"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar vekilleri tarafından duruşma istemli olarak temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, duruşma günü olarak saptanan 31.01.2023 Salı günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davalı ... vekili Avukat ..., davalılardan ... ve vekili Avukat ... ile temyiz edilen davacılar ... ve diğerleri vekili Avukat ..., ilişkili kişi ... Varlık Yönetimi vekili Avukat ... geldiler. Davetiye tebliğine rağmen diğer temyiz eden davalı ... İnşaat vekili ve diğerleri gelmedi. Yokluklarında duruşmaya başlandı, gelen vekillerin sözlü açıklamaları dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi, ... karara bırakıldı. Temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar, her ikisinin de kayınbiraderi olan dava dışı ...'a vekaletname verdiklerini, ...'un aldığı vekaletnamelerle bir kısım işlemler yaptığını, bu arada dava konusu taşınmazların bulunduğu parselde tevhit ve ifraz ile parselasyon sonucu 22 adet villa inşaatını da işin mali finansmanı davacılara ait olmak üzere yaptığını, davalıların tamamen hileli hareketleri ile ve ...’un iyiniyetini kötüye kullanarak bedel alınmaksızın dava konusu 4 adet bağımsız bölümün tapusunu adlarına geçirdiklerini, ...'un tapuların iadesi yönündeki çabalarının sonuçsuz kaldığını, bu nedenle kendilerine hesap veremeyeceği düşüncesi ile kısa süre önce intihar ettiğini, tapu devrinin şekline ilişkin olarak ... Cumhuriyet Başsavcılığının 2015/2661 Soruşturma sayılı dosyasında beyanının mevcut olduğunu, ...'un intiharından sonra 10/06/2015 tarihi itibari ile ... Tapu Müdürlüğünde yaptıkları ve buna bağlı harici araştırmaları sonucunda vekil ...'un dolandırıldığı tamamen hileli hareketlerle tapuların üzerlerine geçmesine takiben ...'a hiç bir bedel ödenmediği ve tamamen haksız kazanç sağlandığının tespit edildiğini, B Blok 1 numaralı bağımsız bölümün yapılan parselasyon ve kat irtifakı sonucu davacılardan ... adına tescil edildiğini, 17/03/2014 tarihinde vekili konumu ile dava dışı ölü ... tarafından davalılardan ... İnşaat Turizm Eğitim Hayvancılık San. ve Tic. Limited Şirketine devredildiğini, yine C Blok, 2 numaralı bağımsız bölümün davacılardan ... adına kayıtlıyken yine davalılardan ... İnşaat Turizm Eğitim Hayvancılık San. ve Tic. Limited Şirketine ... tarafından devredildiğini, bu şirketin de 03/06/2015 tarihinde davalılardan ...'a, bu şahsın da 09/06/2015 tarihinde kardeşi diğer davalı ...'a devrettiğini, E blok 1 numaralı bağımsız bölümün davacı ... adına kayıtlıyken 14/05/2014 tarihinde ... İnşaat Turizm Eğitim Hayvancılık San. ve Tic. Limited Şirketine, ondan da 01/06/2015 tarihinde davalı ...'a devredildiğini, E Blok 2 numaralı bağımsız bölümün de aslında davacılara ait olduğunu ve kendilerine verilmesi gerekirken 31/01/2014 tarihinde ... İnşaat Turizm Eğitim Hayvancılık San. ve Tic. Limited Şirketine tapu devri yapıldığını, ondan da 02/06/2015 tarihinde davalılardan ...'in devraldığını, yapılan işlemlerin tamamen hileye dayalı olduğunu, tapu devirlerinin tarihlerinin, davalıların yakınlıklarının ve üçüncü şahıs konumundakilerin taşınmazların gerçek durumunu ve davalılarla olan ilişkiyi, davalıların konumunu bildiklerini, davalıların ...'un iyi niyetini kötüye kullanarak bedelsiz ve kötü niyetli bir biçimde taşınmazları kendi adlarına tescil ettirmelerinin hukuken korunacak bir yanı olmadığını ileri sürerek, tapu kayıtlarının iptali ile adlarına tesciline karar verilmesini istemişlerdir.
II. CEVAP
Davalı ..., dava konusu E Blok 2 no.lu bağımsız bölümü satılık olması nedeni ile hiç tanımadığı kişiler olan ... İnşaat Turizm Eğitim Hayvancılık San. ve Tic. Limited Şirketinden 02/06/2015 tarihinde 148.000,00 TL bedelle satın aldığını, aynı gün hem tapuyu üzerine aldığını hem de satış bedelini banka havalesi ile satıcı ... İnşaat Turizm Eğitim Hayvancılık San. ve Tic. Limited Şirketine ödediğini, diğer davalıları tanımadığını, iyi niyetli olarak taşınmazı satın aldığını, davalı ... İnşaat Tur. Eğitim Tarım Hay. San.ve Tic. Ltd. Şti., davanın süresinde açılmadığından reddi gerektiğini, davacıların hileyi öğrenme tarihinin, vekilleri ...’un öğrendiği tarih olduğunu, dava konusu satışlarda hile yapılmadığını, Savcılık dosyasında takipsizlik kararı verildiğini, davalılar ... ve ..., ne davacıları ne vekalet verdiklerini iddia ettikleri ...'u tanımadıklarını, davalı ... ...’in taşınmazı satış bedelini ödemek suretiyle usulüne uygun yapılan resmi satış ve devir suretiyle ... İnşaat Turizm Eğitim Tarım Hayvancılık San. ve Tic. Limited Şirketinden aldığını, banka ödeme dekontlarının bulunduğunu, iyi niyetli malik olduğunu, ayrıca yine kardeşi olan diğer davalı ... adına kayıtlı görünen C Blok 2 no.lu bağımsız bölümün satış ve devrini kardeşi Abdurrahman’ın yurt dışında ikamet ediyor olması ve tapu devri esnasında yurt dışında işlerini devam ettiriyor olmasından dolayı kardeşi adına yine bedeli ödenmek suretiyle satın alındığını 1 hafta sonra da kardeşi yurt dışından geldikten sonra ...’a devrini yaptığını belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu edilen taşınmazların davacılar adına kayıtlı iken davacıların kayınbiraderi olan ...'a verilen vekaletname sonucunda öncelikle davalı şirkete devredildiği, dava konusu taşınmazlardan B Blok 1 numaralı bağımsız bölümün halen davalı şirket adına kayıtlı olduğu, C Blok 2 numaralı bağımsız bölümün davalı şirket tarafından önce davalı ... ' a daha sonra bu davalı tarafından diğer davalı ...'a devredildiği, E Blok 1 numaralı bağımsız bölümün şirket tarafından davalı ...'a devredildiği, E Blok 2 numaralı bağımsız bölümün ise şirket tarafından diğer davalı ...'e devredildiği, davacı tarafın talebinin vekalet görevinin kötüye kullanılması ve hile hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil talebine ilişkin olduğu, dava konusu taşınmazların davacıların vekili ... tarafından aralarındaki güven ilişkisi nedeniyle davalı şirkete devredildiği, davalı şirket tarafından davacıların vekili ...'a taşınmazların yeniden davacılara devri hususunda vekalet verildiği, daha sonra bu vekaletin davalı şirket tarafından azline ilişkin noterde işlem yapıldığı, davalı şirketin herhangi bir bedel ödemeden davacılara ait taşınmazları edindiği, dosya kapsamında dinlenen davacı tanık beyanlarının bu durumu doğruladığı, bu hali ile davalı şirketin hile ile dava konusu taşınmazların tapusunu ele geçirdiği, her ne kadar diğer davalılar iyi niyet iddiasında bulunmuş iseler de dava konusu taşınmazların şirket tarafından ele geçirildiği tarih ile davalılara devri arasında kısa bir sürenin bulunduğu, satış bedellerinin dava konusu taşınmazların değerinin çok altında olduğu, davalıların davalı şirket ile ... birliği halinde dava konusu taşınmazları edindiği anlaşılmakla, davalılar yönünden davanın kabulüne, dahili davalılar bakımından yapılan incelemede ise; davanın tapu iptali ve tescil davası olduğu ve ipotek alacaklısının tapu iptal ve tescil davasına taraf olamayacakları anlaşılmakla dahili davalılar yönünden de davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davalı ... İnş. .... Eğit. .... Hayv. San. Tic. Ltd. Şti vekili istinaf dilekçesinde özetle; davanın hak düşürücü süre içerisinde açılmadığını, tanık ...'ın davacının oğlu olduğunu, satışlarla bizzat ilgilendiğini, tanığın beyanlarından, davacıların dava konusu taşınmazları vekil ... ve ... isimli şahıs aracılığı ile müvekkili şirkete sattıkları, satışın başından beri davacılar ile vekil ...'un beraber hareket ettikleri, davacıların her işlemden haberdar oldukları hususlarının anlaşıldığını, kaldı ki vekil ...'un çok değerli olan 4 adet villayı davacılardan habersiz ve bedel almadan satmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, davacıların hileyi öğrenme tarihlerinin vekil ...'un öğrendiği tarih olduğunu, dava konusu satış işleminde hile olmadığını, davacılar vekilinin, ... ile davalı ... Turizm Eğitim Hayvancılık San. ve Tic. Limited Şirketin taşınmazların satış bedelinin sonradan ödeneceğini kararlaştırdıklarını ileri sürdüğünü, bu iddia doğru ise, yapılan işlemde hile olmadığını, satıcının alacağını ... altına almak için ipotek veya benzeri bir hukuki yolla başvurma olanağı olduğunu, satış bedelinin alınmadığı durumlarda, tapu iptali ve tescil davası değil, alacak davası açılması gerektiğini, ...'un şikayeti üzerine ... Cumhuriyet Başsavcılığının 2015/2661 sayılı soruşturmasında "hile olgusunun olmadığına binaen takipsizlik kararı" verildiğini ve kararın kesinleştiğini, dava dilekçesinde hilenin olduğuna dair somut verilerin olmadığını, tanık beyanları ile de satış işleminde hile olmadığını açıkça kanıtladıklarını belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; davanın hak düşürücü süre içinde açılmadığını, dosyadaki tüm delilleri toplanmadan karar verildiğini, tanıklarından ...'un dinlenmesi hususunda Mahkemece gerekli araştırma ve inceleme yapılmadığını, davacı tarafın dava dilekçesinde aldatma kastını yeteri kadar açıklamadığını, gerçek dışı açıklamaları ya da gizlenen şeyleri belirtmediğini, müvekkili bakımından aldatma kastı şartının gerçekleşmediğini, davalı müvekkilinin dava konusu E Blok 2 no.lu bağımsız bölümü, satılık ilanını görmesi üzerine davalı şirketten 02.06.2015 tarihinde 148.000 TL bedelle iyiniyetli olarak satın aldığını, satış bedelini banka havalesi ile şirkete ödediğini, Mahkemenin gerekçeli kararında davacıların sundukları hangi delillerle müvekkili yönünden iddianın ispat edildiğini ayrıntılı olarak belirtmediğini, ayrıca müvekkilinin ne davacıları ne de diğer davalıları tanımadığını, dosya içerisinde mevcut bilirkişi raporu incelendiğinde görüleceği üzere davaya konu taşınmazın hangi tarihteki değerinin hesaplandığının net olarak anlaşılamadığını, taşınmazın satın alındığı tarihteki değerinin belirlenmediğini, dolayısıyla Mahkemenin satın alınma tarihindeki değerinin çok altında olduğuna ilişkin tespitinin dayanaksız olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
3. Davalılar ... ve ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacıların müvekkilleri yönünden iddialarını ispat edemediklerini, müvekkilleri aleyhine dosyada tek bir delil, tek bir tanık beyanı bulunmadığını, aksine lehe olan resmi kayıtların ve tanık beyanlarının mevcut olduğunu, Mahkemenin kabul gerekçesinin anlaşılamadığını, tamamen soyut verilere dayalı olarak verilen kabul kararının doğru olmadığını, müvekkillerinin iyiniyetli 3. kişi olduklarını, ne davacıları ne vekalet verdiklerini iddia ettikleri ...'u tanımadıklarını, müvekkili ...'un adına kayıtlı taşınmazı satış bedeli ödenmek suretiyle usulüne uygun yapılan resmi satış ve devir suretiyle ... İnşaat Turizm Eğitim Hayvancılık San. ve Tic. Limited Şirketinden aldığını, banka evrakları ve ödeme dekontlarının dosya içerisinde mevcut olduğunu, diğer davalı müvekkili ... adına tapuda kayıtlı görünen C Blok D:2 no.lu bağımsız bölümün de iyiniyetli olarak bedeli karşılığında satın alındığını, ayrıca davanın 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde açılmadığını belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile İlk Derece Mahkemesine ait kararda usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalılar vekillerinin istinaf başvurularının 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davalı ... İnş. .... Eğit. .... Hayv. San. Tic. Ltd. Şti vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü itirazlarını yineleyip, verilen kararın usul ve yasalara aykırı olduğunu, müvekkilinin müteveffa ...'a verdiği vekaletnamenin sonradan iptal edilmesi işleminin Mahkeme kararına esas teşkil ettiğini, söz konusu vekaletnamenin ... 3. Noterliğin 11.03.2014 tarihli ve 3103 yevmiye numarası ile verildiğini, sonrasında bu vekaletnamenin hukuki bir yararının kalmadığı gerekçesi ile müvekkili tarafından aynı Noterliğin 17.03.2014 tarihli ve 3341 yevmiye no.lu işlemi ile iptal edildiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü itirazlarını yineleyip, verilen kararın usul ve yasalara aykırı olduğunu, müvekkilinin adına kayıtlı taşınmazı iyiniyetli olarak edindiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
3. Davalılar ... ve ... vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü itirazlarını yineleyip, verilen kararın usul ve yasalara aykırı olduğunu, müvekkillerinin TMK'nın1023. maddesi kapsamında iyiniyetli alıcı konumunda olduklarını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, hile hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. Hile (aldatma), genel olarak bir kimseyi irade beyanında bulunmaya, özellikle sözleşme yapmaya sevk etmek için onda kasten hatalı bir kanı uyandırmak veya esasen var olan hatalı bir kanıyı koruma yahut devamını sağlamak şeklinde tanımlanır. Hatada yanılma, hilede ise yanıltma söz konusudur. ... s. ... Borçlar Kanunu’nun (TBK) 36/1. (818 s. Borçlar Kanunu’nun (BK) 28/1.) maddesinde açıklandığı üzere taraflardan biri diğer tarafın kasıtlı aldatmasıyla sözleşme yapmaya yöneltilmişse yanılma (hata) esaslı olmasa bile aldatılan taraf için sözleşme bağlayıcı sayılamaz. Değinilen koşulların varlığı halinde aldatılan taraf hakkını kullanmak suretiyle hukuki ilişkiyi geçmişe etkili (makable şamil) olarak ortadan kaldırabilir ve verdiği şeyi geri isteyebilir.
2. Hile her türlü delille ispat edilebileceği gibi iptal hakkının kullanılması hiç bir şekle bağlı değildir. Aldatmanın öğrenildiği tarihten itibaren bir yıllık hak düşürücü süre içerisinde karşı tarafa yöneltilecek bir irade açıklaması, defi yahut dava yoluyla da kullanılabilir.
3. ... Medeni Kanunu'nun 1023. maddesinde; "Tapu kütüğündeki sicile iyi niyetle dayanarak mülkiyet veya başka bir ayni hak kazanan üçüncü kişinin bu kazanımı korunur." hükmü düzenlenmiştir.
3. Değerlendirme
1. Dosya içeriğinden ve toplanan delillerden, çekişme konusu bağımsız bölümlerin kök parseli olan 339 ada 1 parsel sayılı 3734 m2 miktarlı, arsa vasıflı taşınmaz çeşitli paylarla dava dışı ... .... isimli şahıslar adına kayıtlı iken 7.6.2007 tarihinde söz konusu taşınmaz üzerinde kat irtifakı tesis edildiği, dava konusu taşınmazlardan C blok 2 no.lu bağımsız bölüm dava dışı .... adına kayıtlı iken 12.3.2014 tarihli satış işlemi ile davacılardan ...'a temlik edildiği, ... adına vekaleten dava dışı ... tarafından 14.05.2014 tarihinde davalı şirkete, şirket tarafından 3.6.2015 tarihinde davalı ... ..., onun tarafından da 9.6.2015 tarihinde satış yolu ile diğer davalı ...'a devredildiği, dava konusu E blok 1 nolu bağımsız bölüm dava dışı ... adlarına kayıtlı iken 12.3.3014 tarihinde davacı ...'ye devredildiği, Veli adına vekaleten ... tarafından 14.5.2014 tarihinde davalı şirkete, onun tarafından da 1.6.2015 tarihinde davalı ... ... temlik edildiği, dava konusu B blok 1 no.lu bağımsız bölüm dava dışı yukarıda isimleri geçen dava dışı paydaşlar adına kayıtlı iken 12.3.2014 tarihinde davacı ...'a devredildiği, davacı ... adına vekaleten dava dışı ... tarafından 17.3.2014 tarihli satış işlemi ile davalı şirkete temlik edildiği, diğer dava konusu E blok 2 no.lu bağımsız bölüm ise yine dava dışı paydaşlar adlarına kayıtlı iken 31.1.2014 tarihli satış işlemi ile bu şahısların paylarını davalı şirkete devrettikleri, şirket tarafından ise 2.6.2015 tarihli satış işlemi ile davalı ...'e temlik edildiği, dava konusu taşınmazlar üzerinde bulunan ipotek şerhleri nedeniyle lehine ipotek şerhi verilen bankaların davaya dahil edildikleri, davalı ... tarafından sunulan ... Kredi Bankasına ait dekonttan; 02.06.2015 tarihinde ... tarafından davalı şirket hesabına 148.000 TL bedelin "... ... Ayas 339 ada 2713D pafta 1 parsel" açıklaması ile gönderildiği anlaşılmaktadır.
2. Tüm dosya kapsamı ve toplanan deliller itibariyle; davalı şirket ile davalı ... ve ... adlarına kayıtlı B blok 1- E blok 1 ve C blok 2 no.lu bağımsız bölümler yönünden; davalıların el ve ... birliği içerisinde hareket ederek davacıların vekili olan dava dışı ...'un iradesini hileye uğratmak suretiyle taşınmazları edindikleri anlaşıldığından söz konusu taşınmazlar yönünden davanın kabulüne karar verilmiş olmasında bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
3. Davalı ... adına kayıtlı E blok 2 no.lu bağımsız bölüm yönünden yapılan değerlendirmede ise; öncelikle davacıların bahsi geçen taşınmaza malik olduklarını gösterir bir belgenin dosya kapsamında bulunmadığı, davalı şirketin dava dışı şahıslardan 2 no.lu bağımsız bölümü satın aldığı ve diğer davalı ...'a temlik ettiği, ayrıca davalı ...'ın çekişme konusu taşınmazı ediniminde kötüniyetli olduğunu gösterir bir delilin de dosyaya sunulmadığı, bu nedenle davalı ...'ın TMK'nın 1023.maddesi koruyuculuğundan yararlanması gerektiği açıktır.
4. Hal böyle olunca, davalı ... yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde tüm davalılar yönünden davanın kabulüne karar verilmesi doğru değildir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davalılar ... İnş. .... Eğit. .... Hayv. San. Tic. Ltd. Şti, ... ve ... vekillerinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddine,
2.Davalı ... vekilinin değinilen yönlerden yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davalılara iadesine,
03.09.2022 tarihinde yürürlüğe giren Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince gelen temyiz eden davalı ... vekili için 8.400,00 TL duruşma vekâlet ücretinin temyiz edilen davacılardan alınmasına,
05.04.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.