"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2015/69 E., 2015/94 K.
HÜKÜM : Kabul
Taraflar arasındaki tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı dava dışı ... tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; Artvin ili, ... ilçesi, ... köyü, ... mevkii, bir tarafı ... (...), ... (...), ... (...), ... oğlu ..., diğer tarafı ... Deresi, diğer tarafı davalı ... oğlu ... taşınmazları ile çevrili yarısı çay bahçesi, yarısı çalılık şeklinde yaklaşık 8000 m² alanlı taşınmazın kadastro tespiti sırasında bir bütün olarak davacılar adına tespit ve tescil edilmesi gerekirken 13/16 hissesi ..., 1/16 hissesi ..., 1/16 hissesi ..., 1/16 hissesinin ... adlarına tescil edilen 128 ada 68 parsel sayılı taşınmazın içerisinde kalacak şekilde tespit ve tescil edildiğini, davacılara babalarından kalan taşınmazın miras hisseleri oranında davacılar adına kaydedilmesi gerekirken davalılara ait 128 ada 68 parsel sayılı taşınmazın içerisinde kalmış olmasının hatalı olduğunu belirtip davanın kabulüne, davalılar adına yapılan tescilin iptali ile taşınmazın davacılar adına kayıt ve tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar ... , ... ve Meliha Günay davayı kabul etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; kabul nedeniyle; ... ilçesi, ... köyünde bulunan 128 ada 68 parsel sayılı taşınmazın davalıların üzerine düşen hisselerinin iptali ile iptal edilen kısmın davacılar adına tesciline karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde dava dışı kayıt maliki ... temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
... temyiz dilekçesinde; verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, tapu kaydında malik olarak görünmesine rağmen davada yer almadığını, hüküm temyiz edilmeksizin kesinleştirilmiş ise de bunun maddi anlamda kesin hüküm teşkil etmediğini, ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 1971/194 Esas sayılı dava dosyasında davacıların babasının dava konusu taşınmazın davalıların babasına ait olduğuna ilişkin beyanı bulunduğunu, davacıların aynı taşınmaza ilişkin iki ayrı dava daha açtıklarını, bu davaların reddedildiğini, davada kesin hüküm bulunduğunu, temyize konu davada ablalarının kandırılarak kabul beyanlarının alındığını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava; kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14. maddesi; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 702 ve 713/1. maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Kadastro sonucunda Artvin ili, ... ilçesi, ... köyünde bulunan 128 ada 68 parsel sayılı 6.0161,85 metrekare yüz ölçümündeki taşınmaz tapu kaydı nedeniyle 3/4 pay ..., 1/4 pay el birliği mülkiyeti olmak üzere ..., ..., ... ve ... adına tespit ve komisyon kararı ile adı geçenler adına tescil edilmiştir.
2. Davacılar, dava konusu taşınmaz içerisinde bulunan 8.000 metrekarelik taşınmaz bölümünün kendi adlarına tescil edilmesi gerektiği iddiası ile dava açmış, davalı olarak taşınmazın 1/4 payında elbirliği halinde malik olan ..., ..., ... gösterilmiştir. Mahkemece yapılan yargılama sonunda adı geçen davalıların davayı kabul ettikleri gerekçesi ile dava konusu taşınmazda davalılar adına olan hisselerin iptali ile davacılar adına tesciline karar verilmiş, hüküm kanun yoluna başvurmama nedeniyle 09.09.2015 tarihinde kesinleştirilmiştir. Temyiz eden ... dava konusu taşınmazda pay sahibi olmasına rağmen davada yer almadığını ve verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek kararı temyiz etmiştir.
3. Kural olarak davacı sıfatı (aktif husumet ehliyeti) hakkın malikine, davalı sıfatı (pasif husumet ehliyeti) ise o hakka uymakla yükümlü olan kişiye aittir. Tapu iptali ve tescil davalarında husumetin tapu kayıt malikine yöneltilmesi zorunlu olduğu gibi elbirliği mülkiyetinde ortakların belirlenmiş payları olmayıp her birinin hakkı ortaklığa giren malların tamamına yaygın bulunmaktadır. Elbirliği mülkiyeti, yasa veya yasada gösterilen sözleşmeler uyarınca, aralarında ortaklık bağı bulunan kişilerin, bu ortaklık nedeniyle bir mala veya hakka birlikte malik olmaları durumudur. TMK'nın 701-703. maddelerinde düzenlenen bu tür mülkiyetin (ortaklığın) tüzel kişiliği olmadığı gibi ortaklardan her birinin doğrudan doğruya bir hakkı da bulunmamaktadır. Mülkiyet, bir bütün olarak ortakların hepsine aittir. Başka bir deyişle, ortaklık tasfiye ile sona erinceye kadar ortaklardan her birinin ayrı bir mal veya hakkı olmayıp, hak sahibi ortaklıktır.
4. Somut olayda; dava dışı temyiz eden ..., dava konusu taşınmazın 3/4 payında müstakilen, 1/4 payında davalılar ile birlikte elbirliği halinde malik olup davada davalı olarak gösterilmemiştir. Hal böyle olunca davada taraf koşulunun gerçekleştiğinden söz edilemez. Taraf teşkili dava koşulu olup usulen taraf teşkili sağlanmadan davanın esasına girilemez ve esas hakkında hüküm kurulamaz.
Mahkemece bu husus gözardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
Temyiz eden ...'ın temyiz itirazlarının değinilen yönden kabulü ile Mahkeme kararının 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428. maddesi gereğince BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
6100 sayılı Kanun'un geçici 3. maddesi atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
26.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.