vereceğini beyan ettiğini belirterek, açılan davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile ... Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen yargılamada davacının dava konusu taşınmazın bedeli olarak kendisine verilmediği iddia edilen ... aracın davalı ... tarafından kendisine verdiğine dair beyanı, mahkemede dinlenilen davacı tanığı ... ve ... de ... aracın ... tarafından davacıya verildiği yönünde beyanda bulunduğu, davalı tanığı Abdullah'ın beyanı ile kalan 150.000,00 TL'nin davalı tarafından davacıya ödendiğinin anlaşıldığı, 80.000,00 TL'nin de resmi satış senedi ile davacının satıştaki vekili tarafından alındığının kabul edildiği, ayrıca davacı vekilinin de dava dilekçesinde bu satış için 10.000,00 TL başlangıçta aldığını kabul ettiği hususları birlikte ele alındığında, davacının dava konusu taşınmazın bedelinin ödenmediği yönündeki iddiasını ispatlayamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle, davacı tanıklarının dava konusu taşınmazın devrine karşılık davacıya davalı tarafından herhangi bir ödeme yapılmadığı yönünde beyanda bulunduklarını, davacı ...'nın, sanık olarak yargılandığı ağır ceza mahkemesindeki savunmasında davacının herhangi bir bedel almadığını ifade etmişken, işbu yargılamadaki tanık beyanında davacıya davalı tarafından 125.000 TL bedel ödendiğini ifade ettiğini, davalı tanığı Abdullah Çayhulas'ın da ceza davasındaki savunması ile işbu davadaki tanık beyanının örtüşmediğini belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile satış bedelinin ödenmemiş olmasının tek başına tapu kaydının iptali nedeni olmadığını, bedel ödenmediği takdirde mülkiyetin iade edileceğine dair ihtirazi kayıt bulunmadığı takdirde satıcının hakkının bedel olduğunu, bunun ödenmemesi halinde tahsilini talep edebileceğini, ödememenin tapu iptali ve tescilin hukuki nedeni teşkil etmediğinden davacı tarafın tapu iptali ve tescil talebinin reddedilmesinde isabetsizlik bulunmadığını, diğer yandan davacının dava konusu taşınmazın bedelinin ödenmediği yönündeki iddiasını ispatlayamadığından tazminat talebinin reddedilmesinde de bir hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle, yargılamada dinlenilen tüm tanıkların davacının dava konusu taşınmaza karşılık davalının bedeli ödemediği yönünde beyanda bulunduğunu, davalı tanıklarının görgüye dayalı olmayan beyanları bulunduğunu, davacı ve davalı tanığı olan ... ile davalı tanığı ...'ın ceza yargılamasında sanık olarak dinlendiği, ceza yargılamasındaki savunmaları ile işbu davadaki tanık beyanlarının örtüşmediğini, davacıya devredileceği vaat edilen ... aracın devir bilgileri incelendiğinde davacıya devredilmediğinin açıkça görüleceğini, davalı tarafın edimini yerine getirmediğinin sabit olduğunu belirterek, Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, satın almaya dayalı tapu iptali ve tescil mümkün olmaması halinde taşınmazın rayiç bedelinin yasal faizi ile ödenmesi, rayiç bedelin tespit edilmemesi halinde sözleşme tarihindeki bedelin yasal faizi ile ödenmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 4721 sayılı ... Medeni Kanunu'nun 6. maddesinde, "Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür. ";
2. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 190. maddesinin ilk fıkrasında "İspat yükü, kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir." düzenlemeleri mevcuttur.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 99,20 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
22.05.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.