"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki satın almaya dayalı tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesinde bulunan dubleks mesken ve tarla vasfındaki 7.900m² yüz ölçümlü 1304 parselde hissesi bulunan davalının taşınmazdaki hissesinin tamamını kendi üzerinde hisse kalmaksızın dava dışı ...... adına satışını talep ettiğini, tapu müdürlüğünün idareden görüş sormuş olması nedeniyle bu durumun ortaya çıktığını, ayrıca davalıya 29.09.2015 tarihinde yapılan 21509 yevmiye sayılı satış işleminin 5403 sayılı Kanun, Genelge ve Talimat hükümlerine aykırı olduğunu, yabancı gerçek kişilerin Türkiye'de taşınmaz edinimi için, edinilecek taşınmaz büyüklüğü bakımından alt sınır yeter gelirli tarımsal arazi büyüklüğü olan ... ilçesi için 200 dekar (200.000 metrekare) olduğunu, davaya konu taşınmazın ise 7.900 metre kare yani 7,9 dekar olduğunu ileri sürerek, tapu kaydının iptali ile eski maliki adına tesciline karar verilmesini, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı taraf üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili 03.07.2019 havale tarihli cevap dilekçesi ile aleyhlerine ikame edilen davaya konu taşınmazın müvekkili tarafından eski maliki üzerine tescil edildiğini, bu nedenle davanın konusunun kalmadığını beyan etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın konusuz kalması gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığına ayrıca '' Somut olayda her ne kadar dava, davacının talebi gibi dava konusu taşınmazın eski malik üzerine devrinin gerçekleşmiş olması sebebiyle konusuz kalmış ve bu kapsamda davanın açıldığı tarih itibariyle davacının işbu davayı açmaktaki haklılık durumu sabit hale gelmiş ise de, yabancı uyruklu davalının dava konusu taşınmazı edinimine ilişkin işlemler bakımından idari mercilerin söz konusu devrin mevzuat hükümlerine uygunluğunu değerlendirmedeki ihmalinden kaynaklı davaya konu edilen durumun meydana geldiği, taşınmaz mal edinimi arzusundaki davalının, işbu davanın kendisine yöneltilmesi akabinde ön inceleme aşamasından önce taşınmaz devrini davacı kurum talebi gibi gerçekleştirmiş olması karşısında davanın açılmasına sebebiyet verdiğinin kabul edilmesinin hakkaniyete uygun düşmeyeceği, kaldı ki davalının davanın açılmasından sonraki tutumu dikkate alındığında davacı kurumun davalı aleyhinde bulunabileceği bir ihtarla davasına konu ettiği uyuşmazlığı çözüme kavuşturabileceğinin açık olduğu'' gerekçesiyle davacı kurum lehine vekalet ücreti takdir edilmemiş, yargılama giderleri de davacı üzerine bırakılmıştır.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle, dava açmakta haklı olduğu gerekçesiyle, İlk Derece Mahkemesi kararının yargılama gideri ve vekalet ücretine ilişkin hükümlerinin kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesiyle, davacı vekilinin istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle, lehlerine vekalet ücreti verilmesine ilişkin şartların gerçekleştiğini ileri sürerek, Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine dair dava sonucunda davacı Hazine lehine vekalet ücretine hükmedilmemesi ve yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 331 ... maddesine göre; "Davanın konusuz kalması sebebiyle davanın esası hakkında bir karar verilmesine gerek bulunmayan hâllerde, hâkim, davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumuna göre yargılama giderlerini takdir ve hükmeder."
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
492 sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13. maddesinin j bendi gereğince davacı Hazineden harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
15.05.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.