"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece verilen kısmen ret kararının Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesince bozulması üzerine Mahkemece bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen reddine ilişkin karar süresi içinde davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü.
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, çekişmeli taşınmazlar tarafların müşterek murisi...’den intikal ettiği halde davalı adına tespit ve tescil edildiğini,murisin terekesinin mirasçıları arasında taksim edilmediğini ileri sürerek, tapu kaydının iptali ve davacı adına tescilini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesinde özetle, murisin terekedeki mallarının taksim edildiğini, davacının hissesine düşen kısımların bakımsız ve ağaçlık olması nedeniyle kadastro sırasında orman olarak yazıldığını belirterek, davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Kandıra Asliye Hukuk Mahkemesinin 27/09/2013 tarihli ve 2011/374 Esas, 2013/775 Karar sayılı kararıyla; davanın kısmen kabulüne, çekişmeli 101 ada 5, 126 ada 81, 126 ada 116 parsellerin tapu kaydının iptaline, taşınmazların her biri 8 pay kabul edilerek 2'şer payının davacı ... adına tesciline, çekişme konusu 139 ada 43 parsel sayılı taşınmaz yönünden açılan davanın ispatlanamadığından reddine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
1. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı temyiz talebinde bulunmuştur.
2.Bozma Kararı
Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 14/10/2015 tarihli ve 2015/14259 Esas, 2015/11724 Karar sayılı kararıyla "... dava konusu 101 ada 5, 126 ada 81 ve 126 ada 116 parsel sayılı taşınmazlar bakımından davalı ...'ın yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle hükmün bu taşınmazlar bakımından onanmasına... keşifte, dinlenen mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarından, dava konusu 139 ada 43 parsel sayılı taşınmazın doğusundaki 4 dönümlük kısmın, davacı murisi...'den, geriye kalan 3 dönümlük kısmın ise davalı murisi ...'dan kaldığının anlaşılması nedeniyle 4 dönümlük kısım bakımından davanın ispatlandığı, doğru sonuca ulaşılabilmesi için; keşifte dinlenen yerel bilirkişi ve taraf tanıkları ile fen bilirkişisi eşliğinde yeniden keşif yapılarak, davacının murisi...'den kalan 139 ada 43 parsel sayılı taşınmazın 4 dönümlük kısmının yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından taşınmaz zemininde gösterilmesinin istenmesi, harita ve pafta üzerinde fen bilirkişisine işaretlettirilmesi ve keşfen tespit edilecek sınıra göre ifraz haritasının hazırlanması ve ifraz haritası uyarınca 139 ada 43 parsel sayılı taşınmazın 4 dönümlük kısmı bakımından davacının ispatlanan davasının kabulüne karar verilmesi gerektiği" gerekçesiyle hüküm bozulmuştur.
3. Mahkemece Bozma Kararına Uyularak Verilen kararKandıra Asliye Hukuk Mahkemesinin 28/09/2017 tarihli 2016/670 Esas 2017/339 Karar sayılı kararıyla; davanın kısmen kabulüne, çekişmeli 139 ada 43 parsel sayılı taşınmazın 31/07/2017 tarihli fen bilirkişi rapor ve ekli krokisinde (B) harfi ile gösterilen 4.690,35 m² lik kısmının davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
4. Bozma Sonrası Mahkeme Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz talebinde bulunmuştur.
5.Temyiz Nedenleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle, Mahkemece her ne kadar bozma kararına uygun olarak çekişmeli taşınmaz yönünden davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de haricen öğrendiklerine göre yargılama sırasında davalı tarafın taşınmazı 3.kişiye devrettiğini bu sebeple verilen kararın hükmen infazının kabil olmadığını, ...nın 125. maddesinde düzenlenen seçimlik haklarının hatırlamadığını belirterek ve resen görülecek sebeplerden dolayı Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesini istemiştir.
6.Gerekçe
6.1.Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
6.2. İlgili Hukuk
HMK’nın 114. maddesinin 1. fıkrasının d bendine göre, tarafların, taraf veya dava ehliyetine sahip olmaları; kanuni temsilin söz konusu olduğu hallerde, temsilcinin gerekli niteliğe sahip bulunması dava şartlarındandır. Yine HMK’nın 115. maddesine göre, Mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır. Taraflar da dava şartı noksanlığını her zaman ileri sürebilirler. Mahkeme, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir. Ancak, dava şartı noksanlığının giderilmesi mümkün ise bunun tamamlanması için kesin süre verir. Bu süre içinde dava şartı noksanlığı giderilmemişse davayı dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddeder. Dava şartı noksanlığı, Mahkemece, davanın esasına girilmesinden önce fark edilmemiş, taraflarca ileri sürülmemiş ve fakat hüküm anında bu noksanlık giderilmişse, başlangıçtaki dava şartı noksanlığından ötürü, dava usulden reddedilemez.
Hukuk Genel Kurulunun 03.03.1993 tarihli 773/82 sayılı kararında da; dava şartlarının davanın açıldığı tarihten, hükmün kurulduğu tarihe kadar varlığını devam ettirmesinin temel kural olduğu açıkça vurgulanmıştır. Bu yasal düzenlemeler ve yargısal uygulamalar karşısında şüphesiz hakim, davanın başında dava şartlarının mevcut olup olmadığını kendiliğinden (re'sen) araştırmak zorundadır.
6.3. Değerlendirme
Kadastro sonucu Kocaeli ili ..... ilçesi ..... köyü çalışma alanında bulunan 139 ada 43 parsel sayılı 7.211.97 metrekare yüz ölçümündeki taşınmaz irsen intikal,taksim, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ve satış nedeniyle ... adına tespit ve tescil edildikten sonra tapuda kayden 24.12.2010 tarihinde dava dışı ...... adına devredilmiştir.
Tapu iptali ve tescil davalarında dava, iptali istenen tapu kayıt malikine yöneltilir. Ne var ki, 139 ada 43 parsel sayılı taşınmazın teknik bilirkişi raporunda (B) harfi ile gösterilen temyize konu bölümü yönünden dava kabul edilmiş ise de, anılan taşınmaz dava tarihinden önce ......'ye devredilmiş, dava dilekçesinde husumet eski malik ...’a yöneltilmiştir.
Hal böyle olunca davalı hakkındaki davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı olduğu şekilde karar verilmesi isabetsiz olmuştur.
V. SONUÇ
Yukarıda açıklanan nedenlerle; davacılar vekilinin yerinde görülen temyiz itirazının kabulü ile kararın 6100 sayılı Yasa'nın geçici 3. maddesi yollaması ile 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının temyiz edene iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07/11/2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.