"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasındaki kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescili isteğiyle açılan davadan dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemenin davanın kabulüne ilişkin önceki tarihli kararının, davalılar ... ve ... tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesi tarafından yapılan inceleme sonucunda bozulması üzerine, Yerel Mahkeme tarafından bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne dair verilen karar, süresi içinde davalı ... tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü.
I. DAVA
Kadastro sonucu Akkuş ilçesi, Esentepe köyü çalışma alanında bulunan dava konusu 206 ada 4, 5 ve 6 parsel sayılı taşınmazlar satın alma ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle sırasıyla ..., ... ve ... adına tespit ve hükmen tescil edilmiştir.
Davacılar ... ve ..., çekişmeli taşınmazların kadastro sırasında davalılar adına tespit ve hükmen tescil edildiğini, oysa ki taşınmazın müşterek kök muris ... ...’ten intikal ettiğini belirterek, miras yoluyla gelen hakka dayanarak, tapu iptal ve miras payları oranında tescil istemiyle dava açmışlardır.
II. CEVAP
Davalılar yargılama sırasında dava konusu taşınmazda davacıların hakkının bulunmadığını, zira çekişmeli taşınmazın kök muristen gelen yerlerden olmadığını, taşınmazın zilyetliklerine dayalı olarak iktisap edildiğini beyan ederek davanın reddini savunmuşlardır
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece önceki tarihli karar ile çekişmeli taşınmazın müşterek muristen intikal ettiği bu nedenle tüm mirasçıların taşınmaz üzerinde yasal miras paylarının bulunduğu gerekçesiyle davanın kabulü ile çekişmeli taşınmazların tapu kaydının iptali ile Ünye Sulh Hukuk Mahkemesinin 2015/1096 Esas, 2015/1121 Karar sayılı veraset ilamında yazılı miras hisseleri oranında davacılar ... ve ... adına tapuya kayıt ve tesciline, kalan payın davalı ... ve ... uhdesinde bırakılmasına karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Yukarıda belirtilen karara karşı süresi içinde davalı ... ve ... tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Bozma Kararı
Mahkemenin önceki tarihli kararı, Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 12.02.2019 tarih ve 2016/6707 E., 2019/912 K. sayılı ilamıyla; “ Dosya içeriğine, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere göre sair temyiz itirazları yerinde olmadığı, ancak davacılar ... ve ..., yasal miras paylarının adlarına tescili istemiyle dava açmış olup, dosyada bulunan veraset ilamına göre ortak miras bırakan ... ...'ün davacı ve davalılardan başka mirasçılarının da bulunduğu anlaşıldığına göre dava konusu taşınmazın, davacıların miras payları oranında çekişmeli olduğu, bu nedenle bu paya isabet eden dava değeri üzerinden nispi vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken, taşınmazın tamamı üzerinden vekalet ücretine hükmedilmesinin isabetsiz olduğu ” gerekçesiyle bozulmuştur.
3. Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 09.03.2021 tarihli ve 2019/137 E. 2021/62 K. sayılı kararıyla; bozma ilamında belirtilen gerekçe benimsenmek suretiyle tapu iptali ve tescile ilişkin kararın Yargıtay denetiminden geçerek kesinleştiği gerekçesiyle bozma kapsamı dışında kalan bu hususta yeniden karar verilmesine yer olmadığına, davacı kendisini vekille temsil ettirmiş olduğundan karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. gereğince kabul edilen miktar üzerinden hesaplanan 6.863,80 TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
4. Bozma Sonrası Mahkeme Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... mirasçısı olan davalı ... tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
5. Temyiz Nedenleri
Davalı ... temyiz dilekçesinde, bozma kararı üzerine yeniden görülen davada geçen süreçte davalılar ... ve ... vefat etmiş olup, bunların mirasçıları da yaşanan salgın hastalık nedeniyle sağlık ve karantina şartlarından dolayı mahkemeye mazeret bildirerek duruşmalardan zamanında haberleri olmadığından mahkemeye gelemedikleri ve savunma yapamadıklarını, öte yandan kök murisin mirasçılarından olup davanın tarafı olmayan ... ...’in usulünce davaya dahil edilmediği, tescil hükmü kurulurken ... payının unutulduğu, ayrıca bu kişi okur yazar olmadığından adil bir şekilde kendisini ve hakkını savunamadığı, ... ... payı ihmal edilerek çekişmeli taşınmazın 5 paya taksim edildiği, kararın bu haliyle hatalı olduğu gerekçesiyle hükmün bozulmasını talep etmiştir.
6. Gerekçe
6.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, miras yoluyla intikal eden hakka dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
6.2. İlgili Hukuk
6.2.1. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 15. maddesi " Tapuda kayıtlı taşınmaz malların malikleri veya bunların mirasçıları arasında, tapuda kayıtlı olmayan taşınmaz malların ise on dördüncü madde gereğince belirlenen zilyetleri arasında taksim edildikleri belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanları ile sabit olduğu takdirde bu mallar taksim gereğince zilyetleri adına tespit olunur. ‘’ hükmünü içermektedir. ( madde metninde taksimden bahsedilse dahi kıyasen taşınmazın zilyedi murisin mirasçılarına yasal miras payına mahsuben sağlığında yaptığı paylaştırma da bu kapsamdadır.)
6.2.2. “Usulî kazanılmış hak” kavramı davaların uzamasını önlemek, hukukî alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez ana ilkelerinden biri hâline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada, mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
09.05.1960 tarihli ve 1960/21 E. 1960/9 K. sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında; Yargıtay bozma kararına uyulmakla orada belirtilen biçimde işlem yapılması yolunda lehine bozma yapılan taraf yararına usulî kazanılmış hak, aynı doğrultuda işlem yapılması yolunda yerel mahkeme için de zorunluluk doğacağı, bozma kapsamı dışında kalan hususların kesinleşmiş sayılacağı, usulî kazanılmış hakka ilişkin açık kanun hükmü olmasa da temyiz sonucu verilecek bozma kararının hakka ve usule uygun karar verilmesini sağlamaktan ibaret olan amacı ve muhakeme usulünün hakka varma ve hakkı bulma maksadıyla kabul edilmiş olması yanında hukukî alanda istikrar amacıyla kabul edilmiş bulunması bakımından usulî kazanılmış hak müessesesi usul hukukunun dayandığı ana esaslardan olup kamu düzeniyle de ilgili olduğu belirtilmiştir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK)'nda da usulî kazanılmış hakka ilişkin açık bir düzenleme bulunmamakta ise de bu ilkenin uygulanma gerekliliği HMK hükümleri karşısında da varlığını sürdürmektedir. Yargıtayın bozma kararına uyan mahkeme, bozma kararı uyarınca işlem yapmak ve hüküm vermek zorundadır; çünkü mahkemenin bozma kararına uyması ile, bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usulî müktesep hak doğmuş, bozma kapsamı dışında kalan hususlar ise kesinleşmiştir.
6.3. Değerlendirme
Dosya içeriğine, toplanan delillere, (IV/3) numaralı bentte belirtilen bozma kararına uyulması suretiyle verilen kararın yasal ve hukuksal gerekçesine, Mahkemenin tapu iptali ve tescile ilişkin önceki tarihli kararına ilişkin temyiz itirazlarının, (IV/3) numaralı bentte yer verilen bozma kararı uyarınca reddedilmesi ve bu hususun kesinleşmiş olmasına göre yazılı şekilde karar verilmesinde bir isabetsizlik yoktur.
V. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle; davalının yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usule, yasaya ve bozma kararının gereklerine uygun olan hükmün ONANMASINA, alınması gereken 2.622,52 TL bakiye onama harcının temyiz eden davalıdan alınmasına, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.