"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/690 E., 2022/2492 K.
HÜKÜM/KARAR : Ret/Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 1989/693 E., 2004/518 K.
Taraflar arasındaki yargılamanın iadesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince yargılamanın iadesi talebinin ek kararla reddine hükmedilmiştir.
Kararın yargılamanın iadesini isteyen davacı ... mirasçısı ... tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı ... mirasçısı ... vekili tarafından temyiz edilmekle;kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Yargılamanın iadesini isteyen davacı ... mirasçısı ... dilekçesinde özetle; ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülen yargılamanın yenilenmesi talebine konu 1989/693 Esas, 2004/518 Karar sayılı tapu iptali davasının feragat nedeniyle reddine hükmedildiği, dosyada davacı olarak kayıtlı ...'ın mirasbırakanı olduğunu, tapu iptali istenilen taşınmazın Osmaniye ili, ... ilçesi, ... (... Köyü) eski 44 ve 45 parsel yeni 105 ada 104 parsel ve 105 ada 105 parsel sayılı taşınmazlar olduğunu, taşınmazların mirasbırakanlarından miras kalan yerler olduğunu, bu durumun dosyada bulunan tapu kayıtlarında sabit olduğunu, ayrıca halen derdest olarak görülmekte olan ... 1.Kadastro Mahkemesi'nin 1998/65 Esas sayılı dosyasında ... Köyü eski 45 parsel yeni 105 ada 105 parsele ilişkin mirasbıırakanlar adına tesis edilmiş eski tapu kayıtlarınında mevcut olduğunu, ancak yargılamanın yenilenmesine konu davadan hukuka aykırı olarak feragat edildiğini, taşınmazın şu an davalılar adına kayıtlı olduğunu, kök mirasbırakanların tüm mirasçıları davaya dahil edilerek yargılama yürütülmesi gerekirken taraf teşkili sağlanmadan karar verildiğini, bu nedenle tüm mirasçıların iradesini yansıtmayan feragat beyanının hukuka aykırı olduğunu, müşterek miras bırakanların tüm mirasçıları tespit edilip davaya dahil edilmeden usulsüz bir şekilde yargılamaya devam edildiğini belirterek öncelikle feragat nedeniyle davanın reddine ilişkin kararının kaldırılması suretiyle yargılamanın yenilenmesini, Mahkeme aksi kanaatte ise feragatın iptaline karar verilmesini ve eski hale getirme hususunda sunduğu talebin değerlendirilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalılar, yargılamanın yenilenmesi talebine cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 13.02.2019 tarihli ve 1989/693 Esas -2004/518 Karar sayılı ek kararıyla; davacının talebinin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 375'inci maddesinde sayılan yargılamanın yenilenmesi sebepleri arasında yer almadığı, somut olayda yargılamanın yenilenmesi şartlarının gerçekleşmediği gerekçesiyle talebin reddine karar hükmedilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde yargılamanın iadesi talep eden davacı ... vekili ... tarafından istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı istinaf dilekçesinde özetle; Yerel Mahkemece verilen ek kararda sadece yargılamanın yenilenmesi talebinin değerlendirilerek talebin reddine dair hüküm kurulduğunu, feragatın iptali, eski hale getirme ve adli yardım talepleri hakkında herhangi bir değerlendirme yapılmadığını, dava dilekçesinde belirttiği gibi 29.06.2004 tarihli davanın feragat nedeniyle reddine ilişkin verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğu ve taraf teşkili sağlanmadan karar verildiğini, taraf teşkilinin dava şartlarından olduğu ve resen gözetilmesi gerektiğini, dava konusu taşınmazların gerçekte irsen intikalen davacı ve müştereklerine ait olduğunu belirterek Yerel Mahkeme ek kararının itirazları doğrultusunda kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesinin yukarıda tarih ve sayısı yazılı kararıyla; somut olayda yargılamanın yenilenmesi talebine konu davanın feragat nedeniyle reddine hükmedildiği, feragatin iptalinin yahut irade fesadının, ancak feragat beyanında bulunan kişi tarafından ve son derece istisnai koşulların varlığı halinde ileri sürülebileceği, yargılamanın yenilenmesi talebine konu kararda feragat nedeniyle davanın reddine karar verilmiş olmasında usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı, adli yardım hususunda talepte bulunan ...'ın bu hususta herhangi bir delil, bilgi ve belge sunmadığı, bu nedenle adli yardım talebinin reddine ilişkin ek kararda da herhangi bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde yargılamanın iadesi talep eden davacı ... vekili ... vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; Mahkeme kararının gerekçesiz olduğunu, adli yardım talebinin davacının ekonomik durumuna dair tespit yapılmadan veyahut delil istenilmeden reddedilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, davacı mirasbırakanı olan ...'a vekilinin feragat beyanı sunduğu sırada haber verilmediği, mirasbırakanın oturumda hazır edilmediği ve rızasının alınmadığını, yargılamanın yenilenmesi talebi hakkında ek karar ile hüküm kurulamayacağını, ek kararda sadece yargılamanın yenilenmesi talebinin değerlendirildiği, feragatın iptali, eski hale getirme ve adli yardım talepleri hakkında herhangi bir değerlendirme yapılmadığını, yargılamanın yenilenmesi talebine konu kararın usulüne uygun olarak kesinleştirilmediği, gerekçeli karar evrakının dosya davacıları ... ve ...'ın vekiline tebliğ edildiği ne var ki tebliğ tarihinde vefat etmiş olan davacılar adına yapılan tebligatların usulsüz olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, yargılamanın iadesi isteğine ilişkindir
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı HMK’nın 374'üncü ve 375'inci maddeleri
3. Değerlendirme
1.Bilindiği üzere; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 374 üncü ve devamı maddelerinde düzenlenen yargılamanın yenilenmesi talebi, hukuki niteliği itibariyle ayrı ve bağımsız bir davadır. Yargıtayın 23.05.1956 tarihli ve 8/9 sayılı içtihatları birleştirme kararında da yargılamanın yenilenmesi talebinin müstakil bir dava olduğu, bu sebeple harca tabi olduğu ve mutlaka usulüne uygun duruşma daveti yapılmak suretiyle karara bağlanması gerektiği, evrak üzerinden değerlendirme yapılamayacağı hususu vurgulanmıştır.
2. Somut olayda, yargılamanın iadesini isteyen davacı ... mirasçısı ...'ın 28.11.2018 havale tarihli dilekçesi ile öncelikle ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 29.06.2004 tarih, 1989/693 Esas- 2004/518 Karar sayılı dava dosyası yönünden yargılamanın yenilenmesi talebinde bulunduğu, Mahkemenin dosya üzerinden verdiği 13.02.2019 tarihli ek karar ile talebin reddine hükmettiği görülmektedir. Ne var ki, yukarıda izah edildiği üzere yargılamanın yenilenmesi talebi, hukuki niteliği itibariyle ayrı ve bağımsız bir dava olup talebin yeni bir esasa kaydedilmesi, usulüne uygun duruşma daveti yapılmak suretiyle karara bağlanması gerekirken yazılı şekilde dosya üzerinden ek karar verilmek suretiyle sonuca gidilmesi doğru görülmemiş olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davacı ... mirasçısı ... vekilinin yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Alınan peşin harcın istek halinde yatırana iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
02.07.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.