"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/228 E., 2022/9 K.
DAVA TARİHİ : ...
HÜKÜM : Kabul
Taraflar arasında, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesince kararın bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
Karar davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; dava konusu ... köyünde bulunan 181 ada 12 parsel ile 182 ada 14 parsel sayılı taşınmazın bir bölümünü ceddinden intikalen 30 - 40 yıldır nizasız ve fasılasız malik sıfatıyla kullanmasına rağmen kadastro çalışmalarında taşınmazların davalı Hazine adına tespit ve tescil edildiğini ileri sürerek belirttiği alanın tapu kaydının iptali ile adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili; davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Kayseri 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 19.03.2015 tarihli ve 2012/451 Esas, 2015/107 Karar sayılı kararıyla; 181 ada 12 parsel sayılı taşınmazın harita mühendisi bilirkişinin 22.01.2013 havale tarihli rapor ve krokisinde (C21) harfi ile gösterilen 4.219,19 metrekarelik bölümü ile 182 ada 14 parsel sayılı taşınmazın harita mühendisi bilirkişinin 12.08.2014 havale tarihli rapor ve krokisinde (A1) harfi ile gösterilen 1.542,74 metrekarelik bölümü üzerinde 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14 üncü maddesinde öngörülen koşulların davacı yararına gerçekleştiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 05.02.2018 tarihli ve 2015/21010 Esas, 2018/554 Karar sayılı kararıyla; “Sağlıklı sonuca varılabilmesi için; öncelikle, dava konusu taşınmazların tespit tarihi olan 2005 tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait üç ayrı evreye ilişkin stereoskopik hava fotoğrafları getirtilip dosya ikmal edildikten sonra mahallinde yeniden yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek 3 kişilik yerel bilirkişi kurulu, aynı yönteme göre tespit edilecek taraf tanıkları, 3 kişilik ziraat bilirkişi kurulu, jeodezi ve fotogrametri mühendisi ve teknik bilirkişinin katılımıyla keşif yapılmalıdır. Yapılacak keşifte, yerel bilirkişi ve tanıklardan taşınmazların önceki ve şimdiki niteliği, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, öncesinin kime ait olduğu, kimden intikal ettiği ve ne şekilde kullanıldığı, taşınmazların imar-ihyaya konu edilip edilmediği, edilmiş ise imar-ihyanın hangi tarihte başlayıp hangi tarihte bitirildiği etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; komşu taşınmazların dayanak kayıtlarının dava konusu taşınmazların yönünü ne okuduğu bilirkişi ve tanık beyanları ile denetlenmeli; yerel bilirkişi ve tanıkların sözleri arasında doğabilecek çelişkiler, gerektiğinde yüzleştirme yapılarak yöntemince giderilmeli, bilirkişi ve tanık sözleri komşu taşınmazların tutanak ve dayanaklarıyla denetlenmeli; teknik bilirkişiye yerel bilirkişi ve tanıkların gösterdiği sınırlar haritasında işaret ettirilmeli; komşu taşınmazlarla mukayeseli mahkeme gözlemi tutanağa geçirilmeli; 3 kişilik ziraat bilirkişi kurulundan dava konusu taşınmazların eğimini, niteliğini, toprak yapısını, bitki örtüsünü, taşınmazların imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığını, taşınmazlar üzerinde ekonomik amaçlı zilyetliğe ne zaman başlanıldığını ve taşınmazların kullanım durumunu kesin olarak belirleyen, özellikle davacı adına tesciline karar verilen (A1) ve (C21) harfi ile gösterilen taşınmaz bölümleri ile 181 ada 12 ve 182 ada 14 parsel sayılı taşınmazların geriye kalan bölümlerinin ne şekilde ayrıldığını belirtir, bilimsel verilere dayalı, önceki ziraat bilirkişi raporunu da irdeleyen ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik üç adet hava fotoğrafının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde taşınmazların sınırlarını ve niteliğini, taşınmazlar üzerinde imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile taşınmazlar üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şekli ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı; HMK'nın 290/2 nci maddesi uyarınca birlikte keşfe götürülecek bir fotoğrafçı aracılığıyla raporlarda belirtilen hususların somutlaştırılması için dava konusu taşınmazları ve çevresini tüm yönleriyle gösterecek şekilde yakın plan fotoğrafları çektirilip fotoğraflar üzerinde dava konusu taşınmazlar kabaca işaretlettirilmeli ve Mahkemece onaylanmasını müteakip dosya arasına konulmalı; sonuca göre 3402 sayılı Yasa'nın 14 üncü maddesi uyarınca belgesiz araştırması yapılmalı, bundan sonra tüm deliller birlikte incelenerek sonucuna göre hüküm tesis edilmesi gerekirken eksik inceleme ile hüküm kurulmasının isabetsiz olduğu” gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Kayseri 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 10.01.2022 tarihli ve 2018/228 Esas, 2022/9 Karar sayılı kararıyla; dava konusu edilen kısımlarda davacı lehine zilyetlik yoluyla kazanım şartlarının gerçekleştiği gerekçesiyle davanın kabulü ile 4609 ada 13 parsel sayılı taşınmazın kuzeyinde yer alan ve tescil harici parsel içinde bulunan harita mühendisi bilirkişinin 10.09.2021 havale tarihli rapor ve krokisinde (A) harfi ile gösterilen 1.542,74 m2’lik bölümün ifraz edilerek bu bölümün tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline, 4608 ada 12 parsel sayılı taşınmazın harita mühendisi bilirkişinin 10.09.2021 havale tarihli rapor ve krokisinde (C1) harfi ile gösterilen 4.219,19 m2 ‘lik kısmın ifraz edilerek bu bölümün tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle; kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, eksik inceleme ile hüküm verildiğini, dava konusu taşınmazların Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olup zilyetlikle kazanılmasının mümkün olmadığını, kaldı ki, davacının taşınmazlar üzerinde nizasız ve fasılasız zilyetliğinin bulunmadığını, davacı tarafın dava dilekçesindeki taleplerinin daha fazla olmasına rağmen Mahkemece kabul edilen kısım dışındaki talepler hakkında karar verilmediğini belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastrodan önceki hukuki nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14 üncü ve 17 nci maddeleri,
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 713/1 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Kadastro sonucunda ... köyü çalışma alanında bulunan 181 ada 6 parsel sayılı 65.152,06 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olması nedeniyle ham toprak vasfı ile Hazine adına tespit ve tescil edilmiş, taşınmaz daha sonra 2012 yılında yapılan kamulaştırma sonucunda aynı ada 10, 11, 12 ve 13 parsel sayılı taşınmazlara ifraz edilmiş, böylece 181 ada 12 parsel sayılı taşınmaz ham toprak vasfı ile 26.696,90 metrekare yüz ölçümlü olarak ifrazen Hazine adına tescil edilmiştir. Yine 182 ada 14 parsel sayılı 310.914,33 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olması nedeniyle ham toprak vasfı ile Hazine adına tespit ve tescil edilmiştir.Yargılama sırasında 11.05.2018 tarihinde 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun Ek.1 inci maddesi gereği yüz ölçüm ve cins değişikliği işlemleri ile 181 ada 12 parsel sayılı taşınmaz 4608 ada 12 parsel olarak, 182 ada 14 parsel sayılı taşınmaz ise 4609 ada 14 parsel sayılı taşınmaz olarak tescil edilmiştir. Davacı ..., irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedenine dayanarak 181 ada 12 parsel ( yeni 4608 ada 12 parsel) sayılı taşınmaz ile 182 ada 14 parsel ( yeni 4609 ada 14 parsel) sayılı taşınmazın bir bölümünün adına tescili istemiyle dava açmıştır.
2. Hemen belirtilmelidir ki, Mahkemece hükmüne uyulan bozma kararında gösterildiği şekilde işlem yapılarak 4608 ada 12 parsel sayılı taşınmazın (eski 181 ada 12 parsel) harita mühendisi bilirkişinin 10.09.2021 havale tarihli rapor ve krokisinde (C1) harfi ile gösterilen 4.219,19 m2'lik kısım yönünden davanın kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığından, bu kısma yönelik davalının yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
3. Davalı Hazinenin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; dosya içeriği ve toplanan delillere göre Mahkemece 10.09.2021 havale tarihli harita mühendisi bilirkişisi raporu ve ekli krokisinde (A) harfi ile gösterilen 1.542,74 m2’lik kısım yönünden davacı yararına kazandırıcı zamanaşımı şartlarının oluştuğu belirlenmek suretiyle davanın kabulüne karar verilmiş olmasında kural olarak bir isabetsizlik yoktur. Bu kısım yönünden davalı Hazine vekilinin işin esasına yönelik temyiz itirazları yerinde değildir. Ancak, Mahkemece bu kısmın tescil harici alanda kaldığı kabul edilerek buna göre hüküm kurulmuş ise de Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Parsel Sorgulama ekranından yapılan
araştırmada bu kısmın Hazine adına kayıtlı ... parsel (eski 182 ada 14 parsel) sayılı taşınmaz sınırları içerisinde kaldığı gözükmektedir. Bu durumda bu kısım yönünden hükmün infaz kabiliyetinin bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 297 nci maddesi uyarınca hakim doğru, infazı kabil ve infaz sırasında tereddüt oluşturmayacak şekilde bir karar vermek zorundadır.
4. Hâl böyle olunca, Mahkemece dava konusu taşınmaz başında teknik bilirkişiler refakatiyle yeniden keşif yapılarak harita mühendisi bilirkişinin 10.09.2021 havale tarihli rapor ve krokisinde (A) harfi ile gösterilen 1.542,74 m2’lik kısmın Hazineye ait 4609 ada 14 parsel sayılı taşınmaz sınırları içerisinde mi, yoksa tescil harici kısımda mı kaldığının tam olarak belirlenmesi, ayrıca davacının dava konusu edilen bu kısma bitişik 4609 ada 13 parselin maliki olduğu anlaşıldığından 5403 sayılı Kanun'un ilgili hükümleri ve amacı gözetildiğinde dava konusu kısmın davacının maliki olduğu 4609 ada 13 parsele eklenmesi suretiyle hüküm kurulması gerekirken ayrı bir parsel numarası verilmek suretiyle hüküm kurulması ve anılan hususların gözardı edilmesi isabetsizdir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalının 4608 ada 12 parsel (eski 181 ada 12 parsel) sayılı taşınmaza ilişkin yerinde bulunmayan temyiz itirazının reddi ile, bu taşınmaz yönünden usule ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA,
Davalı Hazine vekilinin değinilen yöne ilişkin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesi yollaması ile 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (HUMK) 428 inci maddesi uyarınca BOZULMASINA,
Temyiz eden davalı Hazine harçtan muaf bulunduğundan bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
09.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.