"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/235 E., 2022/56 K.
DAVA TARİHİ : 01.08.2014
HÜKÜM/KARAR : Ret
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen tapu iptali tescil; tenkis ve tazminat davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairemizce, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davacının mirasbırakan babası ...’nın maliki olduğu 1475 sayılı parselin tamamı ile 1472 sayılı parseldeki 1/8 payını kardeşleri ..., Penbe, Safinaz ve Avniye’ye satış göstererek temlik ettiğini, Penbe’nin ölümü ile payının bir kısım davalılara intikal ettiğini, davalıların paylarını Lütfiye ve Tuncay’a devrettiğini, 1475 sayılı parselin ifraz edilerek 5193, 5194, 5195, 5196 ve 5197 sayılı parsellerin oluştuğunu, 5193 sayılı parsel dışındaki diğer parsellerin üçüncü kişilere satıldığını, mirasbırakanın yaptığı temlikin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek, davalılar adına kayıtlı taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile miras payı oranında davacı adına tescilini, mümkün olmazsa saklı payı oranında tenkisini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili; tarafların mirasbırakanının maliki olduğu dava dışı 2802 sayılı parselini 1998 yılında davacıya ölünceye kadar bakma akdi ile devrettiğini, davacının bakım yükümlülüğünü yerine getirmemesi üzerine mirasbırakan tarafından dava açıldığını, ayrıca kızları arasında denge kurabilmek için dava konusu 1475 sayılı parselin devredildiğini, davanın devamı sırasında mirasbırakanın ölümü ile tüm mirasçılar arasında 23.02.1999 tarihli sözleşmenin imzalandığını, davacının hakkını aldığını açıkça beyan ettiğini, mirasbırakanın mal kaçırma amacı bulunmadığını, geriye taşınmazlar da bıraktığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 21.06.2018 tarihli ve 2014/383 Esas, 2018/414 Karar sayılı kararıyla; mirasbırakanın tüm mirasçıları arasında paylaştırma yaptığı, geriye taşınmazlar bıraktığı, mirasçılar arasında yazılı taksim sözleşmesi yapılarak 15 yıl boyunca taksime uygun taşınmazların kullanıldığı, mirasbırakanın mal kaçırma amacıyla hareket etmediği, tenkis istemi yönünden ise 1 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 18.03.2019 tarihli ve 2019/2470 Esas, 2020/6651 Karar sayılı kararıyla; İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1.b.1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 10.12.2020 tarihli 2019/2470 Esas, 2020/6651 Karar sayılı kararıyla; Bölge Adliye Mahkemesinin kararı 5193 sayılı parsel dışındaki taşınmazlar yönünden benimsenmiş, 5193 parsel sayılı taşınmaz bakımından ise 6100 sayılı HMK'nın 125/1. maddesi uyarınca gerekli usuli işlemlerin yerine getirilmesi, ondan sonra sonucuna uygun bir karar verilmesi gerektiğine değinilerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin 27.01.2022 tarihli ve 2021/235 Esas, 2022/56 Karar sayılı kararıyla; 5194, 5195, 5196, 5197 parsel sayılı taşınmazların üçüncü kişiler adına kayıtlı olması nedeniyle bu taşınmazlara yönelik tapu iptal tescil davasının reddine, tenkise yönelik talebin zamanaşımına uğradığı gözetilerek reddine; 5193 parsel sayılı taşınmaza ilişkin tazminat talebine yönelik davanın ise, taraflar arasında düzenlenen 23.02.1999 tarihli protokolün her ne kadar geçerli bir miras taksim sözleşmesi hükmünde sayılmasa da tarafların karşılıklı olarak birbirlerini ibra ettikleri bir belge niteliğini taşıdığı, davacının mirasbırakana ait 2802 parsel sayılı taşınmazı temlik alması karşılığında davalıları ibra ettiğinin anlaşıldığı gerekçesiyle reddine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; 23.02.1999 tarihli "sözleşme" başlığını taşıyan belgenin, noterden onaylı ve tapuya işlenmiş, resmi bir mirastan feragat ve paylaşım sözleşmesi niteliğinde olmadığını bu nedenle yasal bir geçerliliği bulunmadığını, davacının davayı açmakta hukuki menfaati olup mirasbırakanın davacıyı mirastan mahrum bırakmak kastı ile hareket ederek diğer mirasçılara teberruda bulunmak suretiyle tüm malvarlığını devrettiğini, davacının saklı payına ve miras payına tecavüz anlamına gelen bu sağlararası tapu intikallerinin iptali gerektiğini zira yapılan intikallerin arazilerin o günkü rayiç bedellerinin çok altında satıldığını, daha doğrusu satış gibi gösterildiğini, mirasbırakanın banka hesabına o dönemde yatan bir para hareketliliği olmadığı hususunda gerekli araştırma yapılmadadan eksik inceleme ile karar tesis edildiğini, mirasçılar arasında yapılan 23.02.1999 tarihli anlaşmanın sadece 2802, 1475 ve 900 parselleri kapsamakta olup diğer taşınmazların 5 kardeş arasında eşit olarak paylaşılacağının da hüküm altına alındığını, mirasbırakana ait diğer parseller olan 1635 parsel, 1503 parsel, 4111 parsel, 4113 parsel ve 4115 parselin miras paylaşım sözleşmesinin dışında kaldığını, bu taşınmazlar yönünden davacının tapu iptal ve tescil ile tenkis haklarının bulunduğunu zira halen bu taşınmazlar yönünden tecavüze uğramış saklı payı mevcut olup Mahkemenin davanın tamamı yönünden reddine ilişkin kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, 23.09.1999 tarihli miras taksim sözleşmesinin terekeye tabi tüm taşınmazları kapsamadığından kapsam dışında olan taşınmazlar yönünden hak düşürücü sürenin başlangıcı için mirasın taksim edildiği tarihin değil öğrenme tarihi olan dava tarihinin esas alınması gerektiğini , bu nedenle tenkis talebinin de zamanaşımına uğradığı iddiasını kabul etmediklerini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, mümkün olmazsa tenkis ve tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
01.04.1974 tarihli ve 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı; ... Medeni Kanunu'nun 706 ncı ... Borçlar Kanunu'nun 237 nci ve Tapu Kanunu'nun 26. maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR :
Açıklanan sebeple;
Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye 189,15 TL temyiz harcının temyiz eden davacıdan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.09.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.