"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1391 E., 2022/1507 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ünye 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/586 E., 2022/124 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar ... ve müşterekleri ile davalı ... mirasçıları vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince ..., ..., ..., ..., ... ve ...'un istinaf başvuru dilekçelerinin reddine, davalı ... mirasçıları vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... mirasçıları vekili ve davalı ... ve müşterekleri tarafından duruşma istekli temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 03.12.2024 Salı günü duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde, temyiz eden davalı ... vd. vekili Avukat ... ile davalılar ..., ..., ..., ..., ... geldiler. Davetiye tebliğine rağmen davacılar vekili ve diğer davalı ... mirasçıları gelmediler. Gelen asiller ve vekilin sözlü açıklamaları dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi. Temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar ... ve ... dava dilekçelerinde; Ordu ili, .... ilçesi , ... köyünde bulunan 168 ada 30 parsel sayılı taşınmazın babaları adına kayıtlı olduğu halde kadastro çalışmaları sırasında ...'ın taşınmazın ....adına kayıtlı olduğunu ve bu taşınmazı ...'dan satın aldığını iddia ederek kendi adına tapuya tescil ettirdiğini, taşınmazın ...'a ait olmadığını belirterek dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile muris... .... mirasçıları adına tescilini talep etmişlerdir.
II. CEVAP
Davalı ... cevap dilekçesinde; davalılara ait hiçbir taşınmazı kullanmadığını, dedesinden intikal eden ve halasından satın aldığı araziyi kullandığını, bu hususun eskiye dayalı tapu kayıtlarında da görüldüğünü, dava konusu taşınmazın dönüşümlü olarak dava konusu yapıldığını ve bu durumun mağduriyetine sebep verdiğini belirtmiştir.
Davalı ... aşamada davanın reddini istemiştir.
Davalılar ..., ..., ..., ..., ... ve ...; 11.04.2019 tarihli celsede davacıların davasını kabul ettiklerini, taşınmazın ...’a ait olup mirasçılarına intikal ettiğini, tapu iptali ile tereke adına kaydını talep ettiklerini ve davacıların davasına muvaffakat verdiklerini beyan etmişlerdir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 04.03.2022 tarihli ve 2018/586 Esas, 2022/124 Karar sayılı kararıyla; 168 ada 30 parsel sayılı taşınmazın evveliyatta tarafların dedesi ...'a ait iken onun ölümü ile kendisinden kalan taşınmazların mirasçıları arasında taksim edildiği, dava konusu taşınmazın tarafların babası... ...'a intikal ettiği, yine taraflara... ...'dan intikalen geldiği tespit edilen dava dışı 168 ada 13 ve 32 parsellerin... ... adına, 168 ada 31 parselin ise... ...'ın eşi ... adına tespit gördüğü ve mevcut durumda bu taşınmazlarda tüm tarafların hissedar oldukları, davalı tarafça dava konusu taşınmazın... ...'ın kız kardeşi (tarafların halası) ... payına düştüğü ve ...'ın bu hisseyi satın aldığı ileri sürülmüş ise de dosyaya sunulan cilt:1, sayfa: 72, 30.07.1992 tarih ve "Banu" mevkili tapu kaydı ile no:14, sayfa:89, 09.08.1957 tarih, "Ham elma" mevkili tapu kayıtlarının sınırlarının dava konusu taşınmazı kapsayıp kapsamadığının yapılan keşifte anlaşılamadığı, yine dosyada bulunan 01.03.1989 tarihli gayrimenkul ve zilyetlik devir senedine göre ...'ın hisselerini ...'a devrettiği iddia olunmuş ise de 07.03.1972 tarihli gayrimenkul satış vaadi sözleşmesine göre ...'ın Düzmeşe Mahallesinde bulunan taşınmazlarda kendisine isabet eden hisselerini kardeşleri ....... ve... ...'a sattığı, dolayısıyla 1989 yılında taşınmazlarda devir doğurabilecek bir hakkının olmadığı, muris...'ten gelen taşınmazların tüm mirasçıların katılımı ile usule uygun şekilde taksiminin bulunmadığı, taşınmazda murisin tüm mirasçılarının hakkı olduğu, ...... mirasçısı ... tarafından aynı sebeple ikame olunan Ünye 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/396 Esas sayılı dosyasında da ...'ın savunmalarına itibar edilmeyerek davacı ... lehine verilen tapu iptali ve tescil kararının Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 29.05.2019 tarih, 2016/7864 Esas 2019/4057 Karar sayılı ilamı ile onanarak 10.09.2019 tarihinde kesinleştiği gerekçeleri ile davanın davalılar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... yönünden pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine, davacıların tapu iptali ve tescil davalarının kabulü ile Ordu ili, .... ilçesi, .... Mahallesi 168 ada 30 parsel sayılı taşınmazın müteveffa ... adına olan tapu kaydının iptali ile bu hissenin Ünye Sulh Hukuk Mahkemesinin 24.01.2019 tarih, 2019/20 Esas ve 2019/96 Karar sayılı veraset ilamına göre 10 pay kabul edilerek; 1/10 hissenin davacı ... adına, 1/10 hissenin ... adına tapuya kayıt ve tesciline, arta kalan 8/10 hissenin ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar ..., ..., ..., ..., ..., ... ile davalı ... mirasçıları ..., ... ve ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
Davalılar ..., ..., ..., ..., ..., ... istinaf dilekçelerinde; verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, davacıların dava konusu taşınmazın murisin tüm mirasçıları adına tescilini talep ettiklerini, kendilerinin murisin borçlarından sorumlu olmalarına rağmen haklarından yararlanamadıklarını, yasal haklarından mahrum bırakıldıklarını belirterek kararın kaldırılmasını istemişlerdir.
Davalılar ..., ... ve ... vekili istinaf dilekçesinde; cevap dilekçesini tekrar etmiş, 1972 tarihli gayrimenkul satış vaadi sözleşmesinin geçersiz kaldığını, geçersiz sözleşme üzerinden karar verilmesinin hukuka aykırı olduğunu, Ünye 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/396 Esas sayılı dava dosyasında davacı ...’a 3/40 pay verilmesine rağmen temyize konu kararda davacılara 1/10’ar pay verilmesinin isabetsiz olduğunu, eksik araştırma ile karar verildiğini belirerek kararın kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin kararıyla;
Davalılar ..., ..., ..., ..., ... ve ... istinafları açısından; adı geçen davalıların aleyhine bir hüküm bulunmaması, bu kişiler tarafından usulünce açılmış bir dava bulunmaması, kararı istinaf etmede bu davalıların hukuki yararının da bulunmaması nedeniyle istinaf başvuru dilekçesinin reddine karar verilmiş,
Davalılar ..., ... ve ... vekilinin istinafları açısından; dosya içeriğine, kararın dayandığı gerekçeye, istinaf edenin sıfatına, Mahkemece yapılan keşifte alınan mahalli bilirkişi ve tanık beyanları ve... ... mirasçılarından ... tarafından açılan ve Yargıtay incelemesinden geçerek onanan, bu nedenle eldeki dava açısından kuvvetli delil niteliğinde olan Ünye 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 20012/396 Esas, 2014/18 Karar sayılı kararından çekişmeli taşınmazın davalıların kök murisi... ...'dan geldiği, kök murisin terekesinin malı olduğu, terekenin usulünce taksim edilmediğinin anlaşılmasına göre Mahkemece miras payı nispetinde davanın kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesi ile davalılar ..., ... ve ... vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar ..., ..., ..., ..., ... ve ... ile davalılar ... ve müşterekleri vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Nedenleri
Davalılar ..., ..., ..., ..., ... ve ... temyiz dilekçelerinde; dava konusu taşınmazda kendilerinin de miras payı bulunduğunu, davada davalı olarak gösterilmelerinin bu hakkı engellememesi gerektiğini, taşınmazın... mirasçıları adına tescilinin gerektiğini, davanın tereke adına açıldığını belirterek kararın bozulmasını istemişlerdir.
Davalı tespit maliki mirasçıları ... ve müşterekleri vekili temyiz dilekçesinde; çekişmeli taşınmazın tarafların halası .... payına düştüğünü, murisleri tespit ....’nin ondan taşınmazı satın aldığını, tapu kayıtlarının kapsamının araştırılması gerektiğini, 1972 tarihli taşınmaz satış vaadi sözleşmesinin geçersiz olduğunu ve zamanaşımına uğradığını, .....’ın açtığı davada davacı ...’a 3/40 pay verilmesine rağmen bu davada davacılara 1/10’ar pay verilmesinin isabetsiz olduğunu, yapılan araştırmanın eksik olduğunu belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14 ve 15. maddeleri,
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 713/1. maddesi.
3. Değerlendirme
1. Kadastro sonucu; Ordu ili, .... ilçesi, .... köyünde bulunan 168 ada 30 parsel sayılı taşınmaz kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle ... adına tespit ve tescil edilmiştir.
2. Davalı ... ve müşerekleri vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesinde; temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı ... ve müşterekleri vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
3. Davalılar ... ve müştereklerinin temyiz incelemesine gelince; Mahkemece, çekişmeli taşınmazın muris...'ten intikal ettiği, ...’ten intikal eden taşınmazların tüm mirasçıların katılımı ile usule uygun şekilde taksiminin bulunmadığı, taşınmazda murisin tüm mirasçılarının hakkı olduğu, ...... mirasçısı ... tarafından aynı sebeple ikame olunan Ünye 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/396 Esas sayılı dosyasında da ...'ın savunmalarına itibar edilmeyerek davacı ... lehine verilen tapu iptali ve tescil kararının Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 29.05.2019 tarih, 2016/7864 Esas 2019/4057 Karar sayılı ilamı ile onanarak 10.09.2019 tarihinde kesinleştiği gerekçeleri ile davanın kısmen kabulü ile ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... yönünden pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine, dava konusu taşınmazın davacıların miras payı oranında iptali ile adlarına tesciline dair hüküm kurulmuş, davalılar ... ve müştereklerinin istinaf dilekçeleri ise adı geçen davalıların aleyhine bir hüküm bulunmadığı, bu kişiler tarafından usulünce açılmış bir dava bulunmadığı, kararı istinaf etmede bu davalıların hukuki yararının da bulunmadığı gerekçeleri ile reddedilmiş ise de varılan sonuç dosya kapsamına uygun düşmemektedir.
Davacılar ... ve ..., dava konusu taşınmazın müşterek murislerinden intikal ettiği iddiası ile dava açmış ve taşınmazın muris...’in mirasçıları adına tescilini istemiştir. Bu hali ile dava, taşınmazın terekeye döndürülmesi talebi ile açılmış olup, bu davada terekeye temsilci atanmasına gerek bulunmamaktadır. Dosya kapsamından, çekişmeli taşınmazın müşterek muristen intikal ettiği, davalı ...’ın muristen intikal edecek payını Kadastro Mahkemesi kararı ile aldığı, diğer mirasçılar ...,...,...,.. ve ...’nin ise davacıların davasına muvafakat verdiği anlaşılmaktadır.
Hal böyle olunca; Mahkemece ..., ..., ..., ..., ... ve ...’a da miras payları verilmek sureti ile davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, davacıların payı ile sınırlı olmak üzere kabul kararı verilmesi isabetsizdir.
Mahkemece, değinilen husus göz ardı edilerek karar verilmiş olması bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalılar ... ve müşterekleri vekilinin temyiz itirazlarının reddine, davalı ... ve müştereklerinin temyiz itirazlarının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan harcın istek hâlinde temyiz eden davalılara iadesine,
Temyiz itirazları reddedilen ... ve müşterekleri yönünden davacı taraf ve vekilleri duruşmaya katılmadığından; temyiz itirazları kabul edilen....ve müşterekleri ise vekille temsil edilmediklerinden duruşma vekalet ücreti tayinine yer olmadığına,
Dosyanın Ünye 1. Asliye Hukuk Mahkemesine, kararın bir örneğinin Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesine gönderilmesine,03.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.