"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
HÜKÜM/KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki tespit harici bırakılan taşınmazın tescili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesince kararın bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
Karar, davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı, Elazığ ili, Palu ilçesi, Karacabağ köyünde bulunan ve kadastro sırasında tespit harici bırakılmış olan, sınırlarını dava dilekçesinde belirttiği taşınmazın satın alma, irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayalı olarak adına tescilini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine, davanın süresinde açılmadığını, dava konusu taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğundan, özel mülke konu olmasının mümkün olamayacağını belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Palu Asliye Hukuk Mahkemesinin 20.01.2016 tarihli ve 2013/690 Esas, 2016/24 Karar sayılı kararıyla, davanın kabulüne, 20.03.2015 tarihli fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 6.157,02 metrekarelik kısmın bağ vasfı ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine temsilcisi temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Bozma Kararı
Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 19.12.2018 tarihli ve 2016/5951 Esas - 2018/7997 Karar sayılı kararı ile “TMK'nın 713/4 ve 5. fıkraları gereğince keşif sonucu elde edilen bilirkişinin rapor ve krokisine göre gerekli yerel ve gazete ilanlarının yöntemine uygun bir biçimde yapılması, ilanın yapıldığı gazete ile ilan tutanaklarının dosya arasına konulması, yasal 3 aylık sürenin dolmasının beklenilmesi ve menfaati olanlara itiraz ... tanınması gerektiği" belirtilerek hüküm bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozma Kararına Uyularak Verilen Karar
Palu Asliye Hukuk Mahkemesinin 30.09.2020 tarihli ve 2019/232 Esas, 2020/154 Karar sayılı kararıyla, TMK'nun 713/1. ve Kadastro Kanunu'nun 14. ve 17. maddelerinde düzenleme altına alınan kazanma koşullarının davacı lehine gerçekleştiği gerekçesiyle davanın kabulüne, 20.03.2015 tarihli fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 6.157,02 metrekarelik lik kısmın davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
D. Bozma Sonrası Mahkeme Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine temsilcisi temyiz isteminde bulunmuştur.
E. Temyiz Nedenleri
Davalı Hazine temsilcisi temyiz dilekçesinde özetle, taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufunda olan yerlerden olduğunu ve bu tür yerlerin zilyetlikle iktisap edilemeyeceğini belirterek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
F. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava zilyetlik edinme sebebine dayalı olarak açılan tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
HMK'nın 114/1-c. madde hükmünde; mahkemenin görevli olması dava şartı olarak belirlenmiştir.
HMK'nın 115/1. madde hükmüne göre; mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır.
3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 27. maddesi; “Mahalli hukuk mahkemelerinde görülmekte olan kadastro ile ilgili ve henüz kesinleşmemiş bulunan taşınmaz mala ilişkin davalar hakkında o taşınmaz mal için kadastro tutanağı düzenlendiği tarihte bu mahkemelerin görevi sona erer ve davalara ait dosyalar mahkemesine resen devrolunur.
Ayrıca müracaata kalmış davaların yenilenmesi halinde de yukarıdaki hüküm uygulanır.
Kadastro hakimi, devredilen bu dava dosyaları ile beşinci madde gereğince müdür tarafından gönderilen kadastro tutanaklarını birleştirerek 11. maddede yazılı şekle uygun olarak askı ilanını yaptırır. İlan süresi bitmeden duruşmaya başlanamaz. Henüz kesinleşmemiş olan davalara, kaldıkları noktadan bu Kanunda öngörülen esas ve usul dairesinde devam olunur.
Kadastro komisyonları tarafından 10. madde uyarınca gönderilen tutanaklar için de hemen askı ilanı yaptırılarak 28. maddenin birinci fıkrası uyarınca işlem yapılır.
Hakim, usul ve şekle ilişkin eksiklikler sebebiyle tutanakları kadastro müdürlüğüne iade edemez.”
Aynı Kanun'un 26/son maddesi; “Kadastro Mahkemesinin yetkisi her taşınmaz mal hakkında kadastro tutanağının düzenlendiği günde başlar.” hükümlerini içermektedir.
3. Değerlendirme
Kadastro sırasında, genel mahkemelerde mülkiyete ilişkin davaya konu olan taşınmazlar 3402 sayılı Kanun'un 5. maddesi uyarınca malik haneleri açık olarak tespit edildikten sonra tutanak ve ekleri Kadastro Mahkemesine gönderilir. Haklarında, tespit gününden önce genel mahkemede mülkiyete ilişkin dava bulunan taşınmazların kadastro tespitleri sırasında malik hanelerinin doldurulması, hukukça değer taşımamaktadır. Bu tür taşınmazlar hakkında genel mahkemelerin görevi, 3402 sayılı Yasa'nın 27. maddesi uyarınca, taşınmaz mal hakkında kadastro tutanağı tanzim edildiği tarihte sona erer ve davanın Kadastro Mahkemesine aktarılması gerekir.
Somut olayda; Mahkemece davanın kabulü yönünde hüküm kurulmuş ise de, temyiz sonrası Dairenin geri çevirme yazıları üzerine Kadastro Müdürlüğü tarafından verilen cevapta; 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun geçici 8. maddesi uyarınca yapılan kadastro çalışmalarında Elazığ ili, Palu ilçesi, Karacabağ köyü çalışma alanında bulunan dava konusu taşınmazla ilgili 381 ada 1 parsel numarası ile 05.03.2020 tarihinde kadastro tutanağı tanzim edildiği askı ilan süresi içinde itiraz edilmediği ve 10.09.2020 tarihinde kesinleştiği belirtilerek Tapu Müdürlüğüne devredildiği, 29.09.2020 tarihinde tapu siciline kaydedildiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece karar verilmeden önce taşınmaz hakkında kadastro tutanağı düzenlendiği ve bu dava nedeniyle henüz tutanağın kesinleşmeyeceği gözetilerek uyuşmazlık hakkında görevsizlik kararı verilmek üzere dava dosyasının görevli Kadastro Mahkemesine gönderilmesi gerekirken uyuşmazlığın esası incelenerek hüküm kurulmuş olması isabetsiz olmuştur.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı Hazine temsilcisinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile Palu Asliye Hukuk Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
14/02/2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.