"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/1225 E., 2022/1015 K.
HÜKÜM/KARAR : Kabul/Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/23 E., 2020/222 K.
Taraflar arasındaki tapu-iptali tescil ve tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müteahhit olarak inşaat sektöründe hizmet veren davacı ile davalının 43063 ada 1 parsel sayılı taşınmazdaki 4 numaralı bağımsız bölümün davalıya devri hususunda 30.07.2007 tarihli daire satış protokolü ile anlaşma yaptığını, davalının taşınmaz karşılığında ödediği bedeli garanti altına almak için teminat verilmesini talep etmesi üzerine 43084 ada 1 parsel sayılı taşınmazdaki 40 numaralı bağımsız bölümün tapusunun teminat olarak davalıya verildiğini, davacı inşaat şirketinin 4 numaralı bağımsız bölümü tamamlayarak davalının yakını ... 'e teslim ettiğini ancak davalının teminat olarak aldığı 40 numaralı bağımsız bölümün tapusunu iade etmediğini ileri sürerek 40 numaralı bağımsız bölümün tapu kaydının iptali ile davacı adına tescilini, bu mümkün olmadığı takdirde bu taşınmazın dava tarihindeki değerinin yasal faizi ile davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; taraflar arasında inançlı işlemin söz konusu olmadığını, davalının taşınmazı bedelini ödeyerek satın aldığını ve Avusturya'da işçi olduğunu, davacı Şirketin taşınmaz alım satımı konusunda insanları mağdur ettiğini, Ankara 3. Tüketici Mahkemesinin 2015/1312 Esas 2017/518 Karar sayılı ilamından anlaşılacağı üzere kat karşılığı inşaat sözleşmesinin adi şekilde tanzim edilmesi nedeniyle davanın reddedildiğini belirterek davanın reddini istemiştir
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı tarafça bedenin ödendiği savunulmuş ise de bu hususta makul bir delil ibraz edilmediği, protokoldeki açık ifadeler gereğince taraflar arasındaki işlemin inançlı işlem olduğu ve şartları yerine getirilmiş olduğundan davanın kabulünün gerektiği belirtilerek çekişmeli 40 numaralı bağımsız bölümü tapu kaydını iptaliyle davacı adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; cevap dilekçesini tekrarlamış, inşaat sözleşmesini inceleyerek taşınmazın müteahhide düşeceğini öğrenince sözlü alım satım sözleşmesi yaptığını ve kendi adına kayıtlı olan ... nolu gayrimenkulü müteahhitin belirleyeceği şahsa devretmek ve 40.000,00 TL nakit ödemek şartıyla davaya konu taşınmazı devraldığını, borcuna karşılık 85.000,00 TL'lik bononun davacıya teminat olarak verildiğini, anılan borçlar ifa edildikten sonra bononun geri alındığını, tarafların protokolde alıcı ve satıcı olarak gösterilmesinin satışın gerçek olduğunu kanıtladığını, eksik araştırmayla karar verildiğini belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalının inanç sözleşmesi niteliğini taşıyan sözleşme altındaki imzasına itiraz etmediği, davacının inanç sözleşmesinde belirtilen temlik sözleşmesine konu taşınmazı davalı adına tescil ettiği, bu durumda davalının da teminat olarak aldığı taşınmazı iade ile yükümlü olduğu, verilen kararda isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; İstinaf dilekçesini tekrarlayarak kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, inançlı işlem hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, olmazsa tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
05.02.1947 tarihli ve 20/6 sayılı İBK.
3. Değerlendirme
1.Dosyanın incelenmesinden; tapu iptali ve tescil talebi yönünden dava dilekçesinde herhangi bir dava değerinin belirtilmediği, tazminat talebi yönünden dava dilekçesinin ilk sayfasında 1.000,00 TL sonuç kısmında ise 5.000,00 TL değer belirtildiği, davaya konu taşınmaz değerinin Mahkemece keşfen belirlenmediği ve yargılama sırasında eksik harcın tamamlanmadığı, bu haliyle dava değerinin temyiz kesinlik sınırı üstünde kalıp kalmadığının denetlenemediği anlaşılmıştır.
2.Hal böyle olunca, eldeki davada temyiz sınırının ve kanun yolunun açık olup olmadığının denetlenmesi bakımından Mahkemece taşınmazın değerinin keşfen belirlenmesi, bundan sonra dava değerinin hesaplanması, bu değer üzerinden kanun yolu denetiminin mümkün olup olmadığının değerlendirilmesi gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
28.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.