"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/36 E., 2022/643 K.
HÜKÜM : Kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen tapu iptali- tescil ve bedel davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairemizce Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; mirasbırakan annesi ...’nün 25.02.2015 tarihinde kanser nedeniyle öldüğünü, ileri yaşı ve kullandığı kanser ilaçları nedeniyle mirasbırakanın hayatının son dönemlerinde şuurunun yerinde olmadığını, mirasbırakanın dava konusu 2950 ada 3 parsel sayılı taşınmazdaki payının, mirasbırakan tarafından davalı oğlu İlker’e verilen 11.12.2014 tarihli vekaletnameye istinaden 19.12.2014 tarihinde davalı ...’in bacanağı olan davalı ...’e bedelsiz şekilde satış yoluyla temlik edildiğini, mirasbırakanın temyiz kudreti bulunmayan dönemde verdiği vekaletnamenin ve buna dayalı olarak yapılan satış işleminin geçersiz olduğunu, satış bedeli ödenmediğini, davalıların kendisinden mal kaçırmak için birlikte hareket ettiklerini ileri sürerek 2950 ada 3 parsel sayılı taşınmazda davalı adına kayıtlı olan 106460/4320000 payın tapu kaydının ve buna tekabül eden daireye ilişkin hak temlikinin iptali ile miras payı oranında adına arsa payı tescilini ve fiilen mevcut daire üzerindeki hak sahipliğinin miras payı oranında tespitini, olmazsa davalı adına kayıtlı 106460/4320000 payın ve bu paya tekabül eden dairenin dava tarihindeki değerinin tespit edilerek ½ miras payına karşılık şimdilik 10.000 TL’nin faiziyle birlikte davalı ...’den tahsilini istemiş; cevaba cevap dilekçesinde; muris muvazaasına dayalı olarak miras payı oranında eldeki davayı açtığını, temlikin bedelsiz olup davalıların yakınlığı gözetildiğinde kendisinden mal kaçırmak için davalıların birlikte hareket ettiklerini, görünürdeki satış işleminin kendisinden mal kaçırmayı amaçlayan muvazaalı bir işlem olduğunu, mirasbırakanın temyiz kudretinin yerinde olmadığını belirterek davanın kabulünü istemiş; ön inceleme duruşmasında, davanın muvazaa nedeniyle tapu iptali ve tescile ilişkin olduğunu beyan etmiş; davacı vekili 12.06.2018 tarihli duruşmada, temyiz kudretine ilişkin iddiadan vazgeçtiklerini, muvazaa iddiası uyarınca öncelikle tapu iptali ve tescile, olmazsa tazminata karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ...; kanser hastası olan mirasbırakana baktığını, bunun için bir dönem çalışamadığını, borç bularak tedavi masraflarını karşıladığını, mirasbırakanın dava konusu taşınmazın satışı konusunda kendisine vekalet verdiğini, ancak taşınmaz arsa paylı olduğu için alıcı bulmakta zorlandığını, sürekli borç aldıkları davalı ...’e satma kararı aldıklarını, mirasbırakanın borçlu olarak ölmek istemediği için taşınmazı sattığını, davacının ise mirasbırakanla ilgilenmediğini, satış bedelinin bakım ve tedavi giderleri için kullanıldığını, davalı ...’den yaklaşık 65.000 TL borç alındığını ve satış bedelinin bir kısmının borca mahsup edildiğini, kalan kısmının ise alacaklılara ödendiğini, mirasbırakanın başkaca dairesi de olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
2.Davalı ...; eşi ile davalı ...’in eşinin kardeş olduklarını, mirasbırakanın hastane masrafları için yaklaşık 65-70 bin TL arasında para verdiğini, mirasbırakanın taşınmazı satmak istediğini ancak alıcı bulunamayınca kendisinin satın aldığını, borcun düşülmesinden sonra yaklaşık 65.000,00 TL’yi de mirasbırakana verdiğini, bu para ile de hastane masrafları ve borçların ödendiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince, davanın muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı olup temlikin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğu gerekçesiyle davanın kabulü ile davacının miras payı oranında iptal tescile dair verilen kararın davalı ... tarafından istinafı üzerine, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince, davanın ehliyetsizlik ve vekalet görevinin kötüye kullanılması hukuksal nedenlerine dayalı pay oranında iptal tescil, olmazsa bedelin davalı vekil İlker’den tahsili isteğine ilişkin olup pay oranında 3. kişiye karşı iptal tescil isteğiyle açılan davanın dinlenilebilir olmadığı gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş; gönderme kararı üzerine İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda, davanın ehliyetsizlik ve vekalet görevinin kötüye kullanılması hukuki nedenlerine dayalı pay oranında iptal-tescil, olmazsa bedelin davalı ...’den tahsiline ilişkin olup, 3. kişiye karşı pay oranında iptal-tescil isteğiyle açılan davanın dinlenilebilir olmadığı gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 05.04.2021 tarihli ve 2021/488 Esas, 2021/542 Karar sayılı kararıyla; her ne kadar ehliyetsizlik iddiasından vazgeçilmiş ise de vekalet görevinin kötüye kullanılması iddiası bakımından 3. kişiye karşı pay oranında iptal- tescil isteğiyle açılan davanın dinlenilebilir olmadığı gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 03.11.2021 tarihli ve 2021/2364 Esas, 2021/6407 Karar sayılı kararıyla; davacının başından beri dayandığı hukuki sebebi muris muvazaası olarak bildirdiği, İlk Derece Mahkemesince de bu şekilde benimsenerek davanın sonuçlandırıldığı ve davacı tarafından istinaf sebebi yapılmadığından anılan hususun kesinlik kazandığı, bu nedenle davacı tarafından ve İlk Derece Mahkemesinin kaldırılan ilk kararında benimsenen muris muvazaası hukuki nitelendirmesi esas alınmak suretiyle uyuşmazlığın çözümlenmesi gerektiği gerekçesiyle karar bozulmuştur.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; muvazaa iddiasının ispatlandığı gerekçesiyle davanın kabulü ile davacının miras payı oranında tapu iptali ve tescile karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davacı tarafından ehliyetsizlik ve vekalet görevinin kötüye kullanılması hukuki sebebine dayalı olarak 3. kişiye karşı pay oranında açılan davanın dinlenme olanağının bulunmadığını, davalının mirasbırakan annesinin sağlık harcamalarını karşıladığını, o süreçte davacının herhangi bir destekte bulunmadığını, sağlık harcamalarının yüksek olduğunu, mirasbırakanın da bir birikiminin bulunmadığını, Mahkemenin bu karar ile önceki kararını hiçe saydığını, yanlış değerlendirmeye dayalı olarak hakkaniyete aykırı şekilde davanın kabulüne karar verildiğini belirtip kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, muris muvazaası hukuki sebebine dayalı miras payı oranında tapu iptali ve tescil, mümkün olmazsa bedel isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
01.04.1974 tarihli, 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı; Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 706 ncı, Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 237 nci ve Tapu Kanunu'nun 26 ncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dosya içeriği ve toplanan delillerden; 1950 doğumlu mirasbırakan ...’nün 25.02.2015 tarihinde ölümü üzerine kızı davacı ... ile oğlu davalı ...’in mirasçı kaldıkları, başkaca mirasçısı bulunmadığı, dava konusu 2950 ada 3 parsel sayılı taşınmazın 106460/43200000 payı mirasbırakan adına kayıtlı iken mirasbırakana vekaleten davalı ... tarafından 19.12.2014 tarihinde diğer davalı ...’a satış yoluyla temlik edildiği anlaşılmaktadır.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı ... vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 9.904,95 TL temyiz onama harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
02.05.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.