"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1852 E., 2022/2649 K.
HÜKÜM/KARAR : Görev Yönünden Ret/Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bingöl 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/223 E., 2022/145 K.
Taraflar arasındaki kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı Hazine vekili ile davalı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun kabulü ile kararın kaldırılması ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi tarafından kaldırma kararına uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın görev yönünden reddine karar verilmiş, hükmün davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; çekişmeli 770 ada 8 parsel sayılı taşınmaz hakkında irsen intikal eden mülk edinmeye muktedir zilyetliğe dayanarak tapu iptali ve tescil isteğinde bulunmuştur.
II.CEVAP
1.Davalı ... vekili; çekişmeli taşınmazın niteliği itibariyle olağanüstü zamanaşımı yoluyla mülk edinilemeyeceğini, davacı yararına zilyetlikle kazanım koşullarının oluşmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
2.Davalı Hazine vekili; çekişmeli taşınmazın tutanağının Kadastro Mahkemesi nezdinde davalı olduğu ve kesinleşmediği, öte yandan tespit günü ile eldeki davanın açıldığı tarih arasında 10 yıllık hak düşürücü sürenin dolduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Bingöl 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 23.09.2016 tarih, 2013/228 Esas, 2016/415 Karar sayılı kararıyla; dinlenen tanık ve mahalli bilirkişi beyanı ile toplanan delillerden dava konusu taşınmazın uzun yıllardır davacının mirasbırakanı ... ve onun vefatı sonucunda davacı ... tarafından kullanıldığının anlaşıldığı, bir başkasının taşınmaz üzerinde mülkiyet iddiasının ve üstün zilyetliğinin bulunmadığı, davacı yararına mülk edinme koşulları oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne, çekişmeli taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı Hazine vekili ile davalı ... vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. Kaldırma Kararı
Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesinin 05.05.2017 tarih ve 2017/246 Esas, 2017/345 Karar sayılı ilamında; ''Dava konusu taşınmazın malik hanesinin boş olduğu, öncelikle malik hanesinin doldurulması gerektiği, taşınmazın tutanağının davalı olduğu Şehir Kadastro Mahkemesinin 1976/15 Esas sayılı dosyasının akibetinin araştırılması, taşınmazın malik hanesi doldurulmadan tapu iptali ve tescil hüviyetindeki eldeki davaya devam edilmesinin mümkün olmadığının gözetilmesi” gereğine değinilerek karar kaldırılmış ve dosya Yerel Mahkemeye gönderilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesince Kaldırma Kararı Sonrasında Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesince yeniden yapılan yargılama neticesinde; dava konusu taşınmazın tutanağının henüz kesinleşmemiş olduğu gerekçesiyle Mahkemenin görevsizliğine, görevli mahkemenin Bingöl Kadastro Mahkemesi olduğunun tespitine karar verilmiştir.
Ç. Kaldırma Kararı Sonrası İlk Derece Mahkemesi Kararına Karşı İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
D. İstinaf Nedenleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmazın ilk zilyedi olan davacı mirasbırakanı tarafından Asliye Hukuk Mahkemesi usullerine göre yargılama yapan Şehir Kadastro Mahkemesinde çekişmeli taşınmaza yönelik olarak dava açıldığını, daha sonra dosyanın takip edilmediğini ve müracaata bırakılarak açılmamış sayılmasına karar verildiğini, Şehir Kadastro Mahkemesi tarafından bu kararın tapuya gönderilmemesinden dolayı taşınmazın malik hanesinde halen davalı kaydının bulunduğunu, eldeki davanın ise TMK'nın 713 üncü maddesi gereğince tescil davası niteliğinde olduğunu, Mahkemece verilen görevsizlik kararının doğru olmadığını, Şehir Kadastro Mahkemesinde açılan davanın açılmamış sayılmasına dair verilen kararın tapuya gönderilmemiş olmasının ve davalıdır şerhi bulunmasının davacılar aleyhine yorumlanmaması gerektiğini ileri sürerek Yerel Mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
E. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve numarası belirtilen temyize konu kararıyla; ileri sürülen istinaf nedenlerine, kamu düzenine ilişkin hususlara, dosyadaki belgelere, taraflarca ileri sürülen ve kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere göre yazılı şekilde verilen kararda usul ve yasaya aykırılık görülmediği gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; taşınmazın kaydında görülen davalı şerhine esas dosyanın Şehir Kadastro Mahkemesinde çekişmeli taşınmaza yönelik olarak açıldığını, daha sonra dosyanın takip edilmediğini ve müracaata bırakılarak açılmamış sayılmasına karar verildiğini, Şehir Kadastro Mahkemesi tarafından bu kararın tapuya gönderilmemesinden dolayı taşınmazın malik hanesinde halen davalı kaydının bulunduğunu, eldeki davanın ise TMK'nın 713 üncü maddesi gereğince tescil davası niteliğinde olduğunu, Mahkemece verilen görevsizlik kararının doğru olmadığını, taşınmazın irsen intikalen eklemeli biçimde davacıların zilyetliğinde olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkin ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 5 inci, 26 ncı, 27 nci maddeleri,
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 114-1/c ve 115 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Dava konusu Bingöl ili, ... ilçesi, ... mahallesi, 770 ada 8 parsel sayılı 13.224,00 metrekare yüz ölçümlü taşınmaz sulu tarla vasfıyla Belediye Tüzel Kişiliği adına tespit edilmiş, 22.01.1976 ilâ 22.03.1976 tarihleri arasında askı ilanı yapılmış, taşınmazın tutanağına ise Kadastro Mahkemesinin 1976/15 Esas sayılı dosya uyarınca davalı olduğu şerh edilmiştir. Davacı irsen intikal eden mülk edinmeye muktedir zilyetliğe dayanarak çekişmeli taşınmaz hakkında tapu iptali ve tescil talep etmiş, davalılar ise davanın reddini savunmuştur.
2.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunu'nun 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine ve dava şartlarına, yargılama kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere, kadastro tutanağının kesinleşmemesi nedeniyle çekişmeli taşınmaz hakkında açılan davalar yönünden Kadastro Mahkemelerinin görevli olduğunun belirlenmiş olmasına göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar vekilinin temyiz itirazının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 247,70 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacılardan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,29.02.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.