"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/528 E., 2023/202 K.
HÜKÜM : Kabul
Taraflar arasında görülen tapusuz taşınmazın tescili davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesince bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı ..., davalı ... vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davacı ... ve ailesinin daha önce ...'de bulunan taşınmazdan taşınarak şuan bulundukları taşınmaza ailesi ile beraber göç edip yaşamaya başladıklarını, ...'in aynı alan için 2873 parsel numarası alan yere zilyetlik nedeniyle dava açıp yerin tapusunu aldığını, ...'in 2886 parsel numaralı taşınmaz için dava açıp yerin tapusunu aldığını, ...'de tapulama çalışmalarında davaya konu taşınmazların ise tapusuz bırakıldığını, davacının söz konusu taşınmazı imar ve ihya ettiğini, ihyanın 1972 yılında tamamlandığını belirterek Aydın ili ... ilçesi ... Mahallesi sınırları içerisinde 312 ada 7(eski 2886) parselin kuzeyinde, 312 ada 6(eski 2783) parselin doğusunda ve ... köy yolunun güney kısmında bulunan 2000 metrekare alanın davacı adına kayıt ve tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde, taşınmazın hali arazi niteliğinde olma nedeninin araştırılması gerektiğini, zilyetlik şartlarının oluşmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
2.Davalı ... Belediyesi vekili; davanın reddini savunmuş, dava konu yerin Belediye adına tescilini talep etmiştir.
3.Davalı KGM vekili; öncelikle zamanaşımı ve husumet itirazında bulunup davaya konu alanın Yenipazar-Kuyucak Karacasu Ayrım Yolu Güzergahı dışında kalmakta olduğunu belirterek davanın İdare yönünden reddini savunmuştur.
4.Dahili davalı ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili, davanın husumetten reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 27.02.2015 tarihli ve 2015/13484 Esas, 2015/14885 Karar sayılı kararıyla; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 713/1 inci maddesindeki yasal şartlar ile 3402 sayılı Kanun'un 14 üncü ve 17 nci maddelerindeki imar ihya şartlarının oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulü ile Aydın ili ... ilçesi ... Mahallesinde bulunan, bilirkişiler . ... ve ...'a ait 30.06.2014 tarihli rapor ve krokisinde (A) harfi ile belirtilen 1874,77 m2'lik alanın aynı adanın son parsel numarası verilmek suretiyle davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. 1. Bozma Kararı
1.Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili, davalı ... vekili, davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 07.12.2017 tarih, 2015/20420 Esas, 2017/8599 Karar sayılı kararıyla; tescil davasının Hazine yanında yasal hasım konumunda olan ... da yöneltilmesi gereğine değinilerek karar bozulmuştur.
B. Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin, 24.04.2018 tarih, 2018/50 Esas, 2018/323 Karar sayılı kararı ile; bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonunda, davanın kabulü ile dava konusu olan ve kadastro bilirkişileri ... ve ...'a ait 30.06.2014 tarihli rapor ve krokisinde (A) harfi ile gösterilen 1.874,77 m2'lik kısmın kazandırıcı zaman aşımı nedeniyle ... Mahallesinin son ada ve parsel numarası verilmek suretiyle davacı ... TC kimlik nolu ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
C. 2. Bozma Kararı
1.Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili, davalı ... vekili, davalı ... vekili ile dahili davalı ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 02.11.202020 tarih, 18/3728 Esas, 2020/5027 Karar sayılı kararıyla; çekişmeli taşınmaz bölümünün hangi nedenle tescil harici bırakıldığı Kadastro Müdürlüğünden sorularak belirlenmesi, dava konusu taşınmaz bölümü 06.09.2011 tarihinde kesinleşen imar planı kapsamında olduğu dosya kapsamından anlaşıldığından imar planının kesinleştiği 2011 yılından 15-20-25 yıl öncesine ilişkin farklı devrelerde çekilmiş en az 3 adet stereoskopik hava fotoğrafının Harita Genel Müdürlüğünden getirtilmesi, ayrıca bulunabilecek en eski tarihli yüksek çözünürlüklü uydu fotoğrafları da celbedilerek dosya keşfe hazır hale getirildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek 3 kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu ve jeodezi ve fotogrametri uzmanı ile fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılması ve yapılacak bu keşifte taşınmaz bölümünün önceki niteliği tespit edilerek imar-ihyaya muhtaç yerlerden olması halinde taşınmaza ev yapmanın imar-ihya anlamına gelmeyeceği, ancak önceki keşifte dava konusu taşınmaz bölümünün ev ve bahçesi olarak kullanıldığının belirtildiği dikkate alınarak dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan çekişmeli taşınmaz bölümünün geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, edilmiş ise imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığı ve kullanımın imar-ihyanın tamamlandığı tarihten itibaren 20 yıla ulaşıp ulaşmadığı, taşınmazın kime ait olduğu, kimden kime nasıl intikal ettiği, taşınmaz bölümü üzerinde sürdürülen zilyetliğin mevcut olup olmadığı ve mevcut ise imar-ihyanın tamamlandığı tarihten dava tarihine kadar zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğü hususlarında olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınması, mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişkinin giderilmeye çalışılması; komşu parsellerin dayanak kayıtlarının çekişmeli taşınmaz yönünü ne şekilde okuduğunun belirlenmesi; fen bilirkişisine keşfi takibe ve denetlemeye elverişli, dava konusu taşınmazı komşularıyla birlikte gösterir krokili rapor düzenlettirilmesi; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan taşınmaz bölümünün toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, üzerindeki bitki örtüsünü, imar-ihyaya konu edilmişse imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazların değişik yönlerden çekilmiş renkli fotoğraflarını içerir, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınması; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik üç adet hava fotoğrafının ve eski tarihli uydu fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde, çekişmeli taşınmaz bölümünde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor düzenlenmesi istenilmesi ve bundan sonra çekişmeli taşınmaz bölümünün imar planı kapsamında kalması ve imar planının dava tarihinden önce kesinleşmiş olması nedeniyle, kazandırıcı zamanaşımı yoluyla iktisap koşullarının imar planının kesinleşme (onay) tarihi esas alınarak değerlendirilmesi gerektiğine değinilerek karar bozulmuştur.
3. Dairemizin 20.09.2021 tarih, 2021/2664 Esas ve 2021/4364 Karar sayılı karar ile davalı vekilinin karar düzeltme isteği reddedilmiştir.
D. Mahkemesince 2. Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonunda, davacının dava konusu taşınmaza ev, ahır, samanlık yapmak ve ağaç dikmek, üzerindeki kayaları temizlemek suretiyle taşınmazı imar ve ihya ettiği, imar ve ihyasının 1972 yılında tamamlanmış olduğu, dava tarihine kadar 20 yılı aşkın bir süre davacı tarafından nizasız ve aralıksız kullanıldığı, somut olayda imar-ihya yoluyla tescil koşullarının oluştuğu gerekçesiyle dava konusu Aydın ili ... ilçesi ... Mahallesi sınırları dahilinde bulunan fen bilirkişileri ... ve ... tarafından düzenlenen 24.09.2022 tarihli rapora ekli krokide sınırları belirtilen ve (A) harfi ile gösterilen 1927,84 m2'lik alanın ev, ahır, samanlık ve bahçesi vasfı ile ... mahallesinin son parsel numarası verilmek suretiyle davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili, davalı ... vekili ve davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; bozma ilamının gereklerinin tam olarak yerine getirilmediğini, bozma ilamında istenilen taşınmazın hangi nedenle tescil harici bırakıldığı hususunun Kadastro Müdürlüğünden sorulmadığını, yine 06.09.2011 tarihinde taşınmazın kesinleşen imar planında kaldığı durumuna göre bilirkişi raporları tanzim edilmediğini, Mahkemenin kararına esas aldığı bilirkişi raporlarının yeterli olmadığını, raporlarda kesinleşmiş imar planı durumuna hiç değinilmediğini, taşınmaz değerinin emsal bedeller üzerinden tekrar hesaplanıp eksik harcın ikmal edilmediğini, kazandırıcı zamanaşımına esas alınan ve imar-ihya sayılabilecek olan meyve ağaçlarının yaşlarının 2011 (imar planının kesinleştiği yıl) yılı öncesi için 20 yıllık nizasız ve fasılasız zilyetlik ile kazanma koşullarını karşılamadığını, taşınmazda bulunan ve yaşı 70 olduğu iddia edilen çam ağacının yörede doğal olarak yetişen ve emek ve mesai gerektirmeyen bir ağaç olduğundan bu ağacın varlığının tek başına zilyetlik ile kazanım için yeterli olmadığını, dava konusu taşınmaza ev, bahçe yapmak ve birkaç meyve ağacı dikmenin imar-ihya sayılamayacağını, imar-ihyanın başlangıç ve bitiş tarihlerinin Mahkemece belirlenmediğini, zilyedlik ve imar-ihya yolu ile iktisap şartları oluşmamasına rağmen tescile karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu ve re'sen görülecek eksiklikler nedeniyle kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... Bşakanlığı vekili temyiz dilekçesinde özetle; kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, davacının iddialarının haksız ve mesnetsiz olduğunu, zamanaşımı ile kazanım şartlarının somut olayda gerçekleşmediğini, dava konusu taşınmazın bulunduğu yerde kadastro tespitlerinin 1950 yıllarında yapılmış olup taşınmazın Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğundan tescil harici bırakıldığı ve olağanüstü kazandırıcı zamanaşımına konu edilemeyeceğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
3. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın bulunduğu kesimin (Aydın-Çine Ayr.)-Yenipazar – Kuyucak – Karacasu Ayrım Yolu güzergahı dışında kalmakta olduğunu, müvekkilin hasım olarak gösterilmesinin yerinde olmayıp davanın müvekkil yönünden husumetten reddine karar verilmesi gerekirken bu yönde bir karar verilmeyerek davanın kabulüne karar verilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığını ve re'sen görülecek eksiklikler nedeniyle kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, tapusuz taşınmazın tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 713 üncü maddesinin birinci ve altıncı fıkraları, 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14 üncü ve 17 nci maddeleri ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun’un 26 ıncı maddesi
3. Değerlendirme
Dosya içeriğine ve toplanan delillere göre imar-ihya yoluyla tescil koşullarının oluştuğuna dair kabul kararı yerinde ise de bozma öncesi Mahkemece davacı adına tesciline karar verilen 1.874,77 metrekare yüz ölçümündeki taşınmaz yönünden tesis edilen hükmün davacı tarafça temyiz edilmemiş olmasına rağmen bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda tesis edilen temyize konu son hükümde 1927,84 metrekare yüz ölçümü ile taşınmazın davacı adına tesciline karar verilmek suretiyle bozma öncesindeki hükümle verilen taşınmaz miktarından fazla taşınmaz verilerek davalı taraf yararına doğan usuli kazanılmış hakkı ortadan kaldıracak şekilde hüküm kurulması isabetsizdir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı ... vekili, davalı ... vekili ve davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün 6100 sayılı HMK'nın geçici 3 üncü maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un 428 inci maddesi uyarınca BOZULMASINA,
Peşin yatırılan temyiz karar harçlarının temyiz eden Belediyelere iadesine,
Davalı ... harçtan muaf bulunduğundan bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
1086 sayılı HUMK'un 440/III-1 inci maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,13.03.2024 tarihinde oybirliği ile karar verildi.