"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1762 E., 2023/82 K.
HÜKÜM/KARAR : Kabul-İstinaf İsteminin Reddine/Esastan Ret-Usulden Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Hopa Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/77 E., 2021/330 K.
Taraflar arasındaki muris muvazaası nedenine dayalı tapu iptal tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Karar davacılar vekili ve davalı vekili tarafından istinaf edilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince 21.10.2022 tarihli ayrı kararlar ile davalı vekilinin adli yardım içerikli 17.10.2022 tarihli dilekçesinin reddine ve davalı vekilinin istinaf başvurusunun yapılmamış sayılmasına karar verilmiştir. Bu kararlara karşı davalı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince davacılar vekilinin yerinde bulunmayan istinaf başvurusunun esastan reddine; davalı vekilinin istinaf başvurusunun yapılmamış sayılmasına dair 21.10.2022 tarihli ek karara karşı istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı vekilinin 17.10.2022 tarihli dilekçesinin reddine dair 21.10.2022 tarihli ek karara karşı istinaf başvurusunun usulden reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; Artvin ili, ... ilçesi 139 ada 11 parsel numarasında kayıtlı taşınmazın davacılarının babası ...'ın torunu ...'a mal kaçırmak için satış yaptığını ileri sürerek satışa konu taşınmazın tapu kaydının iptali ve veraset ilamı oranındaki payları oranında tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; satışın usulüne uygun olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; yöredeki gelenek ve göreneklere göre arazilerin erkek çocuklarına bırakıldığının bilindiği, tanık beyanları ile de bu hususun ispatlandığı, davalının satış sözleşmesi tarihinde asgari ücretli çalışan olduğu, taşınmazı satın alacak maddi imkanı bulunmadığı, satışta gösterilen değer ile gerçek değer arasında fahiş fark bulunduğu, mirasbırakanın mirasçılardan mal kaçırmak için muvazaalı satış işlemi yaptığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
2. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarihi ve sayısı belirtilen kararına karşı davalı vekilinin istinaf başvurusu, Mahkemenin 21.10.2022 tarihli, 2020/77 Esas, 2021/330 Ek Kararlar ile davalı vekilinin adli yardım içerikli 17.10.2022 tarihli dilekçesinin reddine ve davalı vekilinin istinaf başvurusunun yapılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacılar vekili istinaf yoluna başvurmuştur.
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına ve ek kararlarına karşı davalı vekili istinaf yoluna başvurmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; harcın davacı tarafça fazla yatırıldığını ve davalının istinaf başvuru harcını eksik yatırdığını öne sürerek istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
2.Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 08.09.2022 tarihli kararını gerekçe göstererek adli yardım taleplerini reddetmesinin hatalı olduğunu, gerekçe olarak kabul edilen kararın istinaf başvuru harçlarının ikmali için dosyanın geri çevrilmesi kararının adli yardım talebi hakkında verilen kesin nitelikte karar olmadığını, istinaf harçlarının ikmali için yazılan tezkereye karşı adli yardım talepleri hakkında istinaf yasa yolu açık bir karar verilmişken istinaf başvurusunun reddine dair kesin olarak karar verilmesinin hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesinin 21.10.2022 tarihli ek kararı ile 17.11.2021 tarihli kararının kaldırılmasına, adli yardım taleplerinin kabulüne karar verilmesi istemiyle istinaf kanun yolu başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının yerinde bulunmayan istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine; davalı vekilinin daha önce adli yardım talebinin reddedilmiş olması nedeniyle öncelikle bu husustaki usuli işlemlerin tamamlanması gerektiği, adli yardım talebinin reddi halinde HMK'nın 337 nci maddesi gereğince ancak "ödeme gücünde sonradan gerçekleşen ciddi bir azalmaya dayanılarak" tekrar talepte bulunulabileceği, davalı vekilinin 17.10.2022 tarihli dilekçesinde bu kapsamda bir talepte bulunulmadığı, 17.10.2022 tarihli dilekçesinin reddine dair kararın istinaf edilebilen kararlardan da olmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin tarihli istinaf başvurusunun yapılmamış sayılmasına dair 21.10.2022 tarihli ek karara karşı istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı vekilinin 17.10.2022 tarihli dilekçesinin reddine dair 21.10.2022 tarihli ek karara karşı istinaf başvurusunun usulden reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; malvarlığı sorgusu araştırması yapılması halinde talebin zorunlu ve haklı olduğu tespit edilebileceğinden adli yardım istemi hususundaki itiraz başvurusunun reddine dair ek kararının ve buna dayanak harç ikmali yapılmadığından ötürü istinaf başvurusunun reddine dair verilen ek kararının kaldırılması ve istinaf başvurusunun adli yardım talepli olarak esastan incelenmesi gerektiğini, Bölge Adliye Mahkemesi kararının yargıya, hukuka, mahkemeye erişim hakkına aykırı olduğunu, davanın kabulüne dair kararın usul ve kanuna aykırı olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, muris muvazaası nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 01.04.1974 tarihli, 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı; Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 706 ıncı; Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 237 nci ve Tapu Kanunu'nun 26 ncı maddeleri.
2. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 6 ncı maddesi; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu' nun (HMK) 190 ıncı maddesi.
3. 6100 sayılı HMK'nın 334 ila 340 ıncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Adli yardım talebinin kesin olarak reddedilmesi üzerine İlk Derece Mahkemesince istinaf harçlarının tamamlanması için 06.10.2022 tarihli muhtıranın davalı vekiline 11.10.2022 tarihinde tebliğ edildiği, ancak davalı tarafça muhtıra gereğinin yerine getirilmediği anlaşılmıştır.
2. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı vekilinin temyiz itirazının reddiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı toplam 1.757,80 TL başvuru ve onama harcının temyiz eden davalıdan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,20.03.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.