"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil, davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davacı talebi hakkında yeniden hüküm kurulmasına yer olmadığına, asli müdahil yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
Yerel Mahkeme kararı asli müdahil Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili, 55 ada 4 ve 7 parsel sayılı taşınmazların müvekkillerinin mirasbırakanları.... ve ... oğulları ..., ..., ., ..., ... ve ..., .... oğlu .... ile ... karısı .... adlarına kayıtlı ilen davalı ... idaresi tarafından açılan dava sonucu taşınmazların mahlulen vakfı adına tesciline karar verildiğini, işlemin yolsuz olduğunu ileri sürerek tapu kayıtlarının iptali ile miras payları oranında mirasçılar adına tescile karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili, iddiaların yersiz olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. MÜDAHALE
Asli Müdahil Hazine vekili, kayıt maliki Abdurrahman eşi Zübeyde’nin mirasçısının Hazine olabileceğini, davalı vakfın da gayri sahih olması nedeniyle mahlulen vakfına dönmeyeceğini ileri sürerek ...payı bakımından Hazine adına tescile karar verilmesini istemiştir.
IV. MAHKEME KARARI
... 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 26/11/2013 tarihli ve 2009/255 E. 2013/474 K. sayılı kararıyla davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde asli müdahil Hazine ve davalı ... İdaresi vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
Dairenin 19.11.2015 tarihli ve 2014/8258 E. 2015/13378 K. sayılı kararıyla“...Mahkemece asli müdahil Hazinenin talepleri yönünden olumlu ya da olumsuz herhangi bir hüküm oluşturulmamıştır. Hâl böyle olunca 6100 sayılı HMK’nın 297/2.maddesi hükmü gözetilerek hüküm oluşturulmak üzere karar bozulmalıdır” gerekçesiyle bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
... 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 29.09.2017 tarihli ve 2016/338 E. 2017/277 K. sayılı kararıyla davacının ve asli müdahil Hazine vekilinin 25.04.2017 tarihli duruşmaya gelmedikleri mazeret bildirmedikleri bu nedenle 25.04.2017 tarihinde işlemden kaldırılan dosyanın aradan üç ay geçmesine rağmen yenilenmediği gerekçesiyle 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 150/5. maddesi uyarınca davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde asli müdahil Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
Dairenin 17.09.2020 tarihli ve 2018/5009 E. 2020/4194 K. sayılı kararıyla “...Somut olayda, asli müdahil Hazine vekiline bozma sonrası duruşma gününü bildirir davetiye tebliğ edilmeden davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi, hak arama özgürlüğü ve hukuki dinlenilme hakkına aykırılık teşkil eder. Hal böyle olunca; 25.04.2017 tarihli celsede davanın işlemden kaldırılması ve buna bağlı olarak da açılmamış sayılmasına karar verilmiş olması doğru değildir...." gerekçesiyle bozulmuştur.
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile asli müdahil Hazine'nin kayıt maliki Abdurrahman eşi Zübeyde’nin mirasçısının Hazine olabileceğini, davalı vakfın da gayri sahih olması nedeniyle mahlulen vakfına dönmeyeceğini ileri sürerek ...payı bakımından Hazine adına tescile karar verilmesini istediği, ancak ...'a ait ... 3. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2007/156 Esas, 2007/456 Karar sayılı veraset ilamı ile mirasçılarının belirlendiği ve asli müdahil Hazine tarafından bu veraset ilamının iptali yönünde herhangi bir davanın açılmadığı, asli müdahil Hazinenin iddiasının ispatlanamadığı gerekçesiyle asli müdahil davasının reddine, davacılar tarafından davanın açılmamış sayılması yönündeki kararın temyiz edilmediği için kesinleştiği gerekçesiyle davacıların talebi yönünden yeniden hüküm kurulmasına yer olmadığına karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde asli müdahil Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Asli müdahil Hazine vekili, davalı lehine vekalet ücretine hükmedilmiş olmasının hatalı olduğunu, 5737 sayılı Vakıflar Kanunu'nun 17. maddesi gereği taleplerinin kabul edilmesi gerektiğini, Mahkemece Vakfın sahih- gayri sahih olup olmadığı hususlarında araştırma inceleme yapılmadığını belirterek belirterek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu' nun (HMK) 190. maddesi şöyledir:
"İspat yükü, kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir.",
4721 sayılı ... Medeni Kanunu'nun (TMK) 6. maddesi şöyledir:
"Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür."
3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı HMK'nın geçici 3/2 maddesinin yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un uygulanacağı davalar yönünden HUMK'un 428. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen ... 5. Asliye Hukuk Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Asli müdahil Hazine vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
492 sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13. maddesinin j. bendi gereğince Hazineden harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
22.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.