"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/94 E., 2023/443 K.
HÜKÜM/KARAR : Kabul/Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bolu 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/68 E., 2022/422 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; mirasbırakan babası ...’ın maliki olduğu 1961, 1964 ve 1965 parsel sayılı taşınmazlarını 14.05.2002 tarihinde, 2022 parsel sayılı taşınmazını 17.03.2009 tarihinde satış suretiyle, 1045 ada 2 parsel sayılı taşınmazını ise 21.10.2008 tarihinde ölünceye kadar bakma akdi ile oğlu davalı ...’ya; 2023 parsel sayılı taşınmazını 17.03.2009 tarihinde torunu davalı ...’e; 1019 parsel sayılı taşınmazını 04.08.1995 tarihinde damadı davalı ...’ye; 1960 ve 1963 parsel sayılı taşınmazlarını 14.05.2002 tarihinde kızı davalı ...’e; 984 parsel sayılı taşınmazını 18.12.1984 tarihinde 1/2’şer paylarla kızı ...'e ve damadı davalı ...’e; 325, 194 ve 317 ada 74 parsel sayılı taşınmazlarını ise 31.03.2000 tarihinde oğlu davalı ...'e satış suretiyle devrettiğini, işlemlerin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu, davalıların iş birliği içerisinde hareket ettiklerini, bu hususta dava dışı mirasçılardan ...'nın açtığı davanın kabul edilerek kararın Yargıtay denetiminden geçmek suretiyle kesinleştiğini ileri sürerek tapu kayıtlarının iptali ile miras payı oranında adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ...; taşınmazların bedelini ödediğini, taşınmazların parselizasyon giderlerini de karşıladığını, 194 parselin ifrazı sonucu oluşan 2585 parsel sayılı taşınmazı diğer davalı ...'den satış suretiyle, 1045 ada 2 parsel sayılı taşınmazı ise mirasbırakandan ölünceye kadar bakma akdi ile devraldığını, mirasbırakanın davacıya ve onun oğluna da yerler verdiğini belirtip davanın reddini savunmuştur.
2.Diğer davalılar; taşınmazları bedelini ödeyerek temlik aldıklarını, muvazaanın bulunmadığını belirtip davanın reddini savunmuşlardır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; muvazaa iddiasının sabit olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı ... vekili; davacı ... ile Bolu 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/ 573 Esas sayılı davasının davacısı ...'nın kötü niyetli şekilde birlikte hareket ettiklerini, anılan davada davalı olan Sabahi ve oğlu ...'ın kabul beyanında bulunarak davanın kazanılmasına sebebiyet verdiklerini, eldeki davada da ...'nin davacının tek tanığı olduğunu, her ne kadar kesinleşmiş mahkeme kararına dayanılmış olsa da Mahkemece eksik inceleme ve araştırma ile karar verildiğini, delillerin hatalı değerlendirildiğini, davcının iddiasına göre mirasbırakan muvazaalı işlem yapmış ise davacının da bu işlemin tarafı olduğunu, sözleşmenin tarafı olanların bu iddiayı ortaya koymalarının hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olup davanın bu sebeple reddedilmesi gerektiğini, hiç kimsenin kendi muvazaasına dayanarak hak talep edemeyeceğini, iddiaların bir bütün olarak değerlendirildiğini, ölünceye kadar bakım akdi yönünden hiçbir inceleme yapılmadığını, kararın infazı halinde hatalı tescile yol açacağını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması ile davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dava dışı mirasçı ... tarafından aynı taşınmazlara ilişkin olarak muris muvazaasına dayalı tapu iptali ve tescil davası açıldığı, Ankara Bölge Adliye Mahkemesinin 2017/1548 Esas, 2019/313 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verildiği, kararın derecattan geçerek kesinleştiği, bu durumda mirasbırakanın iradesi bölünemeyeceğinden İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmesinde hukuka aykırı bir yön görülmediği, davalı vekili mirasbırakanın pay oranı değiştiğinden kararın bu yönden de yerinde olmadığını belirtmiş ise de Mahkemece mirasçılık belgesine atıfta bulunulduğundan ve her bir mirasçının payı oranında iptal kararı verildiğinden davacının sadece alması gereken yasal miras hakkını alacağının açık olduğu, bu sebeple davalının istinaf itirazlarının yerinde olmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili; istinaf dilekçesindeki itiraz nedenlerini yinelemiş, ayrıca harç, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalıların payları oranında belirlenmesi gerekirken davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesinin hatalı olduğunu belirtip kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, muris muvazaası hukuki nedenine dayalı miras payı oranında tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
01.04.1974 tarihli, 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı; Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 706 ncı, Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 237 nci ve Tapu Kanunu'nun 26 ncı maddeleri, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 326 ncı maddesi.
3. Değerlendirme
Dosya içeriğinden ve toplanan delillerden; tarafların ortak mirasbırakanı 1925 doğumlu ...'ın 10.05.2015 tarihinde öldüğü, ilk eşi ...'ın kendisinden önce 12.04.2001 tarihinde öldüğü, geriye mirasçı olarak müşterek çocukları davacı ..., davalılar ..., ... ve ... ile dava dışı çocukları ... ve ... ile ikinci eşi ...'yı bıraktığı, ...'nın mirasbırakan ve eşi ... tarafından 1963 yılında evlatlık olarak verildiği, davalı ...'nin ...'nin eşi olduğu, davalılar ... ile ...'in ise sırasıyla davalı ...'in eşi ve çocuğu oldukları anlaşılmaktadır.
Mirasbırakanın 1961, 1964, 1965 parsel sayılı taşınmazlarını 14.05.2002 tarihinde, 2022 ve 1045 ada 2 parsel sayılı taşınmazlarını 17.03.2009 tarihinde davalı ...'ya; 317 ada 74 (imarla 317 ada 111 ve 114), 194 ve 325 parsel sayılı taşınmazlarını 31.03.2000 tarihinde davalı ...'e satış suretiyle temlik ettiği; 14.05.2002 tarihli satış akdi ile 1960 ve 1963 parsel sayılı taşınmazlarını davalı ...'e, 17.03.2009 tarihli satış akdi ile 2023 parsel sayılı taşınmazını ...'den olma torunu davalı ...'e, 18.12.1984 tarihli satış akdi ile 984 parsel sayılı taşınmazını davalı ... ile davalı ...'e 1/2'şer paylarla, 04.08.1995 tarihli satış akdi ile 1019 parsel sayılı taşınmazını ise davalı ...'ye temlik ettiği; davalı ...'e devredilen taşınmazlardan 194 parsel sayılı taşınmazın 26.10.2000 tarihli ifraz işlemi ile 2585, 2586, 2587 ve 2588 parsellerin oluştuğu, bu parsellerden 2585 parsel sayılı taşınmazın 17.03.2009 tarihli satış akdi ile davalı ...'ya, 2586 parsel sayılı taşınmazın 28.06.2005 tarihli satış akdi ile dava dışı ...'a, 2587 parsel sayılı taşınmazın 17.03.2009 tarihli satış akdi ile davalı ...'e satış yoluyla temlik edildiği, 2588 parsel sayılı taşınmazın ise davalı ... adına kayıtlı kaldığı görülmektedir.
Dava dışı mirasçılardan ... tarafından eldeki davanın tarafları ve davacı ...'nin oğlu dava dışı ... aleyhine eldeki davaya konu taşınmazlar ile bir kısım dava dışı taşınmazlara ilişkin olarak aynı hukuki sebebe dayalı pay oranında tapu iptali ve tescil davası açıldığı, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesinin 14.03.2019 tarihli ve 2017/1548 Esas, 2019/313 Karar sayılı kararı ile mirasbırakan tarafından yapılan tüm temliklerin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunun ispatlandığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verildiği, kararın derecattan geçerek 23.11.2020 tarihinde kesinleştiği sabittir.
Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre, özellikle kamu düzenine ilişkin olmayan ve istinaf edilmeyen yargılama giderleri ve vekalet ücreti yönünden hükmün temyize de getirilemeyeceği açık olmakla aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
Bilindiği üzere; harç kamu düzenine ilişkin olup muris muvazaası hukuki sebebine dayalı davalarda dava değeri, taşınmazın tümünün değeri üzerinden davayı açan mirasçının miras payına isabet eden değerdir. Somut olayda, temyize gelen davalı ... adına kayıtlı dava konusu taşınmazların dava tarihindeki keşfen saptanan değerleri toplamı 1.694,346,00 TL olup bu değerden davacının miras payına (1/8) 211.793,25 TL isabet etmekle; davalılar arasında ihtiyari dava arkadaşlığı olduğu gözetilerek HMK'nın 326 ncı maddesi uyarınca anılan değer üzerinden davalı ... aleyhine harca hükmedilmesi gerekirken yazılı şekilde harca hükmedilmesi hatalıdır.
Hal böyle olunca, davalı ... yönünden anılan hususun giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden HMK'nın 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
1.Açıklanan sebeplerle;
Davalı ... vekilinin temyiz itirazının değinilen yönden kabulü ile temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının; hüküm fıkrasının 6. paragrafında yer alan "Harçlar kanunu gereğince dava değeri üzerinden alınması gereken toplam 67.538,96-TL harçtan daha önceden ödenen toplam 17.909,65-TL harç düşüldükten sonra eksik kalan 49.629,31-TL harcın davalılardan müştereken müteselsilen alınarak Hazineye irad kaydına," cümlesinin tümden hükümden çıkartılmasına, yerine "Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken toplam 67.538,96 TL harçtan 17.469,00 TL'nin davalı ...'tan, geriye kalan 50.069,96 TL'nin ise diğer davalılar ..., ..., ..., ... ve ...'den müştereken ve müteselsilen alınarak Hazine'ye gelir kaydına," cümlesinin; 8. paragrafında yer alan "Davacı tarafından yapılan; 59,30-TL başvuru harcı, 1.024,65-TL Peşin/nisbi Harcı, 16.885,00-TL tamamlama harcı, 419,90-TL keşif harcı, 1.200,00-TL bilirkişi ücreti, 564,90-TL tebligat, posta ve diğer masraflar, olmak üzere toplam 20.153,75TL'nin davalılardan müştereken müteselsilen alınarak davacıya verilmesine," cümlesinin tümden hükümden çıkartılmasına, yerine "Davacı tarafından yapılan; 419,90 TL keşif harcı, 1.200,00 TL bilirkişi ücreti, 564,90 TL tebligat, posta ve diğer masraflar olmak üzere toplam 2.184,80 TL'nin davalılardan müştereken müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, davacı tarafından yatırılan 59,30 TL başvuru harcı, 1.024,65 TL peşin/nispi harç, 16.885,00 TL tamamlama harcı olmak üzere toplam 17.469,00 TL'nin davacıya iadesine," cümlelerinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
İstek hâlinde peşin alınan temyiz harcının ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
09.05.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.