"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/603 E., 2022/545 K.
DAVA TARİHİ : 08.08.2014
HÜKÜM : Davanın Açılmamış Sayılması
Taraflar arasında görülen kadastro öncesi hukuki nedene dayalı tapu iptali ve tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesince Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozma kararı üzerine davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı Hazine vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; ... ilçes... köyü çalışma alanında bulunan ve kadastro çalışmaları sırasında tespit harici bırakılan taşınmazın 30 yılı aşkın süredir davacının zilyetliğinde olduğunu ileri sürerek davacı adına tescilini talep etmiş, yargılama sırasında dava konusu taşınmazın 18.09.2014 tarihinde ihdasen Hazine adına kaydedilen 120 ve 121 parsel sayılı taşınmazlar içerisinde kaldığı anlaşıldığından davacı vekili ıslah dilekçesi ile davalı Hazine adına tapu kaydının iptali ile davacı adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar; dava konusu taşınmazın Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğunu belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 07.04.2016 tarihli ve 2014/525 Esas, 2016/590 Karar sayılı kararıyla; dava konusu taşınmazda davacı taraf yararına zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleştiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1.Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde, davacı vekili ve davalı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 07.06.2021 tarihli ve 2021/2468 Esas, 2021/4990 Karar sayılı kararıyla, eksik araştırma nedeniyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemesince Bozma Kararı Üzerine Verilen Karar
Mahkemenin, yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 16.02.2022 tarihli duruşmaya davacı vekilinin gelmemesi ve mazeret de bildirmemesi üzerine dosyanın işlemden kaldırıldığı, taraflarca yasal süresi içerisinde dosyanın yenilenmediği ve davanın takip edilmediği gerekçesiyle 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK)'nun 150/5 inci maddesi gereğince davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili ve davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle; Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 7 nci maddesi uyarınca Hazine lehine vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken hükmedilmediğini belirterek Mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesine rağmen davalı kurum lehine vekalet ücretine hükmedilmediğini belirterek Mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kadastro öncesi hukuki nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkin olup davalılar tarafından vekalet ücreti temyiz konusu yapılmıştır.
2. İlgili Hukuk
1. HMK'nın 323 ve 331/3 üncü maddesi,
2.Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 3 üncü maddesinin 2 nci fıkrası ve 7 nci maddesi,
3. Değerlendirme
1.Mahkemece görülen kadastro öncesi hukuki nedene dayalı tapu iptali ve tescil davası sonucunda davacı vekilinin davayı takip etmemesi nedeniyle davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiş, davalılar vekalet ücreti yönünden hükmü temyiz etmiştir.
2. HMK'nın 323 üncü maddesinin ilk fıkrasının (ğ) bendinde "Vekille takip edilen davalarda kanun gereğince takdir olunacak vekâlet ücreti" nin de yargılama giderleri arasında olduğu düzenlenmiş, aynı Kanun'un 331/3 hükmünde "Davanın açılmamış sayılmasına karar verilen hâllerde yargılama giderleri davacıya yükletilir." düzenlemesine yer verilmiştir.
3. AAÜT'nin "Görevsizlik, yetkisizlik, dava ön şartlarının yokluğu veya husumet nedeniyle davanın reddinde, davanın nakli ve açılmamış sayılmasında ücret" başlıklı 7 nci maddesinde; "(1) Ön inceleme tutanağı imzalanıncaya kadar davanın nakli, davanın açılmamış sayılması, görevsizlik veya yetkisizlik kararı verilmesi durumunda bu Tarifede yazılı ücretin yarısına, ön inceleme tutanağı imzalandıktan sonra karar verilmesi durumunda tamamına hükmolunur. Şu kadar ki, davanın görüldüğü mahkemeye göre hükmolunacak avukatlık ücreti, bu Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünde yazılı miktarları geçemez." hükmüne yer verilmiştir.
4. Somut olayda; dava, tapusuz taşınmazın tescili davası olarak Hazineye, ilgili ilçe Belediye Başkanlığına ve Büyükşehir Belediye Başkanlığına karşı açılmış, dava açıldıktan sonra dava konusu taşınmaz ihdasen Hazine adına tescil edildiğinden tapu iptali ve tescil davasına dönüşmüştür.
5. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulunun 28.11.1956 tarihli ve 1956/15 E., 1956/15 K. sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında “...Her davada açıldığı tarihte tespit edilen vaziyet hükmü esas ittihaz olunması iktiza eylemesine...” gerekçesine yer verilerek her davanın açıldığı tarihteki fiili ve hukuki duruma göre değerlendirileceği ilkesi benimsenmiştir (Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 15.02.2023 tarihli, 2022/9-106 E., 2023/69 K. sayılı kararı, § 7 ve 15.11.2022 tarihli, 2020/2-362 E., 2022/1514 K. sayılı kararı, § 23).
6. Yapılan değerlendirmede, davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi halinde davacının yargılama giderlerinden sorumlu olacağı, vekalet ücretinin de yargılama gideri olduğu, davanın açıldığı tarihteki koşullara göre hem Hazinenin hem de Büyükşehir Belediye Başkanlığının davada taraf sıfatı bulunduğu, bu nedenle AAÜT'nin ikinci kısmının ikinci bölümünde yazılı miktarları geçmeyecek oranda ve aynı Tarife'nin 3/2 nci maddesi hükmü gereğince davalılar yönünden aynı sebepten davanın açılmamış sayılmasına karar verildiğinden tek vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken vekalet ücretine hükmedilmemiş olması bozmayı gerektirir.
Ne var ki, anılan husus yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, 6100 sayılı HMK'nın geçici 3/2 nci maddesinin yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un 438 inci maddesinin yedinci fıkrası uyarınca Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı Hazine vekili ve davalı ... vekilinin temyiz itirazının kabulü ile Mahkeme kararının hüküm fıkrasına (4) numaralı bent olarak "Karar tarihinde yürürlükte olan A.A.Ü.T. uyarınca kendisini vekille temsil ettiren davalı Hazine ve Büyükşehir Belediye Başkanlığı lehine 5.100,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalılara ödenmesine" cümlesinin eklenmesine,
Hükmün bu şekilde DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
İstek hâlinde peşin alınan temyiz harcının ilgiliye iadesine,
Temyiz eden davalı Hazine harçtan muaf olduğundan bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
1086 sayılı HUMK'un 440/III-3 üncü maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
27.11.2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.