"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/367 E., 2022/84 K.
HÜKÜM/KARAR : Kabul/Ret
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil istemine ilişkin davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece kararın bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davalı Şirket yönünden davanın kabulüne, diğer davalılar yönünden davanın husumetten reddine karar verilmiştir.
Karar davalı Şirket vekili tarafından duruşma istekli, davalı ... vekili tarafından ve ek karar davalı Şirket vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 04.06.2024 Salı günü duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde, temyiz eden davalı ... Akaryakıt Depolama Nak. Tic. Turistik İşletmecilik A.Ş. sahibi ... ve vekili Avukat ... ile temyiz edilen davacı ... vekili Avukat ... geldi. Diğer davacılar ve davalılar gelmedi. Gelen vekillerin sözlü açıklamaları dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi. Temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar; mirasbırakan babaları ...'ın dava konusu 54 ada 11 nolu parsel sayılı taşınmazını kız çocuklarından mal kaçırmak amaçlı ve muvazaalı olarak davalı erkek çocuklarının kurduğu davalı Şirkete temlik ettiğini ileri sürerek miras payları oranında tapu iptali-tescile karar verilmesini istemişler; davacı ...’nin yargılama sırasında ölümü ile mirasçıları davaya dahil edilmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... ve davalı Şirket vekili, dava konusu taşınmazda akaryakıt istasyonu bulunduğunu, işlemde mal kaçırma amacı olmadığını, ... yönünden husumetten ret gerektiğini belirtip davanın reddini savunmuşlardır.
Davalılar ... ve ... 14.02.2014 tarihli cevap dilekçesi ile, davayı kabul ettiklerini, taşınmazın babalarından kaldığını, kız kardeşlerin pay almasını engellemek için üzerilerine geçirildiğini, babasının şirketi kurarak hisselerini oğulları adına kaydettirdiğini, şirkete bedel alınmadan devredildiğini belirtmişler, 29.05.2014 tarihli ön inceleme duruşmasında davalı ..., ... ve ... imzalı beyanları ile davayı kabul ettiklerini bildirmişlerdir.
III. MAHKEMENİN KARARI
Mahkemenin 13.11.2015 tarih 2014/57E.,2015/1749K. sayılı kararı ile, temlikin mal kaçırmak amaçlı ve muvazaalı olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Şirket ve ... vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
Dairenin 02.04.2019 tarihli ve 2016/1703 Esas, 2019/2335 K. sayılı kararıyla, mirasbırakanın 11 parsel sayılı taşınmazını davacı kızlarından mal kaçırmak amacıyla oğulları tarafından kurulan davalı Şirkete muvazaalı biçimde temlik ettiği, davanın kabulüne karar verilmesinde isabetsizlik bulunmadığı, ancak temlike konu 11 no.lu parselin davalı Şirketin Belediyeden satın aldığı 34 nolu parselle tevhit ve ifraz edildikten sonra hükme konu 37, 41 ve 42 nolu parsellerin oluştuğu, taşınmazların tamamı üzerinden kabul kararı verilmesinin doğru olmadığı, kayıt maliki davalı Şirket dışındaki davalıların eldeki davada taraf sıfatları bulunmadığı harç ve masraflardan müşterek ve müteselsilen sorumlu tutulmalarının doğru olmadığı, kabule göre de davacıların miras payı dışında kalan payların davalı üzerinde bırakılması gerektiği gerekçesiyle karar bozulmuş, davalılar Şirket ve ... vekilinin karar düzeltme isteği Dairece reddedilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 05.07.2022 tarihli 2019/367 E., 2022/84 K. sayılı kararı ile; davalı Şirket yönünden devrin muvazaalı olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne, diğer davalılar yönünden davanın husumetten reddine karar verilmiş; hükümde, veraset ilamı eksik yazıldığından 05.08.2022 tarihli tashih şerhi ile düzeltilmiştir.
Davacılar vekilinin 17.10.2022 tarihli dilekçe ile, tamamlama harcının hükümde yazılmadığını belirterek hükmün tamamlanmasını istemesi üzerine, Mahkemece 03.11.2022 tarihli ek karar ile talebin kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde duruşma istekli davalı Şirket vekili, davalı ... vekili, ek karara karşı davalı Şirket vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Şirket vekili duruşma istekli temyiz dilekçesinde; eksik inceleme ile karar verildiğini, muvazaa iddiasının ispat edilemediğini, mirasbırakan ...’ın maliki olduğu dava konusu taşınmazlar üzerinde Karayolları tarafından kamulaştırma işlemleri yapılacak olması sebebiyle parçalanarak değersizleşmesini önlemek ve akaryakıt istasyonu kurularak değerlendirilmesini sağlamak için Şirkete devredildiğini, mirasbırakanın bu şekilde kız-erkek ayırt etmeksizin çocuklarının veya 3. kişilerin satın aldıkları sermaye payları oranında şirkette hissedar olacaklarını düşündüğünü, davacıların da şirket kurulsun diye devrin yapıldığını beyan ettikleri, davacılar ve bir kısım mirasçılar sermaye paylarını ödemediğinden büyük kısmı ortak Nermin tarafından ödendiğini, payının %80'e tekabül ettiğini, şirket kayıtları getirilerek bilirkişi marifetiyle incelenmediğini, davacılara şirketten pay verilmesine ilişkin isticvap edilmesi gerektiğini, talebin Mahkemece dikkate alınmadığını, tanıkların mal kaçırma amacına ilişkin beyanları olmadığını, ek karara ilişkin temyiz dilekçesinde ise kararın gerekçe ve hüküm kısmının birbiriyle çelişkili olduğunu, maddi ve hukuki hata yapıldığını, Şirket'in geri dönülemez şekilde mağduriyetine sebep olunduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde; hakkında husumetten ret kararı verildiğini ancak lehine vekalet ücreti takdir edilmediğini belirterek kararın düzeltilerek onanmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
01.04.1974 tarih 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı, 4271 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 706 ncı, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 237 nci ve 2644 sayılı Tapu Kanunu'nun 26 ncı maddeleri.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 297 inci, 326 ncı maddesinin birinci fıkrası ve 323 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (ğ) bendi, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi 7/2 nci maddesi.
3. Değerlendirme
Mirasbırakan 1919 doğumlu ...'ın 25.03.1997 tarihinde ölümü üzerine geride kızları davacılar ... ve ... ile davalı oğulları ..., ..., ..., ... ve ...'in kaldığı, dava konusu 54 ada 11 parsel sayılı 7177,16m2 arsa nitelikli taşınmazın mirasbırakan ... adına kayıtlı
iken 22.01.1993 tarihli resmi akitte davalı ... Akaryakıt A.Ş.’ye 25.000.000ETL bedelle satıldığı, davalı Şirketin Belediyeden 27.05.1993 tarihinde satın aldığı 34 parsel sayılı 11,04m2 arsa nitelikli taşınmazla tevhit edildiği ve oluşan 35 parsel sayılı 7188,20m2 arsa nitelikli taşınmazın 22.03.1996 tarihli ifraz işlemi ile 54 ada 36 ve 37 parselin oluştuğu, 54 ada 36 parselin ise 15.02.2005 tarihli imar işlemi ile 54 ada 41(2077/2400) ve 42(tam) parsele gittiği, 54 ada 41 parselin 24.10.2014 tarihinde imar işlemi ile 1783 ada 1(173/600), 1784 ada 1(1/240)parsel sayılı taşınmazlara, 54 ada 37 parsel sayılı taşınmazın 24.10.2014 tarihinde imar işlemi ile 1778 ada 4(tam), 1783 ada 1(259/2400), 1784 ada 1(1/120)parsel sayılı taşınmazlara gittiği, 54 ada 42 parselin ise kısmen imar işlemi ile 1783 ada 1(447/800), 1784 ada 1(1/120) parsele gittiği, imara girmeyen kısmın 2136 ada 1 parsel(tam) olarak kaldığı, alınan 21.12.2021 tarihli raporda belirtiliği üzere Belediyeden satın alınan paya ilişkin kısmın 1783 ada 1 parselde 11/2400 paya isabet ettiği, dava konusu 54 ada 11 parselden gelip dava konusu olan 1783 ada 1 parselde 2291/2400 pay, 1784 ada 1 parselde 5/240 pay, 1778 ada 4 ve 2136 ada 1 parselin tamamının olduğu anlaşılmaktadır.
Temyiz olunan nihai kararların bozulması, 6100 sayılı HMK'nın geçici 3/2 nci maddesinin yollamasıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'un(HUMK) uygulanacağı davalar yönünden HUMK'un 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı Şirket vekilinin esasa yönelik temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Davalı şirketin ek karara ve davalı ...’ın vekalet ücretine ilişkin temyiz itirazlarına gelince;
Somut olayda, davacılar vekili tarafından 17.10.2022 tarihli dilekçe ile hükmün 3. bendinde 24.144,93 TL tamamlama harcının taraflarına iadesine yer verilmediğinden düzeltme talep edildiği halde Mahkemece talep aşılmak suretiyle alınması gereken bakiye karar ve ilam harcının(83.142,53TL) davalı Şirketten alınarak davacıya verilmesine karar verildiği, sadece tamamlama harcının davalı Şirketten tahsili ile davacıya verilmesine şeklinde hüküm eklenmesi (peşin harç yargılama giderlerine eklendiğinden) gerekirken hatalı olarak düzeltme işlemi yapıldığı, kaldı ki alınması gereken karar ve ilam harcı belirlenirken dava konusu 54 ada 41 parselde davalı Şirket adına kayıtlı pay gözetilmeksizin tamamının değeri üzerinden fazla karar ve ilam harcı alınmasının da isabetli olmadığı anlaşılmıştır.
Öte yandan, kayıt maliki olmadığından hakkında husumetten ret kararı verilen davalı ...’ın kendisine vekille temsil ettirdiği gözetildiğinde lehine vekalet ücretine karar verilmesi gerektiği de açıktır.
Diğer taraftan, hüküm kısmında 1778 ada 4 parsel sayılı taşınmazın tamamı üzerinden miras payları oranında iptal tescile karar verilmesi gerekirken, taşınmazın “tam hissesinin” ve “5/240 hissesinin” şeklinde infazda tereddüt yaratacak şekilde hüküm tesisi de isabetsizdir.
Ne var ki, anılan hususlar yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 438 inci maddesinin yedinci fıkrası hükmü uyarınca Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı Şirket vekilinin ek kararına yönelik temyiz itirazlarının kabulü ile 03.11.2022 tarihli ek kararın KALDIRILMASINA,
Resen yapılan inceleme ve davalı Şirket vekili ile davalı ...’ın temyiz itirazlarının değinilen yönlerden kabulü ile;
Hükmün (1) numaralı bendinin birinci satırında yer alan”5/24 hissesinin” ve ikinci satırında yer alan “taşınmazdaki 5/240 davalı hissesinin” ibarelerinin hükümde çıkarılmasına,
Hükmün (3) numaralı bendinin hükümden çıkarılarak yerine “Karar tarihi itibariyle alınması gerekli 106.389,94 TL harcın başlangıçta yatırılan 170,80 TL peşin harç ve 24.144,93TL tamamlama harcından mahsubu ile bakiye 82.074,21TL harcın davalı ... Akaryakıt Depolama Nak. Tic. Turistik İşletmecilik A.Ş.’den alınarak Hazineye irat kaydına, davacı tarafından yatırılan 24.144,93TL tamamlama harcının davalı Şirketten alınarak davacılara verilmesine” ibaresinin eklenmesine,
Hükmün 6. bendinden sonra gelmek üzere (7) numaralı bent olarak "Davalı ... kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince belirlenen 5.100,00 TL maktu vekâlet ücretinin davacılardan alınarak davalı ...’a verilmesine" ibarelerinin eklenmesine, 6100 sayılı HMK'nın geçici 3 üncü maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un 438/7 nci maddesi uyarınca hükmün bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
İstek hâlinde peşin alınan temyiz harcının ilgililere iadesine,
21.09.2023 tarihinde yürürlüğe giren Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca gelen temyiz eden davalı Şirket vekili için 17.100,00 TL duruşma vekalet ücretinin temyiz edilen davacılardan alınmasına,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
04.06.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.