"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/532 E., 2022/510 K.
HÜKÜM : Kabul
Taraflar arasındaki tapusuz taşınmazın tescili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda hüküm, Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesince bozulmuştur.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne karar verilmiş; kararın davalı Hazine vekili, davalı ... ile davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Asıl dosyada davacı taraf dava dilekçesinde özetle; tespit dışı bırakılan Eskişehir Odunpazarı ... yolu üstü mevkiinde bulunan 18320 metrekarelik taşınmazın müvekkili adına tapuya tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen dosyada davacı taraf dava dilekçesinde özetle; miktar fazlası olan, önceki davada talep edilmeyen 8.803,97 m2'lik alanın müvekkiller adına tescili için biri hakkında verilecek karar diğerini etkileyeceğinden, çelişik kararların çıkmaması ve usul ekonomisi yönünden her iki davanın birlikte görülmesinin uygun olacağını, nedenle bu dosyanın Eskişehir 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/22 esas sayılı dosyası ile birleştirilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar ayrı ayrı davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece, davanın kabulü ile bilirkişiler .... ve ... tarafından düzenlenen 4.7.2012 tarihli raporda davacının kullandığı alanın krokide B harfi ile gösterilen 18200 m2 ile C harfi ile gösterilen 8239,59 m2 lik alanlar olduğu tespit edilmiş, söz konusu rapor hükme esas alınarak B harfi ile gösterilen 18200 m2 lik alanın davacılar adına tesciline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 16.Hukuk Dairesinin 15.05.2014 tarihli 2014/6967 Esas 2014/6105 Karar sayılı kararıyla; " davada taraf gösterilmeyen Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanlığının da yasal hasım konumunda olduğundan davaya dahlinin sağlanarak taraf teşkili sağlandıktan sonra işin esasına girilmesi, hava fotoğrafları ile komşu parsel tutanakları temin edilerek yeniden keşif ve bilirkişi incelemesi yapılması" gerekçesiyle hüküm bozulmuş, bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda aynı gerekçelerle davanın kabulü ile, Asıl dava yönünden, Eskişehir Odunpazarı ... Mahallesi ile ... Köyü sınırında bulunan ve teknik bilirkişiler ... ve ... tarafından düzenlenen 04.07.2012 havale tarihli rapor ve ekinde sunulan ölçekli krokide (B) harfi ile gösterilen ve kırmızı renk ile taralı 18.200 metrekarelik taşınmaz bölümünün 1/2 hissesinin davacı ... oğlu 1947 doğumlu ve T.C. .... numaralı ... ve 1/2 hissesinin İbrahim kızı 1944 doğumlu ve T.C.... numaralı ... adına tapuya tesciline, Birleşen dava yönünden, Eskişehir Odunpazarı ... Mahallesi ile ... Köyü sınırında bulunan ve teknik bilirkişiler ... ve ... tarafından düzenlenen 04.07.2012 havale tarihli rapor ve ekinde sunulan ölçekli krokide (C) harfi ile gösterilen 8.239,59 metrekarelik taşınmaz bölümünün 1/2 hissesinin davacı ... oğlu 1947 doğumlu ve T.C. 143 601 25 372 numaralı ... ve 1/2 hissesinin İbrahim kızı 1944 doğumlu ve T.C. ... numaralı ... adına tapuya tesciline" karar verilmiş, hüküm davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
3. Yargıtay(Kapatılan) 16. Hukuk Dairesi'nin 16.04.2021 tarih, 2017/5417 Esas, 2021/3710 Karar sayılı kararıyla;" dava tarihi olan 2010 yılından 15-20-25 yıl öncesine (bulunmadığı takdirde bu tarihlere en yakın tarihlere) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğü'nden getirtilerek dosya arasına konulmalı, aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftalar, uydu fotoğrafları ile memleket haritaları ilgili kurumlardan celbedilmeli, davacı tarafın dayandığı tapu kaydı tüm tedavülleri ile birlikte bulunduğu yerden istenilerek dosya arasına konulmalı ve bundan sonra mahallinde elverdiğince yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile fen bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi ve üç kişilik ziraat bilirkişi kurulunun katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak keşifte dinlenilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarından davacının dayandığı tapu kaydı yöntemince uygulanarak kaydın çekişmeli taşınmaz bölümünü kapsayıp kapsamadığı belirlenmeli; zilyetliğe de dayanıldığına göre çekişmeli taşınmazın bölümlerinin öncesinin ne olduğu, mera vasfında olup olmadığı yada meradan açılıp açılmadığı, Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olması halinde imar ve ihyaya konu edilip edilmediği, imar ve ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman bitirildiği, taşınmazın tarımsal amaçlı olarak kullanılıp kullanılmadığı, varsa taşınmaz üzerinde zilyetliğin hangi tarihte ve ne zaman başladığı, zilyetliğin sürdürülüş biçimi, kimden kime ve nasıl intikal ettiği hususları yerel bilirkişi ve tanıklardan etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; komşu parsel dayanağı kayıt ve belgeler mahalli bilirkişi ve tanıklar eliyle uygulanarak çekişmeli taşınmaz yönünü ne ve kimin yeri olarak okuduğu belirlenmeli; yerel bilirkişi ve tanıkların beyanları arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak giderilmeye çalışılmalı ve yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsellere ait tutanak ve dayanağı kayıtlarla denetlenmeli; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazın mera vasfında olup olmağını ya da meradan açılıp açılmadığını, toprak yapısını, bitki örtüsünü ve niteliğini, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmazın imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmaz bölümünün her yönünden çekilmiş ve sınırları kabaca işaretlenmiş renkli fotoğraflarını içerir, önceki zirai raporun irdelendiği, somut verilere ve bilimsel esaslara dayanan ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; fen bilirkişisine dava dilekçesi ile işaret edilen dava konusu taşınmazı gösterir ve keşfi takibe elverişli ayrıntılı ve gerekçeli rapor ve kroki düzenlettirilmeli; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden dosyaya getirtilen tüm hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelenmesi suretiyle çekişme konusu taşınmaz bölümünün konumunun hava fotoğraflarında gösterilmesinin istenilmesi " gerekçesiyle hüküm bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazın, dava devam ederken 24.03.2020 tarihinde 27391,30 m2 yüzölçümüyle tarla vasfında ... adına 17816 ada 79 parsel numarasıyla tescilinin yapıldığı anlaşılmış, netice olarak davanın ve birleşen davanın zilyetlikle kazanım şartları oluştuğu gerekçesiyle Asıl davanın ve birleşen davanın kabulü ile Eskişehir ili,... ilçesi, ... 17816 Ada,79 parsel sayılı taşınmazın davalı ... adına kayıtlı tapu kaydının iptali ile davacıların mirasbırakanları ... ve ...’un taşınmazda eşit hissesi bulunduğundan davacıların miras payları oranında (davacılar ...’ın mirasçıları davacı ... için 1/8,davacı ... için 1/8,davacı ... için 1/8,davacı ... için 1/8,davacılar ... mirasçıları davacı ... için 2/8,davacı ... için 2/8 oranında) davacılar adına tesciline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili, davalı ... ile davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalılar ayrı ayrı temyiz dilekçelerinde; çekişmeli taşınmazın yargılama sırasında Hazine adına tescil edildiğini, davanın reddine karar verilmesi gerektiğini öne sürerek kararın bozulmasını talep etmişlerdir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava kadastro harici bırakılan yerin tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 27 nci maddesi
3. Değerlendirme
1. 1957 yılında Eskişehir ili, Tepebaşı ilçesi, Danişment Mahallesinde yapılan kadastro çalışmaları sırasında dava konusu taşınmaz tescil harici bırakılmıştır.
2. Mahkemece, işin esasına girilerek yazılı olduğu şekilde hüküm kurulmuş ise de verilen karar usul ve yasaya uygun bulunmamaktadır. Dava konusu taşınmaz bölümünün bulunduğu yerde 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun geçici 8 inci maddesine dayalı olarak kadastro tespitinin yapıldığı ve nizalı taşınmaz bölümü hakkında 17816 ada 79 parsel numarasıyla kadastro tespit tutanağı düzenlendiği anlaşılmaktadır. 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 27 inci maddesinde, mahalli hukuk mahkemelerinde görülmekte olan kadastro ile ilgili ve henüz kesinleşmemiş bulunan taşınmaz mala ilişkin davalar hakkında o taşınmaz mal için kadastro tutanağı düzenlendiği tarihte bu mahkemelerin görevinin sona ereceği ve dava dosyalarının Kadastro mahkemesine re'sen devrolunacağı düzenlenmiştir. Mahkemelerin görevlerine ilişkin kurallar kamu düzenine ilişkin olduğundan yargılamanın her aşamasında Mahkemece re’sen gözetilmesi gerekir.
3.Hal böyle olunca; Mahkemece görevsizlik kararı verilerek dosyanın re'sen Kadastro Mahkemesine aktarılması gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalılar vekillerinin yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesi yollaması ile 1086 sayılı HUMK'un 428 inci maddesi gereğince BOZULMASINA,
Hazine harçtan muaf bulunduğundan bu konuda karar verilmesine yer olmadığına, yatırılan temyiz peşin harçlarının istek halinde davalı Belediyelere iadesine,
1086 sayılı HUMK'un 440/III-1 inci maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 11.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi