"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/133 E., 2022/220 K.
HÜKÜM : Kabul
Taraflar arasında görülen kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptal ve tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Kapatılan 16. Hukuk Dairesince Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: müvekkilinin Kayseri ili Kocasinan ilçesi ... köyü hudutları dahilinde 207 ada 31 parselin etrafından 7133,666 m² yüzölçümüne sahip taşınmazı bulunduğunu, bu taşınmazın müvekkilinin miras bırakanına ait iken miras bırakanın ölümü ile mirasçılarına intikal ettiğini, dava konusu taşınmazın müvekkili tarafından malik sıfatıyla nizasız, fasılasız tarım arazisi olarak kullanıldığını, söz konusu taşınmazın kadastro çalışmaları sırasında tespitinin müvekkili adına yapılması lazım iken dava konusu taşınmazın köy muhtarlığı adına tespit gördüğünü, davalının söz konusu taşınmazı hiçbir kullanımı olmadığı gibi tapuya yazılımı da haklı nedene dayanmadığını belirterek taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının davasını ispat etmekle mükellef olduğunu, davacı taraf dilekçesinde söz konusu arazinin murislerinden intikal ettiğini bildirmiş ise de sırf bu sebebin tapu iptali ve tesciline olanak sağlayamayacağı, bölgeye ait eski tarihlere dair hava fotoğraflarının getirtilerek dava konusu taşınmazlara keşif esnasında uygulatılması gerektiğini öne sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece, zilyetlikle kazanım şartları davacı lehine oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesi'nin 26.12.2019 tarihli 2019/3343 Esas 2019/8976 Karar sayılı ilamı ile "..tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ilişkin en az üç ayrı zaman dilimine ait stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından tarihleri açıkça yazılmak suretiyle getirtilip, dosya tamamlandıktan sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişilerle; taraf tanıkları, üç kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, fen bilirkişisi ve jeodezi ve fotogrametri mühendisinden oluşacak bilirkişi heyetinin katılımıyla yapılacak keşifte; usulünce zilyetlik araştırması yapılmalı, bu kapsamda, belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğrafları üzerinde, jeodezi ve fotogrametri mühendisine inceleme yaptırılarak; çekişme konusu taşınmaz hava fotoğraflarında gösterilmeli, bu yerin önceki ve şimdiki niteliğinin, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığının, imar-ihyaya muhtaç olup olmadığının ve zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılmalı; yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazın kime ait olduğu, öncesinde kim tarafından kullanıldığı, kimden kime ne şekilde intikal ettiği, öncesinin ne olduğu, taşınmaz üzerindeki zilyetliğin başlangıcı, sürdürülüş biçimi, öncesinde tarla olarak kullanılıp kullanılmadığı etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılması" gerekçesiyle hüküm bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 22.11.2021 tarihli bilirkişi raporunda 1975, 1981 ve 1982 tarihine ait hava fotoğraflarına göre taşınmazın tarımsal amaçlı olarak kullanıldığının tespit edilmiş olduğu, aynı tespitin 01.11.2021 tarihli raporda da yapılmış olduğu zilyetlikle kazanım şartları davacı lehine gerçekleştiği gerekçesiyle davanın kabulü ile Kayseri İli, Kocasinan İlçesi, ... Mahallesi, 207 Ada, 31 parsel sayılı taşınmazın davalı adına kayıtlı olan tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle, davacının davasını ispat edemediğini, zilyetlikle kazanım şartlarının davacı lehine oluşmadığını öne sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Taraflar arasındaki uyuşmazlık kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ile tescil istemine ilişkindir.
2.İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 6'ıncı maddesi,3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14'üncü ve 17'inci maddeleri,
3. Değerlendirme
1.Kadastro sonucu Kayseri İli, Kocasinan İlçesi, ... Mahallesi tarla vasfıyla Köy Tüzel Kişiliği adına tespit ve tescil edilmiş, kurumlar arası devir ile ... adına tescil edilmiştir.
2.Mahkemece, çekişmeli taşınmaz üzerinde davacı lehine zilyetlikle mülk edinme şartlarının gerçekleştiği ve çekişmeli taşınmazın davacının miras bırakanından intikalen geldiği gerekçesi ile yazılı şekilde hüküm kurulmuştur. Ne var ki, bozma öncesinde alınan harita ve jeodezi raporunda 1980 ve 1992 tarihli hava fotoğraflarında tarımsal faaliyetin olmadığı belirtilmiş, bozma sonrasında alınan harita ve jeodezi raporunda ise 1975,1981 ve 1992 tarihli hava fotoğraflarında tarım arazi olarak kullanıldığının düşünüldüğü belirtilmiş olup bozma öncesi ve bozma sonrasında alınan bilirkişi raporları arasında çelişki oluşmasına rağmen çelişki giderilmemiş, öte yandan bozma öncesinde alınan yerel bilirkişi ve tanık beyanlarında çekişmeli taşınmazın davacının babası tarafından bağışlandığını o tarihten beri zilyetliğinde bulunduğunu beyan ettikleri, bozma sonrasında alınan beyanlarda ise babasından kalan taşınmazın mirasçılar arasında yapılan taksim sonucunda davacıya düştüğünü beyan ettikleri ve beyanlar arasında çelişki oluştuğu gibi çekişmeli taşınmaz üzerinde sürdülen zilyetliğin başlangıç tarihi ve sürdürülüş biçimi hususunda yerel bilirkişi ve tanıklardan uyuşmazlığın çözümüne elverişli biçimde yeterli beyanlar alınmdığından, yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır.
3. Hal böyle olunca sağlıklı sonuca varılabilmesi için Mahkemece öncelikle Harita Genel Müdürlüğü WEB sitesinin harita sorgulama sayfasına girilerek taşınmazın bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya arasına alınmak suretiyle buradan elde edilen verilere göre tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ilişkin farklı dönemlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğraflarının en az üç tanesi tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğünden, bu fotoğraflardan yararlanılarak üretilmiş memleket haritaları ile en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları ise ilgili kurumlardan getirtilmeli, komşu taşınmazlara ait kadastro tutanakları, hükmen oluşmuş iseler mahkeme dosyaları celp edilmeli, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek mümkün olduğunca yaşlı yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile 3 kişilik Ziraat Mühendisi Kurulu, 3 kişilik Harita ve Jeodezi mühendisi kurulu ile 1 Fen Bilirkişisinden oluşan heyet ile keşif yapılmalıdır.
4. Taşınmazın başında yapılacak keşif sırasında yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, kim tarafından ilk olarak ne zamandan beri ve ne suretle kullanıldığı etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, beyanlar arasında çelişki bulunması halinde aykırılık giderilmeye çalışılmalı;
5. Ziraat bilirkişisi Kurulundan taşınmazın toprak yapısını ve niteliğini belirten, davacı adına kayıtlı komşu taşınmaz ile çekişmeli taşınmazın benzer ve ayırt edici yönlerini içeren ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanaklarıyla denetlenmeli, taşınmazın tüm yönlerinden panoromik fotoğrafları çektirilmeli;
6. Jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi kurulundan taşınmazın kadastro paftasındaki konumunun bilgisayar programı aracılığıyla uydu ve hava fotoğraflarına aktarılması suretiyle hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle ve temin edilebilecek en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları üzerinde de inceleme yaptırılarak taşınmazın önceki ve şimdiki niteliği, tarım arazisi olup olmadığı, taşlık-çalılık gibi imar ihyaya muhtaç olan yerlerden mi yoksa boş (hali) nitelikte mi bulunduğu, imar-ihyaya muhtaç yerlerden olması halinde imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığı, ekonomik amaca uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığı ve kullanımın hangi tarihten itibaren başladığı önceki bilirkişi raporları irdelenerek aralarında bulunan çelişki giderilmek suretiyle ayrıntılı rapor düzenlemesi istenilmeli;
7. Fen bilirkişiye keşfi takibe imkan verir ve denetime elverişli kroki ve ayrıntılı rapor düzenlettirilmeli; ardından tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece, belirtilen yönler gözetilmeksizin yazılı olduğu şekilde karar verilmesi isabetsizdir.
VI.KARAR
Açıklanan nedenlerle;
Davalı ... vekilinin, temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, 6100 sayılı Yasa'nın geçici 3 üncü maddesi yollaması ile 1086 sayılı HUMK.'un 428 inci maddesi gereğince BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde Belediyeye iadesine,
1086 sayılı HUMK'un 440/III-1 inci maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
29.04.2024 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.