"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/649 E., 2021/1748 K.
HÜKÜM/KARAR : Davanın usulden reddine / İstinaf başvurusunun esastan reddine
İLK DERECE MAHKEMESİ : Doğubayazıt 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/216 E., 2020/288 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle;kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I .DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde, 108 ada 119 ve 109 ada 20 parsel sayılı taşınmazların davacı tarafından aralıksız 50 yıldır tasarruf ve imar ihya edildiğini ileri sürerek miras yoluyla gelen hakka ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanmak suretiyle davalı Hazine adına olan tapu kayıtlarının iptaline ve davacı adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde, husumet ve zamanaşımı itirazında bulunarak dava konusu taşınmazların Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan yerlerden olduğunu belirtip davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kesin hüküm nedeni ile usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle, yapılan kadastro tespitinin hatalı olduğunu, davacının dava konusu taşınmazları 50 yıla yakın süredir ekip biçtiğini, taşınmazlar üzerinde malik sıfatıyla zilyet olduğunu, taşınmazlarını hiçbir zaman pasif durumda bırakmadığını, imar-ihya ettiğini, taşınmazların Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olmadığını, belirterek Mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, davacının kardeşinin aynı iddia ile Doğubayazıt Kadastro Mahkemesinin 2014/47 Esas sayılı dosyası ile dava açtığı, 1961 tarihinden önce zilyetliğin ispatlanamadığı gerekçesiyle 2014/131 Karar sayılı kararı ile davanın reddedildiği ve 07.10.2014 tarihinde kesinleştiği, her iki davanın davacısının mirasbırakanın ... olduğu ve taşınmazlar üzerinde 1961 yılından önce zilyetliğin bulunmadığının saptandığı davacının davasındaki dava konusu ve talebi ile Kadastro Mahkemesinin 2014/47 Esas sayılı dosyasındaki dava konusu ve talebinin aynı olması ve Kadastro Mahkemesinin kararının kesinleşmesi nedeni ile mahkemece davanın HMK114/1-i maddesi uyarınca usulden reddine karar verilmesinin hukuka uygun bulunduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle, İlk Derece Mahkemesi ve Bölge Adliye Mahkemesi kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirtip dava dilekçesindeki ve istinaf dilekçesindeki taleplerini tekrar ile ret kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 190 ıncı ve 303 üncü maddeleri, 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14 üncü ve 46/1-2 nci maddeleri, 4721 sayılı ... Medeni Kanunu’nun 6 ncı ve 713 üncü maddeleri
3. Değerlendirme
Ağrı ili, ....., ilçesi, ....., köyünde yapılan kadastro çalışmaları sonucunda 108 ada 119, 109 ada 20 parsel sayılı taşınmazlar tapu kaydına dayanılarak çayır, kerpiç ev ve arsa vasfı ile Hazine adına tespit ve hükmen tescil edilmiştir.
Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine.
Ancak, dosyaya getirtilen ve dava konusu taşınmazların hükmen kesinleşmesine esas olan Doğubayazıt Kadastro Mahkemesinin 2014/47 esas sayılı dava dosyası incelendiğinde, ... mirasçılarından Necmettin Özer’in dava konusu parseller hakkında taşınmazların miras bırakandan miras yoluyla kendisine kaldığı ve Hazine tapusunun oluştuğu 1961 yılından önce 20 yıl zilyet oldukları iddiası ile tespite itiraz davası açtığı, mahkemece yapılan yargılama sonunda davacı tarafın 1961 yılı öncesi zilyetliğinin bulunmadığı kabul edilerek davanın reddine ve taşınmazların tespit gibi Hazine adına tesciline karar verildiği, kararın kesinleştiği anlaşılmıştır. Söz konusu dava dosyası üst mirasbırakan ...'in mirasçısı davacı yönünden kesin hüküm teşkil etmese de güçlü delil teşkil ettiği ve davacı tarafın iddiasının ispatlanamadığı gerekçesi ile davanın esastan reddi gerekirken yazılı gerekçe ile usulden reddine karar verilmesi isabetsiz olmuştur.
Ne var ki anılan husus yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, sonucu itibarıyla doğru bulunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının gerekçesinin değiştirilerek ve düzeltilerek onanması 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin dördüncü fıkrası hükmü gereğidir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin Bölge Adliye Mahkemesince yapılan değerlendirmeye yönelik temyiz itirazlarının kabulü ile sonucu itibarıyla doğru olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının gerekçesi değiştirilmek suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
İstek hâlinde peşin alınan temyiz harcının ilgiliye iadesine, Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
03.10.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.